در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۲۶۴۲۱۱
تاریخ انتشار: ۰۷ آذر ۱۴۰۰ - ۰۸:۳۱
نویسنده: مجید یوسفی
فرق ندارد ولنتاین باشد یا بلک فرایدی، وقتی مناسبتی غربی وارد کشور ما می‌شود مختصات خود را از دست داده و کاملا ایرانیزه می‌شود؛ این موضوعی است که در سال‌های اخیر بیش از پیش با آن مواجه هستیم.

 حالا به جز مناسباتی مثل ولنتاین، کریسمس و هالوین که هیچ سنخیتی با فرهنگ ما ندارند اما در کشور ما مورد توجه عمومی قرار گرفته اند، بلک فرایدی یا جمعه سیاه هم به این مناسبات اضافه شده و می‌بینیم خیلی از کاسبان و مغازه داران برای فروش بیشتر بلک فرایدی را دلیلی برای تخفیفات غیر واقعی خود عنوان می‌کنند. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد که این روز در کشور ما نه تنها با تخفیفات ویژه همراه نبوده بلکه دروغی بیش نیست.
>جمعه سیاه از کجا شروع شد؟
بلک فرایدی یا جمعه سیاه اصطلاحا به روزی گفته می‌شود که مردم آمریکا بعد از روز شکرگزاری که آخرین پنجشنبه ماه نوامبر است، نامگذاری کرده اند. این روز سرآغاز خرید‌های کریسمس بوده و روز تعطیلی نیست، اما با توجه به سنت‌هایی که کشور‌های آمریکای شمالی از قبل داشته اند، کارمندان ادارات این اجازه را پیدا می‌کنند که در این روز به خرید‌های خود بپردازند. بسیاری از افراد از ساعات اولیه صبح منتظر در جلوی فروشگاه‌ها می‌مانند تا به محض آغاز این روز خرید‌های خود را انجام داده و تا قبل از پایان شب تمامی وسایل لازم را خریداری کنند. در روز جمعه سیاه معمولا فروشندگان خارجی بر روی بسیاری از محصولات و کالاهای خود تخفیف‌هایی از ۹ تا ۹۰ درصد اعمال می‌کنند و برای جذب رضایت افراد با یکدیگر در رقابت هستند. اکنون همه کشورها در بلک فرایدی شرکت می‌کنند و تخفیف‌های این روز به اندازه‌ای زیاد است که مردم حاضرند از روی یکدیگر رد شوند تا سریعتر خود را به کالای مورد نظر برسانند و آن را خریداری کنند چرا که بسیاری از کالاها تا 90 درصد هم تخفیف دارند. فروشنده‌ها با فروش بسته‌های کالا یاBundle، خریداران را به خرید کالا‌هایی غیرجذاب نیز تشویق می‌کنند. برای مثال در یک بسته شامل ۵ کالا، سه کالا مورد نظر خریدار بوده و با توجه به اینکه این بسته شامل تخفیف ۵۰ درصدی می‌شود،خریدار ترجیح می‌دهد آن را تهیه کرده و در نتیجه دو کالایی که ممکن است فروش کمتری داشته باشد در این وضعیت به فروش می‌رسد.در ابتدای امر، بلک فرایدی در فروشگاه‌های فیزیکی برگزار می‌شد و آنقدر این موضوع برای برخی افراد جدی بود که حتی از شب قبل به درب فروشگاه‌ها رفته و نوبت می‌گرفتند که بتوانند به محض باز شدن درب‌ها، جزو اولین نفراتی باشند که وارد فروشگاه می‌شوند. اما کم کم خریدهای آنلاین باعث شد بسیاری از افراد از طریق گوشی موبایل و لپ تاپ خود بدون حضور در صف‌های طولانی خرید از آمازون و دیگر فروشگاه‌های اینترنتی را انجام دهند.فقط کافیست نام بلک فرایدی یا جمعه سیاه را در گوگل جستجو کنید و تصاویر شلوغی فروشگاه‌های آمریکا و دیگر کشورها را ببیند. اما سوال اینجاست که این روز در کشور ما چگونه برگزار می‌شود؟ آیا تخفیفات تبلیغاتی در روز جمعه سیاه در کشور ما واقعی است؟
> بلک فرایدی در ایران
صاحبان کسب‌و‌ کارها در ایران هم چند سالی است که به رویداد روز حراجی در دنیا یا همان بلک فرایدی پیوسته‌اند، اما در ایران درصد تخفیف‌هایفروشگاه‌های داخلی بسیار کمتر از فروشگاه‌های جهانی است و یا اصلا اعمال نمی‌شود.با اینکه فروشگاه‌ها و کسب‌وکارها در جمعه‌های سیاه باید تخفیف‌های ۹۰ درصدی هم بر روی برخی محصولات خود ارائه دهند، اما در ایران سقف تخفیف فروشگاه‌ها نهایتا تا ۷۰‌ درصد است.اغلب فروشگاه‌های داخلی در این روز تخفیف‌های با درصد بالا را تنها بر روی چند کالا اعمال می‌کنند و سایر محصولات تخفیف‌های زیادی را شامل نمی‌شوند. به این صورت که تخفیف‌ها از پنج درصد تا ۵۰ درصد است و این تخفیفات در شرایطی اتفاق می‌افتد که فروشندگان پیش از حراج سیاه قیمت گزافی بر روی کالاهای خود اعمال می‌کنند و در روز جمعه سیاه قیمت همان کالا را با تخفیف همراه می‌کنند. در این شرایط با وجود تخفیفات اعمال شده باز هم سود بیشتری نصیب فروشنده می‌شود!یکی از فروشگاه‌های معروف لباس امسال اعلام کرده است تخفیف ۹۰ درصدی برای جمعه سیاه در نظر گرفته است. اما این تخفیف ۹۰ درصدی به طور کامل بر روی محصولات اعمال نمی‌شود.تخفیف جمعه سیاه این فروشگاه اینگونه است که ۱۰ درصد از هزینه پرداخت شده به کیف پول مشتری در آن فروشگاه بازمی‌گردد و در حقیقت قیمت یک محصول ۵۰ درصد تخفیف خورده است. از سوی دیگر ۴۰ درصد تخفیف بر روی سبد خرید اعمال می‌شود.گزارش‌های به دست آمده از فروشگاه‌های مختلف کشور که در این رویداد شرکت کرده‌اند، نشان می‌دهد که تخفیف‌های بلک فرایدی در فروشگاه‌های آنلاین کشور نیز چنگی به دل نمی‌زند و اگر مشتریان شانس بیاورند و قربانی کلاهبرداران اینترنتی نشوند نهایتا 10 درصد تخفیف به آن‌ها داده می‌شود.
>کلاهبرداری در روز جمعه سیاه
سوء استفاده گران و کلاهبرداران حتی از جمعه سیاه هم به عنوان دستاویزی برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند به طوری که سال گذشته همزمان با روز بلک فرایدی رئیس مرکز تشخیص‌ و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا گفته بود: «در ظاهر فروشگاه‌های آنلاین شرکت‌کننده در این حراج بزرگ و استثنایی روی کالاهای‌شان، تخفیفی سنگین ارائه می‌دهند تا توجه مشتریان را جلب ‌کنند اما پشت تمام این تبلیغات گسترده تخفیفهای ویژه و استثنایی آنها، تنها ترفندی نهفته است. از این ‌رو هر ساله بعد از بلک فرایدی شاهد شکایت قابل توجهی از مردم به خاطر کلاهبرداری‌های صورت گرفته در خریدهای آنلاین این حراج‌های بی‌سابقه هستیم.» وی ادامه داد: یکی از روشهای کلاهبرداری در حراج جمعه سیاه به این صورت است که کالای تبلیغ‌ شده با کالای تحویل ‌شده به خریدار، از نظر کیفیت و مشخصات و همچنین اصالت و جنس کالا متفاوت است.بسیاری از کالاهایی که در این حراج توسط فروشگاه‌های آنلاین با تخفیفات ویژه تبلیغ می‌شود کالای تقلبی یا بُنجل است و با استفاده از شیوه حراج بلک فرایدی برخی از فروشنده‌ها می‌توانند کالاهای قدیمی خود را به راحتی بفروشند!»رجبی با تاکید بر اینکه کار پی‌جویی و پیگیری قضائی و حقوقی خریدهای اینترنتی فرآیند بسیار سختی دارد از شهروندان خواست که در حراج جمعه سیاه از شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم خرید نکنند، چراکه تضمینی برای ارائه کالا با همان اصالت و کیفیت معرفی شده وجود ندارد.

