فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوانان گفت: وسواس یک اختلال روانی است که انواع فکری و عملی دارد، این بیماری در بین کودکان نیز وجود دارد، والدین باید وجود آن را بپذیرند و برای درمان اقدام کنند زیرا سرزنش و تنبیه کودکان، بیماری آنان را شدید و اضطرابشان را بالا می برد.
به گزارش خبرگزاری دانا،مهدی تهرانی دوست روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت گروه اجتماعی ایرنا افزود: وسواس مشکلی است که می تواند از سنین کودکی شروع و تا بزرگسالی هم ادامه داشته باشد ولی آنچه که در سنین کودکی بیشتر خود را در حوزه رفتارهای وسواسی نشان می دهد نوع رفتار و واکنش های خاصی است که کودکان را به خود مشغول و درگیر می سازد.
عضو انجمن روانپزشکان ایران افزود: در اغلب موارد وسواس در بین کودکان در مواقع نظافت و دفعات شست و شوی دست، مدت زمان شست و شو، چک کردن لوازم شخصی و لوازم التحریر و برخی مواقع هنگام نوشتن و مطالعه کردن مشاهده می شود.
تهرانی دوست گفت: نوعی دیگر وسواس در بین کودکان با تاکید در تمیز و زیبا نوشتن یا خواندن جملات به مدت طولانی، خود را نشان می دهد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه کرد: برخی مواقع نیز وسواس در بین بچه ها به شکل ترس از بیماری بروز می کند. در سنین نوجوانی رفتارهای وسواسی بچه ها تغییر پیدا می کند و افکار وسواسی و حساسیت های خاصی در رفتار آنان مشاهده می شود که از عمده موارد آن می توان به طور مثال به وسواس در ظاهر اعم از انتخاب و پوشیدن لباس، آرایش مو، انتخاب وسایل خواب و تا حدودی به تغییر در ذائقه و نحوه انتخاب غذا در میان فرزندان اشاره کرد.
متخصص روانپزشکی کودکان اظهار داشت: در سنین نوجوانانی افکار وسواسی موجب آزار این دسته افراد می شود. باید دانست که زمینه ساز هر رفتار وسواسی یک فکر وسواسی است. در زمانی که فرد وسواس کاری را انجام می دهد مدام به فکر آن است که نکند کار انجام شده درست یا غلط باشد و این موضوع همچنان در حال تکرار آن است.
وی افزود: گاهی وسواس در فکر است و در رفتار نیست. برای نمونه می توان به دوره اوایل نوجوانی اشاره کرد که مسائل مذهبی به سراغ بچه ها می آید. در این زمان نوجوان ممکن است نسبت به اعتقادات مذهبی و حتی وجود خدا و پیامبر شک و تردید پیدا کنند. این افکار مرتب در ذهن آنان تکرار می شود.
تهرانی دوست گفت: گاهی تصاویر خشونت در افکار بچه های وسواسی تداعی و موجب آزار آنان می شود. تصویر اینکه با سلاح سرد به خانواده خود حمله کنند و به آنان صدمه برسانند. این موضع هم در حد یک تصویر ذهنی است و معمولا ممکن است به اقدام عملی ختم نشود ولی به هر صورت این افکار بچه ها را آزار می دهد.
متخصص روانپزشک کودکان و نوجوانان افزود: رفتارهای وسواسی و افکار وسواسی آزار دهنده است و علی رغم اینکه فرد خود می داند این افکار وسواسی است ولی نمی تواند جلوی آن را بگیرد و نه تنها از این اعمال و رفتار احساس ناراحتی می کند بلکه برخی مواقع کنترل خود را از دست می دهد.
وی گفت: ممکن است در کودکان و افراد با سنین پایین تر این افکار برای آنان مشخص نباشد و خیلی پاسخ درستی به این افکار و اعمال ندهند ولی نگرانی همچنان در وجود آنان هست و ناراحتی در بچه ها به صورت گذرا و ادامه دار خواهد بود.
تهرانی دوست تصریح کرد: در مواقعی که نگرانی ادامه دار باشد حتما به درمان دارویی نیاز است. درمان غیر دارویی نیز به صورت رفتاری برای این دسته از افراد لازم و ضروری به نظر می رسد.
دکتر تهرانی دوست با بیان اینکه طبق تحقیقات بین 15 تا 20 درصد کودکان و نوجوانان کشور به نوعی از مشکلات رفتاری و روانی رنج می برند، افزود: در سنین پایین به ویژه در میان پسرها شیوع بیماری وسواس بیشتر مشاهده می شود ولی وقتی به مرز بلوغ می رسند دیگر تفاوت جنسیتی نمی توان برای آن قائل شد و به طور مساوی بیماری وسواس در بین دختر و پسرها مشاهده می شود.
وی در خصوص مقابله والدین با این گونه رفتار کودکان اظهار داشت: خانواده ها باید در درجه نخست بپذیرند که وسواس یک نوع بیماری و ناراحتی است. گاهی خانواده ها فکر می کنند که بچه ها مخصوصا این کارها را انجام می دهند و با توبیخ و سرزنش کردن آنان سعی می کنند جلوی رفتارشان را بگیرند در حالی که این مساله اضطراب بچه ها را بیشتر می کند بنابراین خانواده باید به این مساله به عنوان یک بیماری نگاه کند.
وی افزود: برای درمان این بیماری خانواده ها باید با روانپزشک همکاری کنند. درمانگر یکسری آموزش های رفتاری ارائه می دهد. اساس درمان های رفتاری این است که خانواده ها با آنچه که مواجه هستند، به تدریج و به گونه ای رفتار کنند تا رفتارهای وسواسی کودک درمان و دیگر بازنگردد.
