در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۳۰۴۰۰۵
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۱ - ۱۴:۰۸
وقتی از تغذیه سالم سخن به میان می آید، آنچه در ذهن تداعی می شود مصرف سبزیجات و میوه ها، دریافت کافی کلسیم و شیر و لبنیات و دریافت پروتئین ها و ویتامین هاست. دراین میان آنچه کمتر به آن توجه می شود و محققان نیز بر آن تاکید دارند این است که تغذیه سالم ارتباط تنگاتنگی با روان سالم دارد.

نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت؛ بسیاری از ما از این رابطه دوسویه غافلیم.بیشتر کارشناسان پس از سال ها تحقیق و پژوهش اعلام کرده اند که منشاء بسیاری از مشکلات و بیماری های جسمی و روحی انسان روش نادرست زندگی اوست.

بدیهی است که درمان بیماری ها هم فقط با تجویز چند دارو تکمیل نمی شود بلکه کلید اصلی درمان تغییر روش زندگی و رو آوردن به تغذیه سالماست. روان شناسی تغذیه بدون شک بین روح و جسم انسان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و همان طور که روح بر جسم تاثیر می گذارد، جسم هم روح را تحت الشعاع قرار می دهد. در واقع آنچه به تقویت یا تضعیف روح می انجامد، جسم را هم قوی یا ضعیف می کند.

در این زمینه سال هاست که تاثیر مسائل روانی بر تغذیه به اثبات رسیده است و این نکته تازه ای نیست که آنچه می خوریم روی روان تاثیر می گذارد.از طرفی روان ما به طور ناخودآگاه در انتخاب غذاها نقش دارد. خودشناسی و تغذیه وقتی بیماری جسمی رخ می دهد، علاوه بر جسم روح نیز آزرده می شود، اگر بدانیم مواد غذایی با جسم و روح ما چه می کند نسبت به آن چه می خوریم حساس تر می شویم، خویشتن داری به خرج می دهیم، روش زندگی خود را اصلاح و سعی می کنیم تغذیه سالمی داشته باشیم، به عنوان مثال بسیاری از افراد نمی دانند همان طور که بدن به ماده مخدر معتاد می شود، ممکن است به یک ماده غذایی هم معتاد شود.

حتما افراد زیادی را دیده اید که تمایل شدیدی به خوردن شیرینی یا شوری یا ترشی دارند و نمی توانند از خوردن این مواد غذایی چشم پوشی کنند. این دسته از افراد بدون آن که بدانند به مصرف این مواد معتاد شده اند یعنی مغزشان در پاسخ به مصرف این مواد پاداش می دهد؛ بنابراین برای دریافت آن ها پاداش که همان احساس خوشایند پس از مصرف آن ماده غذایی است، دایم آن را مصرف می کنند. در موارد بسیاری تغذیه ناسالم ریشه در مسائل و مشکلات روحی- روانی دارد؛ همان طور که برای ترک مواد مخدر باید به مسائل روحی- روانی توجه کرد، برای فردی که مدت ها رژیم غذایی ناسالمی داشته است هم باید مسائل روانی را در نظر گرفت.

از سوی دیگر افرادی که اضافه وزن دارند و تحت تاثیر مسائل روحی- روانی، استرس و اضطراب قرار می گیرند، تمایل بیشتری به مصرف مواد غذایی پیدا می کنند. در بسیاری از موارد یکی از علل چاقی در افراد مسائل روحی و روانی است. به این ترتیب یکی از اولین راهکارها برای کنترل وزن در این افراد تقویت اراده است؛ به طوری که فرد بتواند در برابر خوردن مقاومت کند. مصرف مایعات فراوان، جایگزین کردن سبزیجات و میوه ها به جای مواد غذایی چرب و شیرین، کم کردن وابستگی به برخی مواد غذایی پرکالری در طول زمان، کاهش دادن مصرف مواد پر ادویه فرآوری شده و فست فودها، داشتن یک رژیم غذایی علمی با در نظر گرفتن شرایط روحی- روانی، گرفتن شرح حال دقیق از بیمار، در نظر گرفتن شرایط جسمی بیمار با ارزیابی های اولیه از جمله اقداماتی است که توصیه می شود.

