برگزاری کلاس‌های مجازی و داشتن زیرساخت‌های آموزش الکترونیک سال‌هاست که در دانشگاه‌های دنیا رواج دارد اما در ایران با شیوع کرونا دانشگاه‌ها با وجود کمبود زیرساخت ها، آموزش را با این شیوه آغاز کردند و اکنون پس از برگزاری سه ترم، هم استاد و هم دانشجو با چالش‌هایی مواجه هستند.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش، شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاه سبب شد دیدی جدید نسبت به آموزش مجازی
ایجاد شود و ظرفیت‌های این روش آموزشی برای فضای دانشگاهی کشور مشهود
شود؛ به نحوی‌که بسیاری از اساتید معتقدند در دوران پسا کرونا می‌توان این
شیوه آموزش را ادامه داد و یا آموزش ترکیبی (مجازی و حضوری) را در دستور
کار دانشگاه‌ها قرار داد.
اما اکنون و پس از برگزاری چند ترم وضعیت برگزاری کلاس های مجازی دانشگاه‌ها بویژه دانشگاه آزاد از چند منظر قابل بحث است که ارزیابی کیفیت کلاس ها از مهمترین آنها است؛ طرح این سوال که آیا در ترم های مجازی که گذشت، همه دانشجویان به اینترنت و سیستم مناسب جهت شرکت در دوره های آموزشی دسترسی داشتند و آیا به اعصاب و روان دانشجو در این شرایط سخت اهمیتی داده شد؟
یکی از مشکلات مهمی که گریبانگیر دانشجویان و حتی اعضای هیات علمی در این دوره بود، بحث زیرساخت‌های لازم برای آموزش مجازی است که البته بخشی از این مشکلات با گذشت سه ترم همچنان ادامه دارد و از آن جمله مشکلات نوسانات سرعت اینترنت است که مشکلاتی در آموزش مجازی ایجاد می‌کند.
در این میان مشکل زیرساخت های اینترنتی و سخت گرفتن برخی استادان براساس گفته دانشجویان تا به آنجا پیش رفت که برخی از دانشجویان قصد و یا اقدام به ترک تحصیل کردند و یا تلاش کردند با انتقالی به دانشکده ای دیگر به دغدغه بگو مگو استاد و دانشجویی پایان دهند.
ضعف زیرساخت ها و کندی سرعت اینترنت
محمدرضا قربانی از دانشجویان ترم ۲ مترجمی زبان نیز به ایرنا می گوید: سه ترم به صورت مجازی برگزار شده اما هنوز ضعف در سرعت اینترنت و زیرساخت‌های آموزش الکترونیکی در برخی دانشگاه‌ها باعث شده تا وقتی تعدادی از دانشجویان به صورت همزمان وارد کلاس مجازی می‌شوند، با خطا مواجه شوند که این یعنی سرور آموزشی توانایی لازم را برای این حجم از فعالیت ندارد.
وی به نحوه برگزاری امتحانات انتقاد و از آنچه کم کاری برخی اساتید ارزیابی می کند، گله کرده و می افزاید: اواخر ترم باید پروژه ام را که قسمت مهمی از نمره ام رو شامل میشد اراِیه می دادم که متاسفانه با کندی اینترنت و قطع و وصل شدن صدایم همراه بود و بر خلاف زحمت چند هفته ای که کشیده بودم نمره خوبی نگرفتم؛ اما چیزی که من را پریشان کرد نمره نبود و رفتار استادم بود.
قربانی ادامه داد: اساتید، کندی اینترنت را فقط اگر از جانب خودشان باشد می پذیرند و اگر دانشجو با این مشکل مواجه باشد بی اعتنا هستند و یا باور نمی کنند که این نه در شان دانشجو است و نه در شان یک کلاس دانشگاهی.
قربانی می گوید که برگزاری کلاس ها به صورت برخط (آنلاین) از این جهت که دیگر قرار نیست ساعت ها رفت و آمد در ترافیک و آلودگی را تحمل کرد خوب است، اما نسبت به نحوه تدریس و رفتار برخی اساتید با دانشجوهایی که معلوم نیست هر کدام گرفتار چه شرایط سختی هستند، معترض و نا امید است.
علیرغم تمام اخبار منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات برای افزایش سرعت و پهنای باند اینترنت و حتی اعلام برخی دانشگاه‌ها برای کاهش هزینه چند درصدی استفاده اینترنت دانشجویان هنگام کلاس‌های مجازی، اما دانشجویان بی‌شماری همچنان از ضعف سرعت اینترنت و ناتوانی در بهره‌گیری کامل و دقیق از کلاس‌ها گلایه‌مند هستند.
