نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی، کمبود خواب، بی خوابی یا بدخوابی احساس داشتن خواب ناکافی یا بیکیفیت است که برای تشخیص آن باید این علائم حداقل در هر هفته، سه شب به مدت یک یا چند ماه وجود داشته باشد تا بتوان به آن بهعنوان یک مسئله نگاه کرد و به دنبال درمان آن بود.
معیارهای تشخیص بیخوابی شامل موارد زیر است:
- مشکل در به خواب رفتن
- حفظ خواب
- بیدار شدن
- ناتوانی در بازگشت به خواب
اختلال در خواب مثل اضطراب است که یک شرایط روانی برای فرد ایجاد میکند و نیاز به درمان دارد تا آسیبی به بدن و مخصوصا به مغز وارد نکند.
علت کمبود خواب
مهمترین علت کمبود خواب شامل موارد زیر است:
- افزایش سن
- جنسیت (در زنان بیشتر رخ میدهد)
- داشتن سابقه افسردگی
- شیفت کاری
- سفر با هواپیما (آب به آب شدن) یا دیگر اختلالات خواب و بیداری
- اضطراب و نگرانی بیش از حد
- استرس
- غم
- هیجان شدید
- استفاده از نیکوتین، کافئین، الکل یا انواع دیگر محرکها قبل از خواب
- بعضی داروها یا مواد غیر قانونی
- خوردن غذا قبل از خواب
- قطع دارو یا مصرف داروی جدید
- قرار داشتن در معرض نور
- خوابیدن زیاد در روز
- تیروئید پرکار
- بیماریهای مختل کننده تنفس
- آرتروز یا سایر بیماریهای مزمن
- سوزش سردل یا بیماریهای گوارشی
- سکته مغزی
- سندروم پای بیقرار
- یائسگی
کم خوابی باعث چه بیماری هایی میشود ؟
خواب مثل یکی از ویتامینهای بسیار ضروری بدن همچون ویتامین C است. همانگونه که ویتامین C در بدن ذخیره نمیشود و شما باید هر روز آن را مصرف کنید تا سالم بمانید، برای خواب هم شما باید هر روز به مقدار کافی خواب دریافت کنید تا بدنی سالم داشته باشید. کم خوابی در بدن باعث چه بیماری هایی میشود؟!
طبق بررسی که پزشکان در نقاط و کشورهای مختلف دنیا انجام دادهاند، کمبود خواب میتواند باعث بروز مشکلات زیادی از جمله موارد زیر شود:
- عدم تمرکز
- کمبود حافظه
- ایجاد اشتهای کاذب و پرخوری و افزایش وزن و در نتیجه دچار شدن به دیابت نوع دو
- ایجاد ناراحتیهای قلبی و سکته مغزی
- پرفشاری خون
- اختلالات خلقی
بسیاری از محققین کمبود خواب یا بدخوابی را با سطح ملاتونین بدن در ارتباط میدانند؛ بهخصوص در کسانی که ساعت خواب آنها منظم نیست و نمیتوانند آن را تنظیم کنند؛ اما همه با این مسئله روبهرو نیستند.
ارتباط کمخوابی با خطر ابتلا به بیماریهای مزمن
نتایج یک مطالعه نشان میدهد: افرادی که پنج ساعت یا کمتر در شب میخوابند همراه با افزایش سن با خطر ابتلا به مشکلات متعدد جسمی مواجه میشوند.
متخصصان در بررسیهای خود شواهدی ارائه کردند که نشان میدهد: افراد ۵۰ ساله و بالاتر که پنج ساعت یا کمتر در شب می خوابند در مقایسه با همسالانی که استراحت شبانه بیشتری دارند، بیشتر احتمال دارد با افزایش سن در معرض خطر ابتلا به بیماریهای مزمن متعدد باشند.
در این مطالعه ۸۰۰۰ نفر شرکتکننده انگلیسی که در سن ۵۰ سالگی به هیچ بیماری مزمنی مبتلا نبودند مورد ارزیابی قرار گرفتند. متخصصان از شرکت کنندگان درخواست کردند که در مدت زمان انجام مطالعه هر چهار تا پنج سال یکبار میزان خواب خود را گزارش دهند.
متخصصان مشاهده کردند: در افراد ۵۰ ساله، آنهایی که پنج ساعت یا کمتر در شبانه روز می خوابند، نسبت به افرادی که حداقل هفت ساعت در شب می خوابند ۳۰ درصد بیشتر با خطر ابتلا به بیماریهای مزمن متعدد مواجه هستند. این خطر در ۶۰ سالگی، ۳۲ درصد و در ۷۰ سالگی، ۴۰ درصد بیشتر بود.
بیماریهایی که خطر ابتلا به آنها بیشتر است شامل دیابت، سرطان، بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی، نارسایی قلبی، بیماری مزمن انسدادی ریه، بیماری مزمن کلیوی، بیماری کبد، افسردگی، زوال عقل، اختلالات روانی، پارکینسون و آرتریت میشوند.
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده، نتایج تحقیقات دیگر نشان داده است بزرگسالانی که به اندازه کافی نمی خوابند- حدود هفت تا نه ساعت در شب- بیشتر احتمال دارد به بیماریهای مزمن که شامل چاقی و فشار خون بالا نیز می شود، مبتلا شوند.
برای بی خوابی چه بخوریم ؟
نخود: نخود سرشار از اسید آمینهای به نام تریپتوفان است که به عنوان یک پیشگام برای ملاتونین یا هورمون خواب ذکرشده است. همچنین دارای کربوهیدرات و فیبر بالا است و در بهبود کیفیت خواب تاثیر بسیاری دارد.
بادام و سایر مغزها: میتوانید بهصورت کره بادام همراه با سیب درختی یا سیب زمینی پخته (پوره) مصرف کنید که سرشار از منیزیم و پتاسیم و ویتامینهای گروه B است و موجب خواب آرام و عمیق میشود.
گیلاس ترش: حاوی مقدار زیادی ملاتونین است.
مخمر تغذیهای: که بهطور فراوانی غنی از انواع ویتامین E است و ۲ قاشق از آن برای بهبود خواب کفایت میکند.
ذرت: سرشار از کربوهیدرات بوده و باعث تحریک انسولین و تاثیر بر دسترسی تریپتوفان و ترشح سروتونین میشود. همچنین باعث افزایش سطح گلوکز خون میشود که خود برای رفع بی خوابی بسیار موثر است.
کیوی و انواع میوههایی که دارای آنتی اکسیدان بالا هستند.
اسفناج: که حاوی مقدار زیادی منیزیم است، بهطور طبیعی اعصاب و ماهیچهها را ریلکس کرده و باعث خواب آرام میشود.