خطر رو به رشد اعتیاد به فضای مجازی در کشور

نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ شماری از روان شناسان و کارشناسان روان شناختی بر اختلال در روابط اجتماعی، عدم مشارکت در فعالیت های جمعی، گوشه‌گیری و انزوا، دوری از خانواده، اضطراب و افسردگی به‌عنوان آسیب های اعتیاد به فضای مجازی تاکید کردند.

استفاده بی رویه نوجونان و جوانان از فضای مجازی به دنبال توسعه شبکه های اجتماعی در سال های اخیر یکی از مهمترین چالش های کشور محسوب می شود. تداوم این وابستگی افراطی که به اعتقاد شماری از روان پزشکان و روان شناسان یک اختلال روانی محسوب می شود؛ در درازمدت با اضطراب و افسردگی همراه می شود.

تاثیر این شبکه ها در کشور ایران برابر با ۶۹.۸ درصد (۱۰ درصد بیش از میانگین جهانی) برآورد شده است؛ که براساس نتایج برخی از تحقیقات میزان استفاده مردان نسبت به زنان (به ویژه در طول روز) بیشتر است و این امر به طور حتم در بلندمدت اختلال در فعالیت های اجتماعی را در پی دارد.

اگرچه بسیاری از مزیت های این صنعت تاثیرگذار نظیر گسترش ارتباطات، کاهش هزینه های اقتصادی، توسعه عدالت رسانه ای، به روزرسانی اطلاعات و افزایش آگاهی عمومی را نباید نادیده گرفت؛ اما تعارض ارزش ها و باورها، شکاف نسل ها، هنجارشکنی، اعتیاد و اختلالات شخصیتی، کاهش ارتباطات اجتماعی در دنیای واقعی، سوء استفاده های جنسی، شبهات فکری – اعتقادی، تجاوز به حریم شخصی و... نیز از آسیب های این فضا محسوب می شود.

استفاده بیش‌از اندازه از اینترنت و ساعت‌ها حضور در فضای مجازی از نشانه‌های اعتیاد به اینترنت است. در این فضا کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر در معرض اعتیاد به اینترنت قرار دارند و با توجه به اینکه بیشتر کاربران فضای مجازی را نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهند بنابراین بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض اعتیاد اینترنتی قرار دارند.

اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی در اشکال مختلف بروز می‌کند؛ به عنوان مثال اعتیاد به اینترنت در قالب وب‌گردی، چت‌کردن، بازی‌های رایانه‌ای، دانلود و مراجعه به سایت‌های مختلف بروز می‌کند.

عصبانیت، خستگی، تشویش، عدم اعتماد به نفس، خشونت، علاقه غیرمتعارف به حضور در فضای مجازی، کاهش میزان فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی، انزواطلبی، احساس نیاز به دسترسی به اینترنت در هر لحظه از نشانه‌های اعتیاد به اینترنت است.

‌اما درمان اعتیاد به اینترنت مانند هر اعتیاد دیگری مستلزم آن است که فرد معتاد بپذیرد که نسبت به اینترنت و حضور در فضای مجازی اعتیاد پیدا کرده است. بر این اساس کاهش مدت حضور در فضای مجازی، افزایش حجم فعالیت‌های اجتماعی، جایگزین کردن برنامه‌های تفریحی و سرگرمی با حضور در فضای مجازی، استفاده صحیح و منطقی از فضای مجازی، کاهش زمان حضور در فضای مجازی از راهکارهای درمان اعتیاد به اینترنت است.

استفاده از اینترنت به دلیل جذابیت‌های کاذبی که برای کاربران ایجاد می کند، به آرامی آن‌ها را به خود معتاد می سازد و می تواند نیازهای روانی و هیجانی آن‌ها را تأمین کند بنابراین جایگزین کردن شبکه‌های اجتماعی روی اینترنت به جای حضور و تعامل با افراد در دنیای واقعی، باعث خواهد شد که ارتباطات اجتماعی و عاطفی کاربران مختل شود،  به هر حال اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی موضوعی است که بسیاری از ما آن را در خود می یابیم و باید دیر یا زود برای مدیریت آن قدم برداریم.