تهرانی دوست گفت: چنانچه بچه ای از کثیفی دلخور است و می ترسد دست او کثیف شود و باید به سرعت دست خود را شست و شو دهد، نقش خانواده در این حالت بسیار مهم است و باید به تدریج با این مساله مواجه و با به تاخیر انداختن دست شستن فرزند این مساله را از فکر و ذهن کودک به مرور پاک کند.
عضو انجمن روانپزشکان ایران افزود: در اغلب موارد وسواس در بین کودکان در مواقع نظافت و دفعات شست و شوی دست، مدت زمان شست و شو، چک کردن لوازم شخصی و لوازم التحریر و برخی مواقع هنگام نوشتن و مطالعه کردن مشاهده می شود.
تهرانی دوست گفت: نوعی دیگر وسواس در بین کودکان با تاکید در تمیز و زیبا نوشتن یا خواندن جملات به مدت طولانی، خود را نشان می دهد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه کرد: برخی مواقع نیز وسواس در بین بچه ها به شکل ترس از بیماری بروز می کند. در سنین نوجوانی رفتارهای وسواسی بچه ها تغییر پیدا می کند و افکار وسواسی و حساسیت های خاصی در رفتار آنان مشاهده می شود که از عمده موارد آن می توان به طور مثال به وسواس در ظاهر اعم از انتخاب و پوشیدن لباس، آرایش مو، انتخاب وسایل خواب و تا حدودی به تغییر در ذائقه و نحوه انتخاب غذا در میان فرزندان اشاره کرد.
متخصص روانپزشکی کودکان اظهار داشت: در سنین نوجوانانی افکار وسواسی موجب آزار این دسته افراد می شود. باید دانست که زمینه ساز هر رفتار وسواسی یک فکر وسواسی است. در زمانی که فرد وسواس کاری را انجام می دهد مدام به فکر آن است که نکند کار انجام شده درست یا غلط باشد و این موضوع همچنان در حال تکرار آن است.
وی افزود: گاهی وسواس در فکر است و در رفتار نیست. برای نمونه می توان به دوره اوایل نوجوانی اشاره کرد که مسائل مذهبی به سراغ بچه ها می آید. در این زمان نوجوان ممکن است نسبت به اعتقادات مذهبی و حتی وجود خدا و پیامبر شک و تردید پیدا کنند. این افکار مرتب در ذهن آنان تکرار می شود.
تهرانی دوست گفت: گاهی تصاویر خشونت در افکار بچه های وسواسی تداعی و موجب آزار آنان می شود. تصویر اینکه با سلاح سرد به خانواده خود حمله کنند و به آنان صدمه برسانند. این موضع هم در حد یک تصویر ذهنی است و معمولا ممکن است به اقدام عملی ختم نشود ولی به هر صورت این افکار بچه ها را آزار می دهد.
متخصص روانپزشک کودکان و نوجوانان افزود: رفتارهای وسواسی و افکار وسواسی آزار دهنده است و علی رغم اینکه فرد خود می داند این افکار وسواسی است ولی نمی تواند جلوی آن را بگیرد و نه تنها از این اعمال و رفتار احساس ناراحتی می کند بلکه برخی مواقع کنترل خود را از دست می دهد.
وی گفت: ممکن است در کودکان و افراد با سنین پایین تر این افکار برای آنان مشخص نباشد و خیلی پاسخ درستی به این افکار و اعمال ندهند ولی نگرانی همچنان در وجود آنان هست و ناراحتی در بچه ها به صورت گذرا و ادامه دار خواهد بود.
تهرانی دوست تصریح کرد: در مواقعی که نگرانی ادامه دار باشد حتما به درمان دارویی نیاز است. درمان غیر دارویی نیز به صورت رفتاری برای این دسته از افراد لازم و ضروری به نظر می رسد.
دکتر تهرانی دوست با بیان اینکه طبق تحقیقات بین 15 تا 20 درصد کودکان و نوجوانان کشور به نوعی از مشکلات رفتاری و روانی رنج می برند، افزود: در سنین پایین به ویژه در میان پسرها شیوع بیماری وسواس بیشتر مشاهده می شود ولی وقتی به مرز بلوغ می رسند دیگر تفاوت جنسیتی نمی توان برای آن قائل شد و به طور مساوی بیماری وسواس در بین دختر و پسرها مشاهده می شود.
وی در خصوص مقابله والدین با این گونه رفتار کودکان اظهار داشت: خانواده ها باید در درجه نخست بپذیرند که وسواس یک نوع بیماری و ناراحتی است. گاهی خانواده ها فکر می کنند که بچه ها مخصوصا این کارها را انجام می دهند و با توبیخ و سرزنش کردن آنان سعی می کنند جلوی رفتارشان را بگیرند در حالی که این مساله اضطراب بچه ها را بیشتر می کند بنابراین خانواده باید به این مساله به عنوان یک بیماری نگاه کند.
وی افزود: برای درمان این بیماری خانواده ها باید با روانپزشک همکاری کنند. درمانگر یکسری آموزش های رفتاری ارائه می دهد. اساس درمان های رفتاری این است که خانواده ها با آنچه که مواجه هستند، به تدریج و به گونه ای رفتار کنند تا رفتارهای وسواسی کودک درمان و دیگر بازنگردد.
تهرانی دوست گفت: چنانچه بچه ای از کثیفی دلخور است و می ترسد دست او کثیف شود و باید به سرعت دست خود را شست و شو دهد، نقش خانواده در این حالت بسیار مهم است و باید به تدریج با این مساله مواجه و با به تاخیر انداختن دست شستن فرزند این مساله را از فکر و ذهن کودک به مرور پاک کند.
