وزارت آموزش و پرورش با تهیه و ارایه نرم افزار برنامه آموزشی با نام «شاد»؛ کمک کرد تا با استفاده از این برنامه؛ دانش آموزان بتوانند به یادگیری در خانه بپردازند.
هدف از طراحی و راهاندازی اپلیکیشن شاد، ایجاد فضایی آموزشی و امن برای تبادل فایلها میان معلمان و دانشآموزان اعلام شد اما این روش در ابتدا برخی از دانشآموزان را که امکانات سختافزای مناسب یا دسترسی به اینترنت نداشتند، به سختی انداخت.
شبکه اجتماعی دانش آموزان «شاد» همچنان به فعالیت خود در تابستان سال جاری ادامه می دهد و برای این مساله برنامه ریزی هایی نیز صورت گرفته است. دسترسی به برنامه شاد در سال گذشته براساس دستور رییس جمهوری رایگان بود و در حال حاضر نیز براساس «مصوبه مجلس شورای اسلامی» تا پایان سال ۱۴۰۰ این دسترسی رایگان اعلام شده است. با همه اینها این برنامه با نقاط ضعف و قوتی همراه بوده است.
فراهم نشدن حداقل نیاز مدارس توسط شاد
محمد داوری، کارشناس ارشد آموزشوپرورش و سخنگوی سازمان معلمان با بیان اینکه شبکه شاد حداقلهای موردنیاز مدارس را نیز فراهم نکرده است، تنها نقطه قوت این شبکه را در حوزه اداری دانسته و به «رسالت» میگوید: «شبکه شاد در این دو، سه ماه اخیر که نسخه جدیدش ارتقا پیدا کرده است و آن را رونمایی کردند، مقداری بهتر شده است اما در پایان سال تحصیلی گذشته در حوزه آموزش یعنی ارتباط معلم و دانشآموز نقش چندانی نداشت. هرچند در حوزه ارتباطات اداری یعنی ارتباط پرسنل اداری با یکدیگر و پرسنل اداری با کادر اداری مدارس کارکرد خوبی داشت و حتی میتوان گفت ارتباط مدارس را با ادارات و ادارات را با وزارتخانه تسریع کرد. چراکه قبلاً سیستم بخشنامهای بود و سرعت عمل کند بود. میشود گفت بزرگترین وجه مثبت و نقطه قوت شبکه شاد در حوزه اداری بود.
در حوزه آموزش یعنی ارتباط دانشآموز و معلم باهم در یک ساعت مشخص، ارائه یک موضوع درسی توسط معلم و پرسش و پاسخ، انجام ارزیابی مرحلهای زیرا همانطور که میدانید ارزشیابی تنها فصلی نیست و هر جلسه برای ورود به موضوع بعدی یک مرحله ارزیابی دارد، ارسال فعالیتهای دانش آموزان و بررسی آن و بررسی مرحلهبهمرحله سطح عملکرد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و همچنین برقراری ارتباط صوتی، تصویری و متنی، همه اینها بسیار کم و در حد حداقلهای ممکن توسط شاد امکانپذیر بود. مدارس نیز از راهکارها و سامانههای دیگری استفاده کردند و شاد بهطورکلی نتوانست سامانهای باشد برای پاسخگویی به نیاز آموزش غیرحضوری مدارس.»
نبود امکان برگزاری آنلاین کلاس ها در شبکه آموزشی "شاد"
نیک نژاد کارشناس مسایل آموزش و پرورش، در مورد سامانه شبکه های اجتماعی دانش آموزان یا همان سامانه شاد گفت: در حالت کلی برنامه شادی که تا پایان سال تحصیلی استفاده شد با نسخه اولیه شاد تفاوت های زیادی دارد؛ یعنی در امکانات، سرعت انتقال داده ها و گستردگی استفاده هایی که می شود از آن کرد و گستردگی کاربران، همه و همه روبه رشد است و پیشرفت های خوبی داشت اما در عین حال ۲ ضعف کلی دارد.
