اینترنت فضایی بیکران و بدون نظارت
کاظم زاده یک مشاور تحصیلی در این زمینه معتقد است: اینترنت به دلیل در دسترس بودن و حضور همه جانبه در زندگی، یکی از پرکاربردترین فضاها به شمار می رود، فضایی که نوجوانان و جوانان جامعه بزرگی از کاربران آن را تشکیل می دهند.
کاظم زاده ضمن تاکید بر این موضوع گفت: فضای مجازی اساسا ابزار ارتباطی مطلوبی است که همانند همه ابزارهای دیگر نیاز به بروشور و راهنمای استفاده دارد و در صورت بررسی تمام موارد مفید و مضر آن، می توان کارکردهای مثبت این فضا را برجسته کرد اما متاسفانه در کشور ما به دلیل این که آفت های فضای مجازی به خوبی تشریح نشده، بر بار منفی آن افزوده شده است.
وی معتقد است مقایسه بطن زندگی شخصی با ظاهر زندگی دیگران از دیگر آفت های فضای مجازی است. با ورود به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، افراد ناخودآگاه وارد میدان مقایسه ای می شوند که واقعیت زندگی خود و بطن آن را با ظاهر و ویترین زندگی دیگران مقایسه می کنند. این ویژگی احساس عجیبی را در افراد و به ویژه دانش آموزان ایجاد می کند که زندگی آنها بد و فجیع است و همین امر علاوه بر خستگی ذهنی، نوعی تسلسل و عدم خودباوری به وجود می آورد.
چالش جدی گذران اوقات فراغت در فضای مجازی
اوقات فراغت می تواند پر بارترین و شور انگیزترین لحظات و برعکس ملال انگیزترین و بی ثمرترین و حتی مفسده انگیزترین دقایق زندگی باشد. با توجه به اینکه ساختار جمعیتی جامعه ما نشان می دهد، که کشور ما ازجوان ترین کشورهای دنیاست بر این اساس قشر عظیم جوان و نوجوان نیازمند توجه جدی در زمینه برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغتشان هستند.
تحقیقات نشان داده است که بیش از44درصد جوانان و نوجوانان اوقات فراغت خود را با ورود به فضای مجازی واستفاده از اینترنت، 35 درصد با بازی های رایانه ای وگوش دادن به موسیقی و کمتراز 17 درصدشان با استفاده از تلویزیون و برنامه های آن اوقات فراغتشان را سپری می کنند.
ورود بی رویه و گذاران اوقات فراغت دانش آموزان در فضای مجازی و اینترنت به دلیل اینکه استفاده صحیح ازشبکه های اجتماعی و ورود به فضای مجازی درجامعه ما به درستی تبیین وفرهنگ سازی نشده است و اغلب خانواده ها هم به دلیل ساختار سنتی چندان با این گونه فضا ها آشنایی ندارند، یک چالش جدی تربیتی است.
هرچند که فرصتی جهت آموزش وتحقیق نیز است، اما امروز اکثر جوانان و نوجوانان به دلیل عدم آشنایی به استفاده صحیح ازفضای مجازی و شبکه های اجتماعی استفاده مفیدی از این فضا ها را ندارند.
جای خالی آموزش فضای مجازی در مدارس
فضای مجازی، تازه در جامعه رواج پیدا نکرده که غافلگیر شده باشیم. این ابزار ارتباطی جدید، این روزها حتی بین اغلب دانشآموزان هم گسترش چشمگیری پیدا کرده، اما با گذشت این همه سال، همچنان خیلی از خانوادهها و دانشآموزان، نحوه تعامل مثبت با دنیای مجازی و بهرهگیری مثبت از کافینتها را یاد نگرفتهاند.
دکتر علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتوگو با جامجم، ریشه این مساله را چند وجهی میداند و میگوید: ما هنوز در بحث فضای مجازی، یک بسته آموزشی و فرهنگی مناسب برای دانشآموزان تعریف نکردهایم و ارائه آموزش اصولی در ارتباط با کافینتها و گیمنتها به دانشآموزان فراموش شده است.
به گفته این نماینده مجلس، هیچ دستورالعمل آموزشی در این خصوص برای مدارس تعریف نشده و استفاده مثبت از فضای مجازی نیز همچنان به کتابهای درسی راه پیدا نکرده است.
برای جلوگیری از آسیبهای استفاده از فضای مجازی باید خانواده ها، دانش آموزان را به شرکت در فعالیتهای اجتماعی تشویق کنند. تقویت رفتارهای اجتماعی، وضع قوانین سختگیرانه برای برخورد با مجرمان جرایم اینترنتی و اجرایی کردن این قوانین، آشنا کردن خانواده ها درباره آسیبها و نحوه استفاده از فضای مجازی، استفاده از هنرمندان و ورزشکاران در اعلام آسیبهای استفاده از اینگونه فضاها، اختصاص بخشی از کتابهای درسی برای آشنایی با فناوری های جدید و خطرات بالقوه آن از جمله راهکارهای موثر برای آگاهی دهی به دانشآموزان و اطلاع آنها از خطرات و آسیب های استفاده از دنیای مجازی است.