رئیس مرکز تشخیص‌ و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا با اشاره به تخفیفات دورغین در این ایام عنوان کرد: «قیمت برخی کالاهای حراج شده از قیمت واقعی آن در بازار بالاتر است به عنوان مثال در حراج آنلاین جمعه سیاه کالا تخفیف ۵۰ درصدی خورده اما شاید ۱۰ درصد گران‌تر از قیمت بازار باشد.»این مقام مسئول به ارسال نشدن کالای خریداری شده در حراج توسط فروشگاه‌های تقلبی اشاره کرد و گفت: «برخی فروشگاه‌هایی که در این حراج شرکت و در کانال‌ها و گروه‌های شبکه‌های اجتماعی تبلیغات فراوانی می‌کنند اصلاً وجود خارجی ندارند و فروشگاه‌هایی هستند که توسط مجرمان سایبری برای این روز خاص طراحی شده‌اند.ثبت‌نام شهروندان برای حضور در حراج جمعه سیاه توسط برخی فروشگاه‌های آنلاین با ادعای محدودیت کالاهای تخفیف خورده با درصد بالا برای سرقت اطلاعات هویتی شهروندان است که در آینده از این اطلاعات سوءاستفاده می‌کنند.»رجبی همچنین به هدایت خریداران حراج بلک فرایدی به درگاه‌های بانکی فیشینگ اشاره کرد و گفت: «در پی این امر شاهد سرقت اطلاعات بانکی شهروندان و خالی شدن حساب بانکی آنها هستیم.» آن چه که مسلم است این است که جمعه سیاه یا بلک فرایدی در کشور ما یک دروغ بیش نیست؛ دروغی که هر سال تکرار می‌شود و قربانیان زیادی را در دام کلاهبرداران می‌اندازد.


ارسال نظر