یکی اینکه وقتی آن را با دیگر پیام رسان ها و اپلیکیشن های دیگر مقایسه می کنیم می فهمیم که در برنامه شاد امکان برگزاری آنلاین کلاس ها وجود ندارد اما در دیگر پیام رسان ها این امکان وجود داشت. به این صورت که با در پیام رسان ها به صورت صوت یا تصویر می توان کلاس ها را برگزار کرد و مانند کلاس حضور است و هم معلم دانش آموز را می بینید و دانش آموز هم معلم را می بیند و این به نسبت برای آموزش خوب بود. با همه اینها در برنامه شاد وقتی معلم پیام می گذارد با یک تاخیر و در بهترین حالت چند ثانیه ای پیام به دانش آموز می رسد و این تاخیر از ارتباطی که می بایست میان دانش آموز و معلم ایجاد شود دور می کند.
عدالت و ناعدالتی ، مساله این است
این کارشناس مسایل آموزش و پرورش بیان داشت: برنامه شاد که در مدارس برای آموزش دانش آموزان در نظر گرفته شده هم می تواند عدالت گستر باشد و هم می تواند باعث بی عدالتی شود. دلیل این اتفاق هم این است که از این نظر که همه مدارس می بایست از برنامه استفاده کنند و آموزش یکسان می شود می تواند عدالت گستر باشد. از طرفی دیگر غیر از مدارس غیردولتی، مدارس دیگری همچون تیزهوشان هم داریم که مدارس معمولی هستند اما دریافتی بیشتری از خانواده ها دریافت می کنند. این مدارس برنامه شاد را فقط با توجه به دستوری بودن آن نصب می کنند و برای آموزش از اپلیکیشن های دیگر استفاده می کنند. به همین دلیل مشکل عدالت در مدارس فقط استفاده از برنامه نیست بلکه در مدارس غیردولتی و مدارس خاص امکاناتی فراهم می شود که این امکانات با پول خریده می شود. پس به طور دقیق تر، هر فردی که پول بیشتری دارد بهتر آموزش می بیند و بچه کارگر باز کارگر می ماند و بچه پولدار باز پولدار می شود و شکاف طبقاتی در آموزش هم روز به روز بیشتر می شود.
نیک نژاد در پایان یادآور شد: پس آموزش آنلاین و آموزش مجازی با این توصیف یعنی پول می دهند و امکانات بیشتری برای اینگونه آموزش ها فراهم می کنند، به شکاف آموزشی، بی عدالتی آموزشی و شکاف طبقاتی دامن می زند که در نایت به بی عدالتی اجتماعی منتهی می شود.
والدین دانش آموزان ناراضیترین گروه از آموزش مجازی
محمد داوری، کارشناس ارشد آموزشوپرورش و سخنگوی سازمان معلمان، ناراضیترین گروه از آموزش مجازی را والدین میداند و در این خصوص عنوان میدارد: «آموزشوپرورش باید میدانست در آموزش مجازی خانه، مدرسه اول شده است. خب در این شرایط مدیریت همهکارهای دانشآموز با پدر و مادر است. آموزشوپرورش در این زمینه باید با صداوسیما همکاری میکرد، باید شبکه شاد را برای والدین فعال میکرد و آنها را لحظهبهلحظه آموزش میداد تا بتوانند شرایط را بهخوبی مدیریت کنند.
اکنون ناراضیترین گروه از آموزش مجازی والدین هستند چراکه هم خسته شدهاند، هم ناتوان بودند و هم دانش و مهارت لازم را نداشتند به همین دلیل روزشماری میکنند آموزش مجازی تمام شود. زیرا واقعاً کم آوردهاند. ازطرفی درست است والدین در این مدت متوجه اهمیت کار معلم شدند و فهمیدند مدیریت یک فرزند و دو فرزند در خانه چه قدر سخت است، لذا قدر عرضه و ارزش کار معلمی که ۳۰ تا ۴۰ دانشآموز را در کلاس مدیریت میکند دانستند اما در مقابل نتوانستند مکمل خوبی برای کادر اجرایی مدارس و معلمها باشند. اگر آموزش والدین از همان اسفند ۹۸ جدی گرفته میشد حتی میتوانست تبعات مثبت و ثمراتی داشته باشد که والدین برای همیشه دانش و مهارت و نگرششان در راستای نقش مکمل افزایش پیدا کند.»