نارِکسیا یا بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال تغذیه ای است که با پایین آمدن غیر طبیعی وزن ، ترس شدید از افزایش وزن و تصور غلط از وزن شناخته می شود. این اختلال که بیشتر در نوجوانان دختر دیده می شود ، اغلب بعد از یک دوره زندگی پراسترس یا یک دوره رژیم غذایی افراطی آغاز می شود و می تواند عملکرد جسمی فرد را مختل کند و سلامت روان اورا به خطر بیاندازد.
فاطمه زمانی ، خبرگزاری دانا ، گروه سلامت ؛ آنارِکسیا یا بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال تغذیه ای است که با پایین آمدن غیر طبیعی وزن ، ترس شدید از افزایش وزن و تصور غلط از وزن شناخته می شود. این اختلال که بیشتر در نوجوانان دختر دیده می شود ، اغلب بعد از یک دوره زندگی پراسترس یا یک دوره رژیم غذایی افراطی آغاز می شود و می تواند عملکرد جسمی فرد را مختل کند و سلامت روان اورا به خطر بیاندازد.
افراد مبتلا به این اختلال به گونه ای از اضافه وزن وحشت دارند که حتی زمانی که از فرط لاغری در آستانه ی مرگ قرار می گیرند ، تصور می کنند خیلی چاق اند و احتیاج به کاهش وزن دارند. هم چنین این افراد بعد از خوردن وعده های غذایی ممکن است با استفراغ یا استفاده بیش از حد از ملین ها و قرص های لاغری و اعتیاد آور سعی در کنترل کالری مصرفی داشته باشند و با انجام ورزش های شدید وزن کم کنند.
به یاد داشته باشید که فرد دچار بی اشتهایی عصبی علاقه ی خود به غذارا از دست نمی دهد ، بلکه به خود گرسنگی داده و در برابر داشتن وزن عادی و حداقل مقاومت از خود نشان می دهد.
دلایل
دلایل بیولوژیکی
هرچند مشخص نیست که چه ژن هایی عامل این اختلال هستند ، اما احتمالا تغییرات ژنتیکی می تواند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد. برای مثال بعضی از افراد تمایل ژنتیکی به کمال گرایی ، حساسیت و لجاجت دارند که همه این موارد می تواند با بی اشتهایی عصبی رابطه داشته باشد.
دلایل روانشناسی
بعضی از افراد مبتلا به بی اشتهایی دچار وسواس فکری هستند و به همین خاطر داشتن یک رژیم غذایی مشخص برای آن ها از گرسنه ماندن راحت تر است. بعضی تمایل به کمال گرایی دارند که باعث می شود تصور کنند از اضطراب زیادی برخوردارند و با امتناع از غذا خوردن ، سعی در غلبه بر اضطراب دارند. بعضی هم در بیان عواطف یا کنترل رفتار و گفتار خود محدودیت دارند یا در مورد آینده بیش از حد نگرانی و ترس دارند . همه ی این عوامل می تواند بر کیفیت زندگی فرد مبتلا تأثیر گذارد و اورا دچار اختلالات متعددی چون بی اشتهایی عصبی گرداند.
عوامل محیطی
به گفته محققان عواملی چون ترس از شکست و فشار برای موفقیت ، مشکلات خانوادگی و فردی ، انواع سوء استفاده جنسی ، جسمی و عاطفی ، گرسنگی و بیکاری ، اضطراب و استرس و اعتماد به نفس پایین از مهم ترین فاکتور های محیطی هستند که می توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.
علائم فیزیکی
کاهش وزن یا نداشتن افزایش وزن مورد انتظار
ظاهر لاغر
خستگی
بی خوابی
سرگیجه و غش
آبی رنگ شدن انگشتان
شکسته و نازک شدن موها و ریزش موهای نرم و کرکی در بدن
قطع شدن قاعدگی در خانم ها
زرد و خشک شدن پوست
یبوست و درد شکمی
عدم تحمل سرما
فشار خون پایین
کم آبی بدن
ورم کردن دست و پا
خراب شدن دندان ها
ضربان قلب نامنظم
پینه بستن زانوها
علائم احساسی و رفتاری
افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی وعده های غذایی را نادیده می گیرند یا از غذا خوردن پرهیز می کنند.
برای غذا خوردن بهانه می آورند و گرسنگی را انکار می کنند.
تنها غذاهای ساده و معمولا کم چرب و کم کالری می خورند.
در مکان های عمومی غذا نمی خورند.
ترس از افزایش وزن دارند، بنابراین دائما در حال وزن کم کردن هستند.
مرتب خودرا در آیینه چک می کنند تا مشکلی نداشته باشند.
دچار بی خوابی هستند.
از جامعه دوری می کنند.
درباره ی میزان غذایی که می خورند ، دروغ می گویند.
خودرا در چندین لایه لباس می پوشانند.
درمان
متخصصانی که بی اشتهایی را درمان می کنند ، ممکن است از روش های مختلف درمانی استفاده کنند. در ابتدا پزشک از رفتار درمانی شناختی که یک گفتگوی درمانی یک به یک و نسبتا کوتاه مدت است ، استفاده می کند. در این روش درمانگر به شما یاد می دهد تا احساسات خودرا مدیریت و روش هایی جدید را در تفکر و رفتار خود ایجاد کنید. در عین حال این روش به شما کمک می کند تا یاد بگیرید که چگونه با استرس کنار بیایید و به هریک از نگرانی ها و درگیری های گسترده تر مانند عزت نفس وروابط خود با خانواده ، دوستان و همکاران تان بپردازید.
در بعضی از موارد ، علاوه بر مشاوره فردی درمانگر شما ممکن است گروه درمانی یا شرکت در یک گروه پشتیبانی را برای شما توصیه کند.
با وجود اینکه تاکنون هیچ دارویی برای بهبود علائم بی اشتهایی شناسایی نشده است ، اما در صورت لزوم پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب را برای شما تجویز کند.
ارائه دهندگان خدمات بهداشتی ، درمانی هم چنین ممکن است روش های درمانی کمکی مانند کلاس های حرکتی ، ذهن آگاهی ، یوگا ، اسب درمانی یا هنر درمانی را به شما پیشنهاد دهند . با این وجود این روش ها بی اشتهایی را درمان نمی کنند و تنها به پایین آمدن سطح استرس ، افزایش روحیه و بهبود وضعیت بیماری کمک می کنند.