شاید ندانید که حتی مصرف روزانه آب تا چه حد روی روح و روان شما تاثیرگذار است. ارتباط مصرف آب و عصبانیت مصرف آب در روح و روان انسان تاثیرگذار است و افرادی که آب کمتری مصرف می کنند، عصبی تر هستند و استرس آن ها هم بیشتر است. مصرف ۸ تا ۱۲ لیوان آب در روز ، سموم را از بدن خارج می کند. به همین علت است که اگر آب به اندازه کافی مصرف نشود تنظیم فعل و انفعالات بدن به هم می خورد و سوخت و ساز و سم زدایی به خوبی انجام نمی شود. مصرف روزانه میوه و سبزی می تواند آب بدن را تامین کند و برخی از سبزی ها مثل کاهو از ۹۰ درصد آب تشکیل شده است.

میوه های آبدار مثل هندوانه و خربزه هم در تامین آب بدن نقش دارد.به هر حال باید به میزان کافی آب مصرف کرد افرادی که به میزان کافی آب مصرف می کنند، در شرایط استرس زا بهتر عمل می کنند و اضطراب آن ها کاهش پیدا می کند.

ارتقاء سلامت روان با تنظیم ساعت مصرف مواد غذایی

به گفته سازمان بهداشت جهانی(WHO) یک رژیم غذایی سالم و متعادل از تنوع غذایی تشکیل شده است؛ به عنوان مثال غذاهایی که از حیوانات تهیه می‌شود مانند تخم‌ مرغ، ماهی و گوشت به همراه میوه‌ها و سبزیجات به عنوان غذاهای سالم در نظر گرفته می‌شود زیرا حاوی ویتامین‌های ضروری و آنتی‌اکسیدان‌های مفید است.

سازمان بهداشت جهانی بیان می‌کند یک رژیم غذایی سالم مصرف بیش از حد چربی‌ها به‌ ویژه چربی‌های اشباع‌شده و ترانس علاوه بر نمک و شکر را حذف می‌کند.

طبق اظهارات مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری(CDC) خوردن سالم فواید خود را دارد. به عنوان مثال یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند پوست شما را سالم نگه دارد؛ استخوان‌های شما را قوی‌تر کند و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و حتی برخی سرطان‌ها را کاهش دهد. علاوه بر فواید فیزیکی، یک رژیم غذایی سالم ممکن است به بهبود سلامت روان شما نیز کمک کند. برای مثال فردی با بار گلیسمی بالا ممکن است علائم افسردگی را تجربه کند.

ممکن است بین رژیم غذایی و سلامت روان ارتباطی وجود داشته باشد اما آیا ارتباطی بین زمان غذا خوردن و سلامت روان وجود دارد؟ آیا خوردن در زمان‌های خاص می‌تواند برای سلامت روان شما مفید باشد؟

نتایج تحقیقات اخیر نشان داده بین زمان غذا خوردن در روز یا شب و سلامت روان ارتباط وجود دارد. به عنوان مثال در مطالعه منتشر شده سال ۲۰۲۱ در نشریه مواد مغذی(Nutrients) مشخص شد وعده‌های غذایی در یک زمان ثابت روزانه ممکن است نقش مهمی در حفظ سلامت کلی داشته باشد.

محققان بیش از ۴۰۰۰ کارگر ژاپنی را مورد بررسی قرار دادند و به ارتباط بین کسانی که در زمان‌های نامنظم غذا می‌خوردند و مشکلاتی مانند اختلال خواب داشتند، پی بردند. رژیم غذایی ناسالم، از دست دادن صبحانه و میان‌وعده‌های بیشتر همگی توضیحی برای بی‌نظمی در وعده‌های غذایی است.

مطالعه جدیدتری که در سال ۲۰۲۲ در نشریه مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم(Proceedings of the National Academy of Sciences) منتشر شد، ارتباط دیگری بین زمان غذا خوردن و سلامت روان را نشان داد.

در این تحقیق محققان شرایط کاری شیفت روز و شب را شبیه‌سازی و نتایج غذا خوردن در طول روز و شب را تجزیه و تحلیل کردند. داده‌های حاصل جمع‌آوری اطلاعات شرکت‌کنندگان تنها با غذا خوردن در شب مقایسه شد(در هر دانشکده پزشکی هاروارد).

محققان دریافتند کار کردن در شیفت شب به همراه غذا خوردن در طول روز و شب باعث افزایش سطح خلق و خوی شبیه به اضطراب تا بیش از ۱۶ درصد و افسردگی تا بیش از ۲۶ درصد می‌شود.

سارا چلاپا، محقق این تحقیق، گفت: مصرف وعده‌های غذایی شبانه ریتم شبانه‌روزی بدن را مختل می‌کند که این موضوع به نوبه خود ممکن است کاهش سلامت کلی را توضیح دهد.

انتهای پیام

ارسال نظر