"کارگر یقهسفید" اصطلاحی است که در بعضی کشورها به کارکنان حقوق بگیری که کارهای حرفهای یا نیمه حرفهای دفتری مانند مدیریت، فروش و غیره را انجام میدهند، گفته میشود. این اصطلاح ترجمه اصطلاح انگلیسی "White-collar worker" است که در اوایل قرن بیستم در آمریکا رایج شد. اصطلاح کارگران یقه سفید در واقع برای نشان دادن تفاوت این افراد با "کارگران یقه آبی"(Blue-collar worker) به وجود آمده که به کارگرانی که کارهای یدی انجام میدهند، گفته میشود. در زبان فارسی معمولاً واژه کارمند در اشاره به کارگران یقه سفید و کارگر در اشاره به کارگران یقه آبی استفاده میشود.
کارگران یقه سفید معمولا وظایف شغلیشان را در یک مجموعه اداری به انجام میرسانند. آنها افرادی با مهارت بالا و بهطور رسمی آموزش دیده هستند. تعداد زیادی از کارگران یقه سفید، از قبیل حسابداران، بانکداران، وکلا و مشاورین املاک، خدماتی حرفهای را برای مشتریان فراهم میکنند. دیگر کارگران یقه سفید، از قبیل مهندسان و معماران، خدماتی را برای بازرگانیها، تعاونیها و موسسات دولتی فراهم میکنند.
اتوماسیون اکنون سالهاست که به آرامی وارد صنعت شده است. تغییر کار در ماشین آلات ابتدا با انقلاب صنعتی آغاز شد، جایی که ۷۰ درصد از کل کارگران آمریکایی از مزارع امرار معاش میکردند. هنگامی که انقلاب صنعتی صنایع غذایی و تولیدی را درگیر کرد، رباتها جایگزین حدود یک درصد از کارگران شدند. این روند ادامه یافت، اما انقلاب فناوری با انقلاب صنعتی متفاوت است و تاکنون هیچ گاه چیزی مانند آنچه اکنون جهان با آن روبرو است، دیده نشده است.
هوش مصنوعی جایگزین چه چیزی میشود؟
شما احتمالاً تاکنون شاهد بحثهایی در مورد چگونگی جایگزینی هوش مصنوعی و رباتها به جای کارگران کارخانهها، رانندگان تاکسی و اساساً همه چیز در صنعت خدمات بودهاید. متأسفانه این گفتهها براساس تخمینها و پیشبینیهای کارشناسان فناوری به زودی عملی میشود.
تنها چیزی که کارگران انسانی برای خود دارند و میتوانند به آن امیدوار باشند، زمان است، چرا که روند فراگیری و تصاحب مشاغل توسط هوش مصنوعی و رباتیک آهسته اما پیوسته پیش میرود.
بلومبرگ پیشبینی کرده است که تا سال ۲۰۲۰ ، پنج میلیون شغل توسط رباتها و هوش مصنوعی از دست میروند. این یک پیشبینی ناراحت کننده است، اما پیشرفت رباتهای تولیدی به توسعه ماشینهای بسیار تخصصی و گرانقیمت وابسته است. آنچه جهان صنعت اکنون به آن نیاز دارد، دستگاههای بسیار متنوع و ارزان قیمت است. ماشینی که بتواند یاد بگیرد و هوشمند باشد.
بنابراین جایگزینی همه کارگران یقه آبی در سی تا پنجاه سال آینده کاملاً محتمل به نظر میرسد. اما شاید به نظر برسد که کارمندان یقه سفید مانند مهندسان و برنامه نویسان رایانه سرنوشت متفاوتی داشته باشند، چرا که همیشه نیاز به شخصی برای طراحی و برنامه نویسی رباتها وجود دارد. اما این تصور غلط است، زیرا رایانههای مجهز به هوش مصنوعی در آینده قادر خواهند بود دقیقاً مثل ما یاد بگیرند و حتی طراحی کند.
