نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ سال تحصیلی جدید در حالی از ۱۵ شهریور آغاز میشود که کارشناسان پاییز سختی را به لحاظ کرونا پیشبینی کردهاند و در این میان والدین نیز پیامهای متناقض از نحوه آموزش فرزندانشان دریافت میکنند.
در این میان متخصصان و پزشکان و مسئولان وزارت بهداشت بارها اعلام کردهاند که پاییز سختی به لحاظ شیوع کرونا در پیش است چرا که ترکیب سرماخوردگیهای معمولی و آنفلوانزا و کرونا، به همراه سرما و یخبندان و آلودگی هوا در برخی شهرها، اوضاع سلامتی جامعه را دستخوش تغییراتی غیرقابل پیش بینی میکند.
علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با بیماری کرونا در تهران میگوید: در حال حاضر که مشاغل آموزشی فعالیتی ندارند، روزانه ۸۵۰ هزار نفر از مترو و ۸۰۰ هزار نفر از اتوبوس استفاده میکنند و حدود ۷۵ هزار تاکسی تحت پوشش اتحادیه تاکسیرانی مشغول به خدمت رسانی هستند. یکی از دلایلی که نگرانی بازگشایی مدارس را دوچندان میکند، افزایش استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است. جمعیت ۹۶۰ هزار نفری منطقه ۴ شهرداری را که معادل ۱,۵ برابر جمعیت استان ایلام است، به عنوان تنها یکی از مناطق استان تهران، مصداق این دشواری میتوان خواند.
وی در خصوص آغاز موج سوم شیوع کرونا در کشور در آیندهای نزدیک و گسترش بیش از پیش بیماری در پاییز پیش رو هشدار داد.
از سوی دیگر رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) به عنوان یکی از شمار متخصصان پزشک که این روزها با تمام وجود با پاندمی کرونا جنگیدهاند در گفتگو با خبرنگار مهر که با تیتر کرونا در پاییز نگران کننده تر از اسفند خواهد بود منتشر شد میگوید: قطعاً اگر نخواهیم پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم، بیماری دوباره عود میکند. مسلماً در روزهای سرد سال که تهویهها کمتر استفاده میشود، احتمال انتقال بیماریهای میکروبی و ویروسی افزایش مییابد. بنابراین، باید با اطلاع رسانی درست، واقعیتها را به مردم گفت تا آماده باشند. من برای پاییز نگرانتر از اسفند ۹۸ هستم، زیرا آن روزها با توجه به تعطیلات سال نو توانستیم بیماری را کنترل کنیم. اما، برای پاییز نمیتوان چنین شرایطی را تصور کرد.
باز از دیگر سو نگرانیهایی برای تهیه واکسن آنفلوانزا نیز وجود دارد. اگر جمعیت دانش آموزی کشور را بدون احتساب معلمان و کادر مدارس در نظر بگیریم به عدد ۱۴ میلیون نفر میرسیم که برای کل کشور و تمام گروههای در خطر نیمی از این میزان واکسن هم در دسترس نخواهد بود.
وزیر بهداشت به عنوان مهمترین مقام مسئول در زمینه اطلاع رسانی وضعیت کرونا در کشور که پیش از این بارها درباره برگزاری کنکوری که قرار بود در چند روز برگزار شود با مسئولان وزارتخانهها تشکیل جلسه داد بالاخره سکوتش را درباره بازگشایی مدارس به صورت حضوری شکست و گفت: همه مردم ایران بدانند که فرزند هیچ شهروندی در کشور برای ما کمتر از پدران و مادران شأن عزیز نیست. خودمان را عاشق تک تک شهروندان مملکت از خردسال تا افراد مسن میدانیم. آمیزهای از آموزش از راه دور و حضوری به شکلی که دانش آموزان فضای مدرسه را حس کنند با رعایت پروتکلها، مورد توجه است و با وزیر آموزش و پرورش که به شدت از تصمیمات ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت پیروی میکند و در توسعه زیرساختهای آموزش مجازی به ویژه سامانه شاد، کار کرده امروز جلسهای داریم و در این جلسه در مورد مدارس و سال تحصیلی جدید، بررسیهای لازم را انجام خواهیم داد. مردم بدانند که اگر کوچکترین آسیبی را متوجه فرزندان این سرزمین ببینیم، اولین کسی که اعلام میکند و از تشکیل هر گردهمایی ممانعت میکند، ما خواهیم بود و خوشبختانه وزارت آموزش و پرورش نیز حمایت خواهد کرد.
