شهربانو شیرزاد، خبرگزاری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ بیشتر از پانزده سال پیش، نوکیا بهترین و محبوبترین تولیدکننده تلفنهای همراه در سراسر جهان بود. آنها با تولید مجموعهای متنوع از تلفنهای کاربردی و باکیفیت اجازه نفسکشیدن به هیچکدام از رقبای خود نمیدادند و به نظر نمیرسید که امپراطوری جذاب فنلاندیها به این زودیها به پایان برسد. اما با آغاز دهه ۲۰۱۰ میلادی و ظهور سیستم عامل جدیدی به نام اندروید، شرایط برای همیشه تغییر کرد. در شرایطی که تا پیش از آن هم رقیب نوظهوری به نام آیفون با سیستم عامل آیاواس به چالشی بزرگ برای تلفنهای همراه نوکیا تبدیل شده بود، تلفنهای اندرویدی به خونخوارترین قاتل موبایلهای نوکیا تبدیل شدند.
نوکیا پیشنهاد همکاری با گوگل برای تولید تلفنهای هوشمند اندرویدی را نپذیرفت و ترجیح داد به توسعه تلفنهای هوشمند شخصیاش که مبتنی بر سیستم عامل سیمبین بودند، ادامه دهد. مشتریهای تلفنهای نوظهور بازار که از جذابیت محصولات برندهایی مانند سامسونگ، سونی، اچتیسی و الجی به وجد آمده بودند، علاقهای به خرید تلفنهای بیامکانات نوکیا نداشتند. اما در این میان تنها یک برند توانست بخش قابل توجهی از سهم بازار نوکیا را تصاحب کند و آن برند یک تولیدکننده کرهای شناختهشده بود؛ سامسونگ.
سامسونگ به بزرگترین تولیدکننده تلفنهای هوشمند در جهان تبدیل شد و آهسته آهسته سهم خودش از بازار را افزایش داد. نخستین بار در سال ۲۰۱۲ بود که سامسونگ موفق شد جایگاه نوکیا در بازار تلفنهای هوشمند را تصاحب کند و به رتبه یک بازار بدل شود. آنها بیشتر از ۸ سال این جایگاه را در اختیار داشتند و در معدود مواقعی هم آنها را به اپل واگذار کردند. اما به نظر نمیرسید که دلیلی برای از دستدادن آن طولانیمدت داشته باشند. با وجود همه مخالفانی که از تلفنهای هوشمند جدید سامسونگ انتقاد میکنند هنوز هم کاربران بسیاری وجود دارند که خرید محصولات این برند کرهای را به سایر رقبا ترجیح میدهند. اگرچه سامسونگ تنها برندی نیست که در همه ردههای قیمتی تلفنهای هوشمند مختلفی به بازار عرضه کرده اما هنوز هم پرفروشترین آنها است. این موفقیت تاریخی اما به آسانی به دست نیامده بود و دلایل متعددی داشت.
با این حال این روزها به نظر میرسد که سامسونگ از تخت سلطنت فاصله گرفته است. کرهایها حالا پایینتر از شیائومی قرار گرفتهاند. برندی که در سالهای اخیر آهسته آهسته و در روندی مشابه با سامسونگ پیشرفت کرد و حالا به یک رقیب بیبدیل تبدیل شده است. آیا سامسونگ میتواند دوباره جایگاهش در بازار تلفنهای هوشمند را پس بگیرد؟
رقیب کوچکی که بزرگ شد
ششم آوریل ۲۰۱۱ را باید روز مهمی در تاریخ صنعت ساخت تلفنهای هوشمند دانست. روزی که برند شیائومی متولد شد. این شرکت در آگوست همان سال از نخستین تلفن هوشمند خود رونمایی کرد و در ادامه به تولید این محصولات ادامه داد. تلفنهای هوشمند جذاب و خیرهکننده شیائومی که در رده قیمتی خودشان بیرقیب به نظر میرسیدند به حدی در سراسر چین محبوب شدند که این برند در سال ۲۰۱۴ به بزرگترین تولیدکننده تلفنهای هوشمند در چین تبدیل شد. آنها در سال ۲۰۲۰ بیشتر از ۱۰ دستگاه تلفن هوشمند مجهز به نسل پنجم ارتباطات به بازارهای جهانی عرضه کردند و در سال ۲۰۲۱ از تکنولوژی شارژ سریع ۴۰واتی رونمایی کردند. به لطف این تکنولوژی، تلفنهای هوشمند میتوانند در چهل دقیقه به شارژ کامل برسند. شیائومی امروز بیشتر از ۱۸هزار کارمند در سراسر جهان دارد.