درک متقابل استاد و دانشجو ضروری است
دانشجوی ارشد رشته آموزش زبان انگلیسی یکی از دانشکده های دانشگاه آزاد تهران که خود دبیر زبان است، در مورد شاگردانش می گوید: در تمام طول این سه ترم سعی کردم وضعیت دانش آموزانم را درک کنم و خودم را جای تک تک آن ها بگذارم، چرا که شرایط کشور مثل همیشه نیست، از وضعیت معیشتی گرفته تا افسردگی و وضعیت روانی که کرونا باعثش شده است.
این دانشجو که خواست نامش ذکر نشود، می افزاید: شرایط بعضی از دانش آموزانم مناسب است و تنها ناراحتیشان دوری از همکلاسی ها و دوستانشان بود، اما شرایط اکثرشان مناسب نیست و من متوجه فشار روحی بودم که بهشان وارد می شد.
وی با اشاره به اینترنت ضعیف و شرایط روحی نامناسب دانش آموزان و دانشجویان که ناشی از خبر مرگ و میر و یا بیماری عزیزانشان و شرایط سخت مالی است، ادامه می دهد: به عنوان کسی که در این شرایط هم درس می دهد و هم دانشجو است متعجبم از برخورد برخی اساتید؛ انگار خودشان در این شرایط نیستند که از درک وضعیت موجود ناتوانند.
وی با تاکید بر اینکه درک متقابل استاد و دانشجو در شرایط کنونی ضروری است، می افزاید: صحبت نابجای استاد و درک نکردن دانشجو به اندازه کرونا، این روزها باعث اضطراب و استرس دانشجوها شده است.
این دانشجو با تاکید براینکه با وجود تلاش برای انتقالی گرفتن موفق نشده است به دانشکده ای دیگر برود، ادامه می دهد: با گذشت سه ترم هنوز برگزاری کلاس‌های مجازی کیفیت پایینی دارد و برخی اساتید نحوه این نوع شیوه آموزشی را نمی‌دانند.
وی یادآوری می کند: همچنین برخی اساتید گاهی در ساعات غیرمعمول و خارج از برنامه درسی به برگزاری کلاس مجازی در گروه ها اقدام می‌کنند.
این معلم زبان با بیان اینکه درکل بسترسازی مناسبی در دانشگاه ها وجود ندارد و کلاس‌ها با کمترین کیفیت برگزار می‌شود، اضافه می کند: بارها مشکلات را با مدیر گروه، معاون و رییس دانشکده مطرح و خواستار رسیدگی شده ام اما اعتراف کرده اند که این استاد مورد بحث از اقوام و بستگان فلان مقام مسئول است و از ما حرف شنوی ندارد.
یک استاد: کلافه‌شدن دانشجویان را می‌بینم
استاد یکی از دانشکده های دانشگاه آزاد اسلامی تهران نیز با اشاره به دغدغه و مشکلات دانشجویان و استادان می گوید: در حقیقت شرایط سختی شده است و بر خلاف اوایل که با برگزاری کلاس ها به صورت مجازی موافق بودم اما اکنون بعد از سه ترم، من افسردگی و کلافه شدن را در میان دانشجوها می‌بینم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دیگر نمی تواند بدین شیوه ادامه بدهد، اظهار امیداواری می کند: کاش کسی به فکر روح و روان آنها باشد؛ چراکه مدام اینترنت قطع و وصل می شود و بارها ارتباطم با کلاس قطع شده است و موجب ناراحتی و عصبانی شدن دانشجوها شده ام.
وی می افزاید: من با برگزاری کلاس ها به صورت برخط به طور کلی موافقم چرا که کل دنیا سال هاست بسیاری از کلاس هایشان را به صورت مجازی تشکیل می دهند اما باید زیرساخت ها را درست کرد.
وی با بیان اینکه امیدوارم هرچه زودتر روند واکسینه شدن دانشجوها و اساتید آغاز شود، اضافه می کند: من متوجه می شوم که شرکت نکردن دانشجوهایم در بحث های کلاسی و سوال و جواب ها نشانه این است که درس را به هر دلیلی خوب متوجه نشده اند.
حال با توجه به جمیع شرایط و عیان شدن نقایص و مشکلات آموزش عالی مجازی، به نظر می‌رسد لازم است متولیان امر و دست اندرکاران آموزش عالی تدابیر بهتری بیندیشند تا در ترم بعدی مشکلات دانشجویان و اساتید دانشگاه ها در این زمینه به حداقل برسد و همزمان نیز واکسیناسیون دانشجویان و استادان و کارکنان دانشگاه ها انجام شود چرا که حتی درصدی از این مجموعه می تواند مشکلات شیوع ویروس کرونا را دوچندان کند؛ موضوعی که معاون آموزشی وزیر علوم به آن پرداخت.