وزیر بهداشت یادآور شد: یقیناً در مورد بازگشایی مدارس و دانشگاهها هرچه سلامت فرزندان ما را تهدید کند، ممانعت میکنیم و آنچه که بدانیم منطبق بر پروتکلها و دور از آسیب برای جسم و روح فرزندان ما است را اجرا خواهیم کرد.
روی دیگر سکه؛ مسئولان آموزش و پرورش چه میگویند؟
در حالی که نگرانیهایی از سوی مسئولان و پزشکان در خصوص موج جدید شیوع کرونا در پاییز به جامعه مخابره میشود، مسئولان آموزش و پرورش که امسال ۱۵ روز زودتر برای آغاز سال تحصیلی جدید مجوز رئیس جمهور را گرفتند، حالا با حرفها و رفتارهای متناقض بیشتر بر این سردرگمی میافزایند.
وزیر آموزش و پرورش در حالی که پیشتر اصرار داشت آموزش و پرورش سناریوهای مختلفی برای بازگشایی مدارس دارد و معاونان تاکید میکردند قرار است در مناطق سفید آموزشها حضوری باشد، در مناطق زرد به صورت ترکیبی میان حضور و مجازی و در مناطق قرمز آموزشها مجازی باشد حالا هر چه بیشتر به روزهای آغاز سال تحصیلی نزدیک میشویم حاجی میرزایی بر این تاکید میکند که حتی در مناطق قرمز نیز مدارس دایر خواهد بود و بچهها به مدرسه خواهند چرا که مدارس مراکز خدماتی هستند و تا وقتی وزارت بهداشت در مناطق قرمز دیگر مراکز خدماتی را تعطیل نکند، مدارس نیز تعطیل نمیشوند.
سناریوهای متنوع یا یک سناریو؟
حالا دیگر سناریوی باقیمانده تنها تقسیم دانش آموزان به دو گروه و زوج و فرد برای آموزش حضوری و مجازی است و ظاهراً اصرار بر این است که ۱۵ شهریور ماه تمام مدارس کشور دانش آموزانی در صف ایستاده داشته باشد. استدلال قوی در این زمینه این است که هیچ چیز جای ارتباط چهره به چهره معلم و دانش آموز را نمیگیرد و در آغاز سال تحصیلی لازم است معلمان با دانش آموزان خود آشنا شوند و بعد آموزش در بستر مجازی ادامه پیدا کند
حالا دیگر سناریوی باقیمانده تنها تقسیم دانش آموزان به دو گروه و زوج و فرد برای آموزش حضوری و مجازی است و ظاهراً اصرار بر این است که ۱۵ شهریور ماه تمام مدارس کشور دانش آموزانی در صف ایستاده داشته باشد. استدلال قوی در این زمینه این است که هیچ چیز جای ارتباط چهره به چهره معلم و دانش اموز را نمیگیرد و در آغاز سال تحصیلی لازم است معلمان با دانش آموزان خود آشنا شوند و بعد آموزش در بستر مجازی ادامه پیدا کند.
هر چند مسئولان آموزش و پرورش مدام اعلام میکنند که تجربه آموزش مجازی در سال تحصیلی قبل خوب بوده و حتی نمرات امتحانات نهایی دانش آموزان رشد داشته است اما این گمانه مطرح است که افت تحصیلی قابل اعتنایی را سال تحصیلی قبل شاهد بودهایم که حالا این میزان بر آموزش حضوری تاکید میشود.
از سوی دیگر کیفیت نامناسب ارائه آموزشهای مجازی و نداشتن ساز و کار قابل گزارش از سوی مسئولان آموزش و پرورش برای ارتقای دانش مجازی معلمان و آموزش مجازی و نبود زیرساختهای لازم در این زمینه برای معلمان و مدارس نیز مزید بر علت است تا دیگر آنقدر که پیشتر بر آموزش مجازی تاکید میشد، تاکید نشود. با وجود تاکید رئیس جمهور بر اینکه استفاده از سامانه شاد باید رایگان باشد اما حقیقت این است که هنوز وزارت ارتباطات با این رایگان بودن موافقت نکرده و دیگر اینکه همه آموزشهای مجازی در بستر شاد رخ نمیدهد و هزینه یکسال استفاده از بستر مجازی برای آموزش اگر دولت نتواند در تأمین آن کمک کند، با شکست رو به رو میشود.
