نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ چالش نقدینگی امروز یکی از مهمترین مشکلات در حوزه بهداشت و درمان کشور بهخصوص داروخانههاست؛ داروخانههایی که به گفته کارشناسان با مشکلات مالی و پرداخت نشدن مطالبات از سوی سازمانهای بیمهگر با خطر ورشکستگی روبهرو شدهاند.
چندی پیش سعید نمکی وزیر بهداشت درخصوص معوقات سازمانهای بیمهگر گفته بود، مطالبات معوقه وزارت بهداشت از سازمان تامین اجتماعی مربوط به سال گذشته میشود که حداقل حدود ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است و هنوز این مبلغ را دریافت نکردیم. معوقاتی که نه تنها برای مراکز درمانی چالش ایجاد کرده است بلکه حال و روز داروخانهها را ناخوش کرده و مشکلاتی را برای بیماران به وجود آورده است.
بدهی بیمهها به داروخانهها به وضعیتی رسیده که حالا داروخانهها اگر لوازم آرایشی و بهداشتی نفروشند، قادر به ادامه فعالیت نیستند. تا پایان سال گذشته جمع بدهیهای بیمه تامین اجتماعی و بیمه سلامت ایران به داروخانهها بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد ریال برآورد شد اما این رقم بدهی در شرایطی است که هنوز بدهی سه ماه آخر سال گذشته هم پرداخت نشده است.
کسادی بازار داروخانهها، تعطیلی برخی از آنها و وضعیت قرمز ورشکستگی گروه دیگر در حالی است که کارشناسان دلایل متعددی را برای بروز وضع موجود مطرح میکنند، گروهی معتقدند از زمان آغاز به کار طرح تحول نظام سلامت بیشتر بار مالی به دوش داروخانههایی افتاد که مجبور بودند در مقابل دریافت مطالبات خود از بیمهها سکوت کنند، بیمههایی که خودشان بابت طرح تحول رقم قابل توجهی را از دولت طلبکار بودند و در مقابل داروخانهها مقروض و بدون نقدینگی ظاهر میشدند و از سوی دیگر کارشناسان دیگری موضوع را به واقعی نبودن قیمت دارو گره زده، آن را یکی از مشکلات مهم اقتصاد دارو میدانند و بر این موضوع تاکید میکنند تا زمانی که قسمت اعظم خریدار دارو دولت است، انگیزهای برای واقعی کردن قیمت نیست و از سوی دیگر بیمهها هم توان پرداخت مابهالتفاوت قیمت واقعی دارو به داروخانهها را ندارند.
چندی پیش رییس انجمن داروسازان ایران در نامهای خطاب به وزیر بهداشت، خواستار سامان دادن به وضعیت کنونی داروخانهها شد. در بخشی از نامه محمدباقر ضیاء، آمده است: « این سوال اساسی در طرح تحول نظام سلامت همواره بیپاسخ مانده که وقتی بیمه سلامت به بهانه کمبود اعتبارات از عقد قرارداد با داروخانههای جدید طفره میرود و پرداخت به داروخانههای دایر را نزدیک به یک سال عقب میاندازد چگونه همواره به دنبال افزایش تعهدات خود است؟» محتوای نامه که حکایت از وضعیت وخیم نقدینگی در داروخانههای کشور داشت از سوی مسوولان سازمان غذا و دارو دغدغه صنفی تلقی شد تا جایی که غلامحسین مهرعلیان، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در واکنش به آن اعلام کرد: این نامه فقط یک نامه صنفی است و به سازمان غذا و دارو مربوط نیست.
تنها راهحل مشکلات داروخانهای تامین منابع مالی است اما ما فقط در زمینه تامین دارو میتوانیم کمک کنیم و در این حوزه نمیتوانیم مشکلی را حل کنیم. با این وجود با گذشت نزدیک به یک ماه از این اظهارنظر روز گذشته رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه داروخانهها مشکلات اقتصادی زیادی دارند، بر موضوع ورشکستگی داروخانهها تاکید کرد.
علیرضا زالی درباره این موضوع گفت: داروخانهها به دنبال مشکلات اقتصادی عدیده در شرف ورشکستگی هستند و رفع مشکلات آنها نیازمند عزم جدی دولت و مجلس است. در حال حاضر ۱۸۱۰ داروخانه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی قرار دارند که از لحاظ اقتصادی و به دنبال تحریمها با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکنند.
او با بیان اینکه بالای ۹۰ درصد اقتصاد داروخانهها به بیمهها متکی است، گفت: داروخانهها به دنبال طلبهای بیمهای با مشکلات اقتصادی زیادی روبهرو هستند و برای رفع مشکلات نقدینگی خود باید وام بگیرند که همین مساله نیز آنها را دچار مشکل کرده است.
دبیر انجمن داروسازان تهران هم می گوید در حوزه داروسازی چالشهای زیادی وجود دارد؛ به عنوان مثال در حوزه واردات تسهیل انتقال ارز و کالا و عملیات تسهیل در امور گمرکی کشور، میتواند کمک کند که مواد اولیه به موقع به دست کارخانجات داروسازی برسد و مردم دچار چالشهای کمبود دارو نشوند. همچنین در حوزه بیمارستانی و تجهیزات پزشکی نیز به همین صورت است. اگر بانک مرکزی و امور گمرکی کشور توجه ویژهای به این بخش نداشته باشند، در آینده نزدیک میتواند ما را دچار چالش کند. به هر حال دارو یک کالای استراتژیک و حیاتی است که اگر نگاه ویژهای به آن نداشته باشیم، مردم را دچار کمبودهای خاصی خواهد کرد. بر این اساس درخواست نگاه ویژهای در این زمینه داریم.
دکتر محمدرضا دری گفته من که ۳۰ سال است در این حوزه فعالیت دارم، امسال را بدترین سال برای موسسین داروخانهها میدانم. زیرا با توجه به شرایط کرونا فعالیت مطبها در بعضی زمانها صفر بوده و حالا هم که فعالیتشان تاحدودی آغاز شده، میزان فعالیت ۱۰۰ درصدی نیست. زیرا مردم میترسند که به مطب مراجعه کنند و سعی میکنند با بیماریشان بسازند و به همین دلیل فعالیت مطبها به شدت کاهش یافته و این موضوع منجر به کاهش نسخ ورودی به داروخانهها شده است.