مقالهای از "جیسون تانز" در پایگاه Wired، نگاهی به آینده برنامه نویسان رایانه انداخته است. کد نویسی به زودی به تاریخ خواهد پیوست، چرا که برنامهنویسان، برنامههای هوش مصنوعی را مانند سگها آموزش میدهند. رایانههای هوش مصنوعی پیشرفته در آینده نه چندان دور قادر به آموزش و حتی طراحی رایانههای هوشمند تازه متولد خواهند بود و میتوانند دانش را برای مدت زمان نامتناهی حفظ کنند و فوراً این دانش را برای همتایان رباتیک خود ترجمه کنند. در حالی که ممکن است این موضوع، عجیب به نظر برسد، اما این آیندهای واقعی در دنیای فناوری خواهد بود که با آن روبرو خواهیم شد.
کاربردهای عملی هوش مصنوعی در تجارت
برای اثبات این مفهوم به عنوان مثال بیایید به رباتی به نام "باکستر"(Baxter) نگاه کنیم. "باکستر" یک ربات صنعتی است که برای یادگیری هر کار و عملی در کنار انسانها طراحی شده است. این ربات توسط یک استاد سابق موسسه فناوری ماساجوست(MIT) طراحی شده است که ربات مشهور "رومبا"(Roomba) را نیز اختراع کرده است.
باکستر میتواند یاد بگیرد. این ربات میتواند همه چیز و همه کس را تماشا کند و آنچه را که باید برای انجام یک کار انجام دهد، بفهمد. "باکستر" احتمالاً پیشرفتهترین سیستم رباتیک هوش مصنوعی است و با قیمت ۲۲ هزار دلار ارزانتر از یک خودروی شاسی بلند است.
"باکستر" تنها یک نمونه از فناوری هوش مصنوعی است که در حال حاضر وجود دارد، در حالی که این رباتها چشم خود را بر روی کارهای مهندسی و فنی متمرکز کردهاند.
مهندسان در هر پروژه باید صدها محدودیت و طراحی را پشت سر بگذارند. این میتواند یک کار استرسزا باشد و در نهایت سالها طول بکشد تا به آن تسلط پیدا کنند. دستگاههای محاسبات هوش مصنوعی قادر خواهند بود مهارتهای مشابه را که تسلط بر آنها برای انسان سالها طول میکشد، تنها طی چند ماه یا روزها و حتی دقیقه فرا بگیرند.
طراحی در نهایت یک فرآیند کیفی است و هوش مصنوعی سرانجام قادر خواهد بود آن را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. ماشینی را تصور کنید که تقریباً در لحظه بتواند نقصهای احتمالی طراحیها را تشخیص دهد.
هیچ مانع قابل پیشبینی وجود ندارد که مانع از پیشرفت ماشینهای هوش مصنوعی شود. این واقعیت ترسناک، وضعیت فعلی فناوری است و با پیشرفت در محاسبات کوانتومی و نرم افزارهای هوش مصنوعی، اتوماسیون محدود نخواهد شد.
البته براساس پیشرفت کند فعلی هوش مصنوعی، فعلا تا چندین سال آینده شاهد جایگزینی انسانها با رباتها نخواهیم بود و به احتمال زیاد کارگران یقه سفید فعلی، کار خود را تا زمان بازنشسته شدن ادامه خواهند داد. حتی پس از آن هم هنوز به مهندسان احتیاج پیدا خواهیم کرد، اما وظایف آنها به شدت نسبت به حال حاضر تغییر خواهد کرد.
با این حال، طراحان، مهندسان و کسانی که در زمینههای فنی حضور دارند، از جایگزینی با رایانهها و رباتهایی که در آینده ساخته میشوند، در امان نیستند.
صنعت در حال تغییر است و در ۵۰ سال آینده چیزی شبیه به اکنون نخواهد بود.