حال در محتملترین شرایط قرار است در هفته دو روز دانش آموزان در مدرسه باشند، دو روز از آموزش مجازی استفاده کنند و دو روز هم تعطیل باشند تا گروه دیگر در مدرسه آموزش ببیند. شنیدهها حاکی از آن است که از حجم کتابهای درسی در سال تحصیلی جدید کاسته خواهد شد و تنها موارد ضروری آموزش داده میشود. سازمان پژوهش و برنامهریزی نیز اعلام کرده است که دروسی که نیاز دارند تا حتماً به صورت حضوری ارائه شوند مشخص و به معلمان ارائه شده است.
حمایت دولت از تصمیمات وزیر آموزش و پرورش
از این سناریو اما امروز علی ربیعی در نشست خبری با اصحاب رسانه به صورت مشروط حمایت کرد و گفت: بنا بر سیاستهای آموزشی، اساس و اولویت با آموزش حضوری است و هیچ چیز جای آموزش حضوری را نمیتواند بگیرد و این روش جایگزین ندارد. کارکردهای مدرسه فقط در یاد دادنهای کتابی نیست، بلکه در مهارتهای اجتماعی، شکل گیری شخصیت دانش آموزان و تعامل چهره به چهره است و هیچ روش دیگری نمیتواند جای اینها را پر کند.
در جای دیگری اما ربیعی تصریح کرد: تنها چیزی که میتواند این سیاست را محدود کند، مسائل بهداشتی و حفظ جان است چیزی که مورد تصویب قرار گرفته روز شنبه آغاز سال تحصیلی است و مدارس هم به صورت حضوری برقرار خواهد شد مگر اینکه بنا بر اعلام وزارت بهداشت مناطق قرمز باشد. معنا ندارد که ما بتوانیم در مناطق قرمز کلاس حضوری برگزار کنیم و البته شرایطی را فراهم کردند برای اینکه مثلاً چند دانش آموز به همراه خانواده در مدرسه حضور داشته باشند و مدرسه خود را بشناسند و تعامل شکل بگیرد. در عین اینکه کلاس حضوری در مناطق قرمز نخواهیم داشت برای تعامل ساعتهای کوتاه با افراد معدود پیشبینیهایی صورت گرفته است برای اینکه دانش آموز احساس کند مدرسه و معلم هست، نوعی تعامل را پیش بینی کردند که به صورت غیرحضوری باشد.
ربیعی با بیان اینکه شرایط هم در سال تحصیلی متغیر است و بر اساس تغییرات مناطق از قرمز به زرد یا سفید تغییر خواهد کرد، گفت: در مناطق زرد پیش بینی این هست که با حضور دانش آموزان کمتر مدارس دایر شود و دانش آموزان به مدرسه بروند. در مناطق سفید هم که عمدتاً مناطق کم جمعیت و روستایی و عشایر هستند و مدارس معمولاً زیر ۵۰ نفر هست در اینجا هم شیوه نامههای بهداشتی کاملاً مراعات خواهد شد و آموزش در این مناطق حضور خواهد بود.
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش نیز در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران اظهار کرد: ما از روز شنبه، ۱۵ شهریور، آغاز سال تحصیلی را اعلام کردیم و همه مدارس ما در سراسر کشور فعال هستند. اصل اول برای ما آموزش حضوری است بنابراین هرکجا امکان حضور دانش آموزان به تشخیص مدیر مدرسه و بر اساس دستورالعملی که ابلاغ کردیم، با رعایت فاصلهگذاریها، وجود داشته باشد، دانش آموزان باید در محل تحصیل خود حاضر باشند.
خانوادهها مختارند، یا مجبور؟
شاید در این میان که خانوادهها با شنیدن سخنان وزیر آموزش و پرورش به این نتیجه برسند که در تمام مناطق اصل بر حضور دانش آموزان است، اما علی باقرزاده معاون حوزه وزارتی آموزش و پرورش با حضور در برنامه سیمای خانواده روی دیگر تصمیمات را نشان میدهد که گفت: اگر برای ما و کارشناسان روشن باشد که یک ماه دیگر این وضعیت تمام میشود ما صبر میکردیم اما برآورد سازمان بهداشت جهانی این است که یک دهه این وضعیت باشد و وزارت بهداشت خودمان چشم اندازی تا پایان سال ندارند ما نمیتوانیم همه چیز را به تعویق بی اندازیم. رفتن به مدرسه از نظر مسائل رشد اجتماعی و عاطفی مهم است فیزیک و ریاضی یا یک عنوان درسی تعطیل نمیشود بلکه یک ارتباط اجتماعی با تعطیلی مدارس تعطیل میشود و خسارتهای زیادی دارد.
رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی ادامه داد: آموزش و پرورش به همه مقولهها به هم نگاه کرده است. مدرسه یک واجد اجتماعی است. تا وقتی در کشور واحدهای خدماتی و اداری تعطیل نشدند مدرسه نیز باز است. اما اگر خانواده تشخیص بدهد میتواند از سرویسهای دیگری مثل آموزش تلویزیونی یا آموزش مجازی شبکه شاد و بستههای آموزشی استفاده کند. خانواده تشخیص میدهد از بین این روشها و شناختی که از بچه خودش دارد و سنجش همه چی میگوید بچهها بروند مدرسه و اگر متقاضی زیاد شد میتواند سیاست گذاری کند. این تصمیم شورای مدرسه به خیلی پارامترها بستگی دارد. گاهی ممکن است گروه بندی کنند و گاهی شناخت از توانایی بچهها دارند و توانایی بالاتر دارند را کمتر به مدرسه فرابخوانند.
دو گروه والدین؛ موافقان آموزش حضوری و مخالفان
در سوی دیگر ماجرا اما تعامل مدارس و اولیا است که مدتی است با تشکیل گروههای اولیا و معلمان در فضای مجازی شکل گرفته و گزارشهای میدانی حاکی از این است که عموم مدارس اعلام کردهاند که عموم آموزشها در سال جدید از طریق فضای مجازی داده میشود. هر چند هستند مدارسی که با اتکا به سخنان وزیر آموزش و پرورش اعلام کردهاند حضور دانش آموزان در مدارس اجباری است.
والدین نیز در این میان نظرات متفاوتی دارند. عدهای از والدین با توجه به اینکه از ماندن طولانی مدت بچهها در خانه نگران هستند و آموزش مجازی را نیز مؤثر نمیدانند موافق حضور بچهها سر کلاسها هستند و عدهای از والدین تحت هیچ شرایطی تا وجود کرونا در کشور حاضر به فرستادن فرزندانشان به مدرسه نیستند. در این میان والدینی که از سطح سواد کمتری برخوردارند، از نظر مالی و تأمین زیرساختهای آموزش مجازی در تنگنا هستند بیشترین تطبیق را برای حضور بچههایشان سر کلاس دارند
والدین نیز در این میان نظرات متفاوتی دارند. عدهای از والدین با توجه به اینکه از ماندن طولانی مدت بچهها در خانه نگران هستند و آموزش مجازی را نیز مؤثر نمیدانند موافق حضور بچهها سر کلاسها هستند و عدهای از والدین تحت هیچ شرایطی تا وجود کرونا در کشور حاضر به فرستادن فرزندانشان به مدرسه نیستند. در این میان والدینی که از سطح سواد کمتری برخوردارند، از نظر مالی و تأمین زیرساختهای آموزش مجازی در تنگنا هستند بیشترین تطبیق را برای حضور بچههایشان سر کلاس دارند.
اما شاید در هیاهوی این همه حرف و حدیث برای اینکه بالاخره از ۱۵ شهریور دانش آموزان قرار است در مدرسه حاضر باشند یا نه شاید آنچه کمتر مورد بررسی قرار میگیرد و در زبان مسئولان جاری است، چالشهای حضور و عدم حضور بچهها در مدراس است. اینکه به صورت دقیق معایب و محاسن این دو را برای کل جامعه برشمرد و گاه به تجربههای جهانی نیز رجوع کرد.
فرهاد کریمی رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش معتقد است بسته شدن مدارس بر ترک تحصیل تأثیر میگذارد و ۳۶ درصد احتمال بیشتری برای ترک تحصیل است. پس یکی از ظرفیتهای مهم باز نگه داشتن مدارس است.
