مشهورترین کلیساهای ایران

به گزارش خبرگزاری دانا، سال‌ها بعد در زمان شاه عباس صفوی گروه بزرگی از ارامنه به ایران کوچ کردند که عمدتا در اصفهان و روستاهای اطراف آن ساکن شدند و به مرور جامعه‌ی بزرگی از ارامنه ساکن ایران شد و کلیساهایی ساختند که برخی از آنها از عالی‌ترین نمونه‌های بناهای مذهبی مسیحیت در جهان هستند. در حال حاضر ۶۰۰ کلیسا در ایران وجود دارد که ۹۰ بنا در فهرست آثار ملی ثبت شدند و ۳ کلیسا هم در فهرست میراث جهانی قرار دارد. در ادامه‌ی مطلب با برخی از مشهورترین کلیساهای ایران آشنا خواهید شد‌.

کلیسای روستای سرخ‌آباد در حوالی سوادکوه مازندران کوچک‌ترین کلیسای جهان است. ابعاد این کلیسای نقلی سه متر در سه متر است و گفته می‌شود توسط مهندسان ایتالیایی که زمان پهلوی برای ساخت راه‌آهن به این منطقه آمده بودند، ساخته شده است؛ سندی هم به زبان ایتالیایی بر سر در کلیسای سرخ‌آباد حک شده است. ۱۵ سال پیش کلیسای سرخ‌آباد مرمت و در فهرست آثار ملی ثبت شد.

قره‌کلیسا نخستین کلیسایی می‌باشد که در جهان ساخته شد. این کلیسا در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستای قره‌کلیسا قرار دارد. در باورهای ارامنه، قره‌کلیسا که به نام‌های تادئوس مقدس و طاطائوس هم شناخته می‌شود، اولین کلیسایی است که به دستور حواریون مسیح ساخته شد. این کلیسا را اولین کلیسای جامع مسیحیان هم می‌دانند. ارامنه اعتقاد دارند این کلیسا نام یکی از حواریون مسیح را بر خود دارد که سال ۴۰ میلادی-در زمان اشکانیان- به قصد تبلیغ آیین مسیحیت وارد ایران شد و در این راه کشته شد. قره کلیسا که یکی از مهم‌ترین کلیساهای ایران است، از باارزش‌ترین بناهای مذهبی مسیحیان و به ویژه ارامنه محسوب می‌شود و در فهرست میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسیده است

کلیسای سنت استپانوس یا استپانوس مقدس، بعد از قره‌کلیسا در رتبه‌ی دوم مهم‌ترین کلیساهای ارامنه ایران قرار دارد. استفانوس از حواریون عیسی مسیح و از اولین مبلغان آئین مسیحیت و اولین شهدای این دین است که در ۳۶ میلادی در اورشلیم به دست یهودیان کشته شد. کلیساهای زیادی در جهان به نام او وجود دارد. کلیسای سنت‌استپانوس در قرن نهم میلادی در میان کوه‌های منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان، در دامنه‌ی ارتفاعات ماغارد و در کناره‌ی رود ارس بنا شد. این کلیسا که در کتاب‌های ارمنی دیرماغارد هم نامیده می‌شود، در ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا قرار دارد

کلیسای مریم و هاکوپ 

کلیسای مریم و هاکوپ مقدس در دوره‌ی صفویان ساخته شدند و از قدیمی‌ترین کلیساهای اصفهان به شمار می‌روند که در محله جلفا قرار دارند. کلیسای هاکوپ مقدس قدیمی‌تر از کلیسای مریم مقدس است اما امروز کلیسای هاکوپ در ضلع شمالی حیاط کلیسای مریم مقدس قرار دارد.  بنای هر دو کلیسا از خشت و آجر است و در دیواره‌های داخلی نقاشی‌هایی با موضوع کتاب مقدس دیده می‌شود.

کلیسای سرکیس مقدس در تهران واقع شده است. این کلیسا که بزرگ‌ترین کلیسای تهران است، کلیسای جامع تهران هم نامیده می‌شود و نام سرکیس مقدس، از قدیسان کلیسای ارمنی که در قرن چهارم میلادی به علت مسیحی بودن کشته شد را بر خود دارد. نقشه کلیسا به شکل صلیب است و نمای بیرونی کلیسا با سنگ مرمر سفید پوشانده شده است که با نورپردازی در شب جلوه‌ی خاصی پیدا می‌کند.

اولین کلیسای ارامنه در تهران که کمتر کسی از وجودش اطلاع دارد، کلیسایی است به نام کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس. قدمت کلیسا به دوره‌ی زندیه برمی‌گردد. براساس سنگ یادبود نصب شده در کلیسا، این بنا در سال ۱۱۸۷ هجری شمسی و در زمان سلطنت کریم خان زند ساخته شده است کلیسای کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است.

کلیسای مریم مقدس تهران در خیابان سی تیر، از جمله کلیساهای ایران است که جزو آثار برجسته معماری محسوب می‌شوند. این کلیسا با هزینه شخصی یکی از خیرین ارامنه ساخته شده و معمار آن نیکلای مارکوف مشهور روس بوده است. علت ساخت این کلیسا هم مهاجرت تعداد زیادی از ارامنه از شهرهای دیگر به تهران در سال‌های پس از جنگ جهانی اول بود که باعث شد محله‌های ارمنی‌نشین تازه‌ای در پایتخت شکل بگیرد. با ساکن شدن تعداد زیادی از ارامنه در محله حسن‌آباد لازم بود عبادتگاهی در این محله ساخته شود.

کلیسای سورت گاراپت آبادان از جمله کلیساهای ایران است که قدمت زیادی ندارد و در زمان پهلوی ساخته شده است اما در دورانی که جمعیت زیادی از ارامنه ساکن آبادان بودند این کلیسا بزرگترین تالار اجتماعات ارمنی‌های آبادان محسوب می‌شد. ویژگی جالب این کلیسا دیوار به دیواربودنش با مسجد امام صادق است که محدوده خیایان طالقانی که مسجد و کلیسا در آن قرار دارند را به نماد همزیستی ادیان و رواداری دینی تبدیل کرده است. این کلیسا در زمان جنگ آسیب زیادی دید اما در سال ۱۳۷۵ بازسازی و سه سال بعد بازگشایی شد.

شهر انزلی که کلیسای مریم مقدس در آن قرار دارد از جمله شهرهای ایران است که جمعیت بزرگی از ارامنه‌ی مهاجر از ارمنستان در آن ساکن بودند. کلیسای مریم مقدس واقع در میدان شهرداری بندرانزلی در سال ۱۲۸۴ شمسی با هزینه‌ی شخصی یکی از ارامنه‌ی شهر انزلی ساخته شد. این کلیسا با الهام از معماری شمال ایران ساخته شده است و سقف آن به صورت شیروانی است و نسبت به دیگر کلیساها، معماری متقاوتی دارد.