این برند چینی که در مسیر موفقیت بود در سال ۲۰۱۴ موفق به فروش بیشتر از ۶۰ میلیون تلفن هوشمند شد. همین موفقیت به شیائومی کمک کرد تا بیشتر از قبل مورد توجه قرار گیرد. آنها در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ بیشتر از قبل وارد بازارهای جهانی شدند و در کشورهایی مانند برزیل و پاکستان هم حضور پیدا کردند. این شرکت چینی در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ وارد کشورهای آسیای میانه و اروپا شد و تلاش کرد تا بیشتر از قبل خودش را نشان دهد. در شرایطی که شیائومی در سال ۲۰۱۴ موفق به فروش ۶۰ میلیون دستگاه تلفن هوشمند شده بود، آنها تنها در سهماهه سوم ۲۰۲۰ بیشتر از ۴۶میلیون دستگاه تلفن هوشمند فروختند.
شیائومی تنها رقیب سامسونگ نیست
واقعیت آن است که شیائومی همین حالا هم بزرگترین تولیدکننده بازار تلفنهای هوشمند نیست. بزرگترین تولیدکننده تلفنهای هوشمند در حقیقت هلدینگ BBK است. مجموعهای از تولیدکنندگان تلفنهای هوشمند در چین که اگرچه بخش ویژهای از تمرکزشان را روی فروش محصولات در چین قرار دادهاند اما میخواهند در آیندهای نهچندان دور در سراسر جهان حضور داشته باشند.
به لطف موفقیتهای هلدینگ BBK این مجموعه امروز بزرگترین تولیدکننده تلفن هوشمند در سراسر جهان لقب میگیرد. چراکه با جمعزدن سهم هر کدام از برندهای زیرمجموعه این برند رقمی به دست میآید که به مراتب بالاتر از سهم شرکتهایی مانند سامسونگ، اپل و شیائومی است. نکته اساسی آن است که زیرمجموعههای این هلدینگ در سال ۲۰۲۰ و سال ۲۰۲۱ تلاش گستردهای برای ورود به بازارهای جهانی کردند و موفق هم بودند. برای مثال، ریلمی تنها به لطف حضور در بازار اروپا موفق شد سهم فروش خود از تلفنهای هوشمند در سهماهه دوم سال ۲۰۲۱ را تا ۱۸۰۰ درصد افزایش دهد.
بنابراین سامسونگ نباید تنها نگران شیائومی باشد. آنها رقیب جدیتر دیگری هم دارند که در حقیقت بزرگترین فروشنده موبایل در جهان لقب میگیرد. اگر سامسونگ میخواهد واقعا در برابر آنها قرار بگیرد باید استراتژیهای جدیدی را برای خود در نظر بگیرد. استراتژیهایی که به زودی میتواند اجرایی شود و اجرای این استراتژیهای سرنوشت بازار موبایل را تغییر دهد.
چگونه سامسونگ دوباره به نقطه اوج بازار تلفنهای هوشمند بازمیگردد؟
بازاری که سالها پیش سامسونگ را به پرفروشترین تولیدکننده بازار موبایل تبدیل کرد، بازار محصولات میانرده و پایینرده بود. در حقیقت موفقیت برند کرهای در این دو بازار بود که آنها را به حضور در بازار پرچمداران امیدوار کرد و شرایط را به سمتی برد که رقیب اصلی اپل باشند. اما در سالهای اخیر شرکتهای چینی با سیاستی مشابه با آنچه سالها پیش توسط سامسونگ اتخاذ شده بود در تلاش هستند تا سهم خود را از بازار بیشتر کنند. میانردههای برندهایی مثل هواوی، شیائومی، ریلمی و پوکو با قیمتی مشابه با محصولات پایینرده سامسونگ امکانات یک محصول میانرده را ارائه میدهند. اما محصولات سامسونگ هنوز هم فروش خوب خود را حفظ کردهاند.
با این حال صدای آژیر خطر نزدیکشدن شیائومی به هیئت مدیره سامسونگ هم رسیده است. هیئت مدیره سامسونگ و مدیران ارشد این شرکت کرهای خواهان یک بررسی ویژه، فوری و سریع شدهاند. این بررسی ویژه روی دلایل کاهش پیداکردن فروش محصولات بخش تلفنهای هوشمند سامسونگ تمرکز دارد اما به مشکلات حوزه زنجیره تامین محصولات هم میپردازد. سامسونگ در نیمه نخست سال ۲۰۲۱ تنها ۱۳.۵ میلیون واحد از محصولات سری گلکسی اس۲۱ فروخته که رقمی بسیار پایینتر از سطح انتظارات برند کرهای بوده است.
از سوی دیگر مدیاتک که به عنوان تولیدکننده پردازندههای بازار تلفنهای هوشمند شناخته میشود به کرهایها اعلام کرده که در ادامه مشکلات تامین قطعات سختافزاری توانایی تامین پردازندههای مورد نیاز تلفنهای هوشمند سامسونگ را هم ندارد. بنابراین به نظر میرسد کرهایها با یک بحران بزرگ مواجه شدهاند که احتمالا بیرونآمدن از آن ممکن نیست. این در حالی که است که سامسونگ پیش از این هم مدعی شده بود که در حال بررسی شرایط بازار تلفنهای هوشمند است. سامسونگ میداند که اگر در سیاستهایش بازبینی نکند احتمالا توسط شیائومی شکست میخورد.