فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ،خبرگزاری دانا ؛
این روزها کودکان و نوجوانان زیادی عزیزان خود را از دست داده اند و می دهند ،
اینکه چگونه آنها را با مفهوم مرگ آشنا کنیم ، ازاهمیت زیادی برخوردار است و به
مواجهه ی بهتری با این مساله به آنها کمک می کند.
کودکان با توجه به سن و درکشان نسبت به مرگ واکنش نشان می
دهند و در هر سنی چون درک متفاتی از مرگ دارند بنابراین واکنش کودکان متفاوت است .
آنها تا سن 2 سالگی نسبت به مرگ درکی ندارند . چون اطرافیان و مراقبین کودک گریه و
ناراحتی می کنند و کودک آنها را می بیند بنابرراین دچار اضطراب می شود و بی قراری
می کند . از دو تا پنج سالگی کودک مرگ را
برگشت پذیر می داند .یعنی کسی که می میرد برای مدتی به سفر می رود و بر می گردد
ولی از 5 الی 9-8 سالگی ، درکشان نسبت به مرگ ، برگشت ناپذیر است . یعنی می دانند
آن فردی که مرده است نمی تواند ببیند ، بشنود و راه برود . اما فکر می کنند که هیچ
وقت برای خودشان اتفاق نمی افتد . از 9 سالگی به بعد تا نوجوانی ، درک آنها مانند
بزرگسالان می شود .
وقتی کودکی عزیزی را از دست می دهند ، حتما باید فرد قابل
اعتماد کودک یا یکی از نزدیکان که کودک حس خوبی نسبت به او دارد باید با توضیحات
ساده و در سطح درک کودک برای او توضیح دهد ، این توضیحات باید واضح باشند .
مثلاً "مادر بزرگ
مرده ، هر موجود زنده ای می میرد . مردن یعنی اینکه نه می تونه راه بره ،
نه میتونه بشنوه ، و نه میتونه حرف بزنه و قلبش کار نمی کنه " . یا اینکه
تجربه ی حیوانی که در خانه داشتید و مرده می توانید برای کودک بازگو کنید . مثلاً
یادته ماهی پارسال که توی تنگ بود مرد ، همه ی موجودات زنده بلاخره می میرند .
مورد دیگری که باید دبه آن اشاره کنیم این است که مفاهیم
غیرواقعی برای کودک هرگز توضیح ندهید
مثلاً نگویید که مادر بزرگ رفته سفر یا خوابیده ، رفته پیش خدا ، چون کودک
همیشه چشم انتظار می ماند و این قضیه برای او مبهم است و با خود فکر می کند هرکسی
که می خوابد امکان دارد بیدار نشود و یا اینکه هرکسی که سفر می رود بر نمی گردد .
خیلی ها می پرسند آیا کودک را باید مراسم خاکسپاری ببریم یا
نه ؟
اگر مراسم خاکسپاری تا حدودی آرام باشد با اجازه ی خود کودک
یعنی ندار اگر خودش دوست داشته باشد که شرکت کند اشکالی ندارد ، اما نباید از
نزدیک شاهد مراسم دفن باشد . ولی اگر
مراسم خیلی با ضجه و گریه همراه است ، نباید کودک را در آن مراسم شرکت دهید .
اما بعد از مراسم خاکسپاری با توجه به توضیحاتی که قبلاً به
کودک داده اید ، کودک را ببرید و قبر را به او نشان دهید و برای او توضیح دهید که هرکسی که می
میردبه این صورت دفن می شود . سعی کنید که کودک آنجا احساساتش را بیان کند .
خودتان هم اگر خواستید گریه کنید و جلوی احساساتتان را نگیرید و سعی کنید که با
کودک همدلی کنید . وقتی کودک می بیند که بزرگان دارند گریه می کنند ( ولی نه حالت
بی تابی ) ، او هم به خود اجازه می دهد ابراز احساسات کند . حالا اگر وقتی سر مزار
مب روند با چند نفری که قابل اعتماد کودک
هستند و اگر کودکی هم باشد که بتواند با او آنجا حضور داشته باشد و اگر خواستند
بعد از مراسم یا حین مراسم ، باهم بازی کنند ، خیلی بهتر است .
از طرفی به کودک اجازه دهید یادگاری ای دز جعبه ای از عزیز
از دست رفته برای خودش نگه دارد وبه او بگویید" هرموقع دلت تنگ شد می تونی از این جعبه ، مثلاً
شونه و عینک و روسری مامان بزرگ رو دربیاری ، استفاده کنی و به یادش باشی "
. یا گاهی جلوی عکس آن عزیز از دست رفته شمع روشن کنید و کود بداند که با این کار
می تواند یک مقدار آرام شود . آلبوم ها را
در صورتی که کودک دوست دارد ببیند و اجازه دهید کودک احساساتش را بروز دهد
. مثلاً برای مراسمست رفته تولد آن عزیز
از دست رفته می توانید به کودک تولد را یاداروری کنید و به او بگویید امروز تولد
مامان بزرگ است و گل می خریم و سر مزار او می بریم و از این طریق کودک به آرامی با
مفهوم مرگ رو به رو می شود و می تواند احساساتش را بیان کند .
