فاطمه زمانی ، خبرگزاری دانا ، گروه سلامت ؛ سونوگرافی یکی از روش های تشخیص بیماری ، غیر تهاجمی و اغلب بدون درد در پزشکی است که بر مبنای امواج ماوراء صوتی عمل می کند و برای بررسی بافت های زیر جلدی مانند عضلات ، مفاصل ، تاندون ها و اندام های داخلی بدن و ضایعات آن ها به کار می رود.
از طرف دیگر اشعه ای در آن استفاده نمی شود و در ضمن تصاویری ارائه می دهد که نسبت به تصاویر حاصل ازray-x از کیفیت بالاتری برخوردار است.
امروزه سونوگرافی به یکی از الزامات مراقبت های دوران بارداری تبدیل شده و علاوه بر به همراه داشتن عوارض و آسیب های جدی ، هزینه های زیادی را به مادران باردار تحمیل می کند که اصلا ضروری نیست.
روش کار سونوگرافی
در این روش وسیله ای به نام مبدل را روی پوست حرکت می دهند و با آن امواج فراصوت را داخل بدن ارسال می کنند.
هرکجا که بافت ها یا تراکم های مختلف به هم می رسند ، یا هرجا که بافت کنار مایع قرار می گیرد، امواجی منعکس می شود .
مبدل این امواج را دریافت و آن ها را به رایانه منتقل می کند تا تصاویری بر روی نمایشگر ایجاد شود.
سونوگرافی داپلر رنگی
یکی از انواع سونوگرافی است که جهت و سرعت جریان خون را نشان می دهد و برای شناسایی مشکلاتی همچون تنگی سرخرگ ها یا لخته های سیاهرگی به کار می رود.
سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی
در سونوگرافی سه بعدی امواج با زوایای مختلف به بدن جنین تابانده میشود و انعکاس این امواج با کمک نرم افزارهای پیشرفته ی کامپیوتری تغییر داده می شود.
در سونوگرافی چهار بعدی علاوه بر جنین ، حرکات جنین نیز به صورت زنده نمایش داده می شود.
امروزه پزشکان از سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی به عنوان مکمل سونوگرافی ساده و در صورت وجود ناهنجاری استفاده می کنند.
مزایا و معایب سونوگرافی سه بعدی
تحقیقات نشان می دهد سونوگرافی سه بعدی از نظر مزایا و تشخیص ناهنجاری ها نسبت به سونوگرافی دوبعدی برتری ندارد و غالبا برای شناخت ناهنجاری های صورت و لب شکری به کار می رود.
در حالی که سونوگرافی دوبعدی ناهنجاری های جنین را بهتر نشان می دهد و از این رو انجام آن نسبت به سونوگرافی سه بعدی ارجحیت دارد.
بنابراین بهتر است که سونوگرافی سه بعدی پس از سونوگرافی دوبعدی ، آن هم در صورت تشخیص پزشک انجام پذیرد ، چراکه استفاده از سونوگرافی سه بعدی در موارد غیر ضرور ضمن اتلاف وقت ، هزینه های مالی سنگینی را هم برای بیمار به بار می آورد.
به گفته ی پزشکان سونوگرافی سه بعدی به دلیل اینکه به یک نقطه در مدت طولانی انرژی وارد می کند ، گاهی می تواند سوختگی هایی را در بافت نرم جنین ایجاد کند.
هم چنین نداشتن مهارت های کافی برای فرد سونوگراف ، می تواند سلامت مادر و جنین را به خطر اندازد.
با توجه به اینکه سونوگرافی سه بعدی هزینه ی بالایی دارد ، بنابراین این سونوگرافی را باید در شرایط و زمان خاص و در صورت ضرورت انجام داد.
در حال حاضر با استفاده از سونوگرافی سه بعدی امکان تشخیص به موقع ناهنجاری های جنینی و انواع بیماری ها از جمله سرطان زنان فراهم شده است.