از سوی دیگر همانطور که گفته شد خانوادهها نگران پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان و زیاد ماندن آنها در خانه هستند و چه بسا در صورت تعطیلی آموزش و مدارس بچهها خصوصاً در سنین بالاتر باز هم با بیرون رفتن از منزل راهی برای پر کردن وقت خود پیدا خواهند کرد. از سوی دیگر دور ماندن طولانی مدت بچهها از همسالانشان ممکن است سلامتی روحی آنها را دچار خدشه کند.
تعطیلی آموزش معقول است؟
حال ممکن است عدهای این نظر را داشته باشند که بهترین روش این بود که سال تحصیلی و آموزش به طور کامل تعطیل میشد که از یک سو این تصمیمی میتوانست از چالشها و درگیریهای خانوادهها بکاهد و همچنین با آموزش مجازی این تصور غلط ایجاد نشود که آموزشی به معنای کامل رخ داده است و خانوادهها با تصمیمات خود مسئولیت سلامت فرزندانشان را به عهده دارند و مثل هر بلای طبیعی دیگری که رخ میدهد و زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد پس از عبور از بحران برای حل چالشهای پیش آمده چاره اندیشی کرد. کما اینکه آموزش در شمار زیادی از کشورهای دنیا بر همین اساس تعطیل شده است و شیوههای جایگزینی هم ارائه نشده است. اما در کشور ما که در هر پایه باید چندین کتاب خوانده شود و هر پایه پیش نیاز پایه دیگر است آن هم به صورت غیر قابل انعطاف، خطر چنین تصمیمی این است که یکسال از عمر بچهها از میان برود. از سوی دیگر گرچه حفظ سلامتی در اولویت است اما نگرانیهای جدی بابت سلامت روحی و تربیتی بچهها در این پاندمی که پایان مشخصی نیز وجود ندارد، دارد. مهمتر آنکه آموزش مجازی باعث ورود بچهها به دنیای مجازی شده و تأثیرات مخربی بر تربیت بچهها میگذرد که نمیتوان از آن غافل شد. تمام صاحبنظران تعلیم و تربیت نیز بر آموزش چهره به چهره تاکید دارند البته که کرونا متغیر اثرگذاری در این میان است اما شاید باید درباره این ایدهها صاحبنظران پیش از رسیدن به آغاز سال تحصیلی بیشتر سخن میگفتند.
غایب بزرگ! ارائه گزارش دقیق رعایت پروتکلهای بهداشتی و نحوره آن توسط آموزش و پرورش
اما چالش دیگر این است که مسئولان با اصرار بر تعطیل نبودن آموزش و باز شدن مدارس و ارائه خدمات، انتظار دارند با گفتن یک جمله که سلامت دانش آموزان در اولویت مسئولان هست، مردم فرزندانشان را راهی مدرسه کنند. در این میان آنچه غایب است اعلام ساز و کار مشخص رعایت پروتکل بهداشتی (به جز زوج و فرد کردن مدارس و کاستن از تراکم) است. اینکه آیا ماسک سرکلاس ها اجباری خواهد بود، آیا ضدعفونی مدارس به صورت مرتب صورت خواهد گرفت و مدارس از این باب تأمین مالی شدهاند، آیا نظارت جدی بر سلامت معلمان و ناقل نبودن آنها صورت میگیرد، آیا برای زنگهای تفریح، سرویس مدارس، رفت و آمد دانش آموزان، ساعت بعد از کلاسها تمهیدات جدی برای جلوگیری از گسترش کرونا صورت گرفته است، نظارت بر تک تک مدارس به چه صورت خواهد بود، والدین چه میزان در این نظارت دخیل خواهند شد و..... برای آموزش و پرورشی که سالهاست درباره نبود مراقبین بهداشت در مدارس، ضدبهداشتی بودن آبخوریها گفتهایم و گوشی برای شنیدن نبوده است و اختلاف فاحشی میان سرانه مدارس دولتی و سایر مدارس وجود دارد، باید به والدین حق داد که نسبت به رعایت پروتکلهای بداشتی در مدارس نگران باشند
یادمان هست که در نهایت هم هیچ مسئولی در آموزش و پرورش گزارشی از وضعیت رعایت پروتکلهای بهداشتی زمان بازگشایی مدارس، زمان برگزاری امتحانات پایه نهم و پایه دوازدهم ارائه نداد در حالی که چنین گزارشهایی میتوانست به بازگشایی مدارس در سال تحصیلی پیش رو کمک شایانی کند.