روند واکسیناسیون دانشجویان و اساتید
چندی پیش معاون آموزشی وزیر علوم در رابطه با واکسیناسیون دانشگاهیان گفت: تمام تلاشمان این است که از مهرماه ١٤٠٠ بخشی از دانشجویان کلاس هایشان را حضوری برگزار کنند. اما این را هم می‌دانیم که ممکن است تا پایان شهریور ماه همه واکسن دریافت نکنند و بخشی از کلاس‌های ما غیرحضوری برگزار می شود.
علی خاکی صدیق افزود: واکسیناسیون دانشجویان بر اساس اولویت‌بندی است که در دانشگاه‌ها انجام می‌شود. ستادی در وزارت علوم تشکیل شده است که این اولویت‌بندی را با هماهنگی دانشگاه‌ها انجام می‌دهد. بنابراین فکر می‌کنم بخشی از دانشجویان بتوانند حضوری در کلاس درس شرکت کنند و برخی دیگر هم برای ترم بعد یعنی بهمن ماه در دانشگاه حاضر خواهند شد.
اولویت تشکیل کلاس‌های حضوری
وی در خصوص اولویت تشکیل کلاس‌های حضوری افزود: دریافت واکسن براساس یک اولویت خواهد بود. دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی بویژه دوره دکتری اولویت اول خواهند بود.
وی ادامه داد: در مرحله بعد دانشجویان کارشناسی ارشد و در مرحله سوم دانشجویانی که دروس عملی دارند، واکسن دریافت می‌کنند؛ البته برخی دانشگاه‌ها دانشجوی ارشد ندارند که آن دانشگاه‌ها اولویت اولشان هم دانشجویان کارشناسی است.
به گفته صدیق، تنوع زیرنظام‌ها و تنوع دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی به گونه‌ای است که نمی‌شود یک فرمول واحد برای همه دانشگاه‌ها داد؛ بنابراین باید یک چارچوب کلی را تنظیم کرد.
وی ادامه داد: اینکه از حالا بگوییم که دانشجویان دکتری اولویت دارند درست نیست چراکه دانشگاه‌هایی داریم که دکتری ندارند یا دانشگاه‌هایی داریم که فقط دانشجوی تحصیلات تکمیلی دارند یا فنی هستند.
آغاز طرح واکسیناسیون فرهنگیان
در همین ارتباط پنجشنبه هفته گذشته طرح واکسیناسیون فرهنگیان کشور همزمان با عیدغدیر خم با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی مراسمی در شهرری آغاز شد.
آغاز نمادین این طرح هفت مرداد ۱۴۰۰ و شروع رسمی آن از امروز نهم مرداد ۱۴۰۰ اعلام شده و باید تا ۲۵ مرداد سالجاری اجرا شود.
برای اجرای این طرح در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و مناطق روستایی، از ظرفیت موجود مراکز واکسیناسیون شبکه‌های بهداشت و درمان استفاده می شود و نیاز به ایجاد مرکز جداگانه نخواهد بود.
اما در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر با توجه به جمعیت گروه هدف، در صورت لزوم نسبت به ایجاد پایگاه جدید (تجمیعی) به تعداد مورد نیاز بر اساس جمعیت گروه هدف اقدام شود.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه واکسیناسیون معلمان و اساتید دانشگاه ها قبل از آغاز سال تحصیلی به پایان می رسد، اظهار امیدواری کرد که معلمان و دانش آموزان نیز سال تحصیلی جدید را سرکلاس های درسشان در مدارس و دانشگاه ها آغاز کنند.
سعید نمکی با اشاره به اینکه مدرسه پایگاهی نیست که بشود آن را تعطیل کرد، افزود: امروز در بحث توسعه انسانی در تمامی جوامع مدرسه پس از خانواده مهمترین نقش را در تربیت انسان ها بر عهده دارد که تعطیلی این نهاد تاثیرگذار خسارات زیادی را برای کشور تحمیل کرده است.
نمکی اظهار کرد: یکی از مهمترین دغه دغه های وزارت بهداشت در مدت ۱۷ ماه گذشته تعطیلی مدارس و دانشگاه بود که امیدواریم با انجام واکسیناسیون گسترده از امسال شاهد بازگشایی این بخش فرهنگی اثرگذار در کشور باشیم.