تأثیرات جانبی بازگشایی مدارس
باز از سوی دیگر نگرانی بازگشایی مدارس فقط معطوف به تأمین سلامتی دانش آموزان یا نگرانی برای تحصیلی آنها نیست که فرستادن ۱۴ میلیون دانش آموز سر کلاس درس و میلیونها نفر از کادر مدرسه، نگرانی بابت شیوع پاندمی را به دنبال دارد. رفت و آمدها در شهر زیاد میشود، همین امر بر ترافیک اثرگذار خواهد بود و چه بسا نیاز به بازنگری درباره ساعت شروع و پایان طرح ترافیک یا لغو و ادامه دادن آن در تهران وجود دارد، حمل و نقل عمومی و ظرفیت آن مطرح میشود، بار دیگر چالش هزینههای سرویس مدارس و چگونگی استفاده از آن مطرح میشود و....
اینکه وضعیت سفید، زرد و قرمز مناطق باید مرتب به روز شود و این وضعیت یک امر ثابت نیست و آیا هر روز باید چشم والدین به رسانهها باشد که بدانند فردا فرزندشان را باید به مدرسه بفرستند یا نه و اینکه هیچ کارشناسی به درستی این را مطرح نکرده است که چه میزان بازگشایی مدارس میتواند بر تغییر وضعیت سفید و زرد مناطق اثر گذار باشد و حداقل یک پیش بینیهایی در این باره صورت گرفته باشد. یادمان باشد در روزهایی که کمتر گمان میرفت کودکان و جوانان درگیر پاندمی کرونا میشدند و در اردیبهشت تنها ده درصد والدین فرزندانشان را برای رفع اشکال به مدارس فرستادند.
و در انتها از سیاستهای ضد و نقیض آموزش و پرورش در برخورد با فرستادن دانش آموزان به مدرسه همین بس که در میانه تیرماه گمانه اصلی آموزش و پرورش تاکید بیشتر بر فضای مجازی بود. برای همین هم بخشنامهای شد که مدارس مجاز نیستند در تابستان درب مدارس را به روی هیچ برنامه کمک آموزشی و فوق برنامه… باز کنند.
این در حالی است که همین مدارس که ان روز از برگزاری کلاس با متقاضیان محدود ممنوع شده بودند، حالا قرار است بدون تمرینی درست، پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند و باز شوند. در حالی که شاید آن روزها فرصت خوبی بود که به صورت صفر و صد چنین دستورالعملهایی اعلام نشود و برای تشویق مدارس هم که شده پروتکلی سخت گیرانه تهیه شود تا مدارسی که توان رسیدن به چنین پروتکلی را دارند، بتوانند مدارس را باز کنند.
پیش از این در گزارش تناقض مسئولان آموزش و پرورش در نحوه تعامل با مدرسه و دانش آموز نوشتیم که این روش مدیریت مدارس با دستورالعملهای صفر و صدی که کاملاً مغایر با روش مدرسه محوری است در درازمدت که چالش کرونا همراه ما خواهد بود، آموزش و پرورش را دچار خسران میکند.
بدون شک سخن اصلی این گزارش این نیست که تصمیم گیری در این شرایط آسان است؛ نه نزد مسئولان بهداشتی، نه مسئولان آموزشی و نه خانوادهها. اما آنچه مسلم است این است که جای سخنان کارشناسی و دیدن تمام ابعاد یک تصمیم و اعلام سبک سنگینهای ان برای مردم و در نهایت گرفتن بهترین تصمیم و اقناع ذی نفعان آموزش و پرورش اهمیت دارد.
همانطور که اشاره شد دنیا تجربههای متفاوتی را در بازگشایی یا تعطیلی مدارس پشت سر میگذارد اما تصاویر مخابره شده از گوشه و کنار جهان و آن کشورهایی که به بازگشایی مدارس رأی دادند نشان میدهد که پروتکلهای بسیار سختگیرانه ای در این میان اعمال کردهاند، از ضدعفونی بچهها در بدو ورود به مدرسه، اجباری کردن ماسک سر کلاسها و محیط مدرسه، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و.... بسیاری از کشورهای دنیا از جمله فرانسه که شیوع کرونا در آن بالا گزارش شده است به این نتیجه رسیدهاند که رفتن بچهها به مدارس بر ماندنشان در خانه و آموزش مجازی اولویت دارد اما اعلام کردهاند با پروتکلهای سختگیرانه ای این موضوع را دنبال میکنند.