تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس انرژی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران دی ماه سال ۱۳٩٩ نشان "شهر دوستدار آب" را به شهردار مشهد اهدا کرد.
شهر دوستدار آب شهری است که قدر آب را دانسته و تلاش میکند اقدامات ویژه‌ای برای حفظ آب و دسترسی راحت شهروندان برای استفاده از آب ایجاد کند.
از آنجا که کلانشهر مشهد هم اینک وارد سومین سال پیاپی خشکسالی شده و دغدغه کم آبی در شهر امام رضا (ع)، به دلیل پذیرا بودن سالانه ٣٠ میلیون زائر مهم‌تر از دیگر کلانشهرهاست، لذا همایش «مشهد شهر دوستدار آب» روز پنجشنبه ١١ اسفندماه با حضور مدیران و مسوولان حوزه آب در مشهد برگزار و نظرات مختلف برای گذر از تنش آبی ارائه و بررسی شد.
تاب آوری آب در مشهد مورد تاکید یونسکو
معاون دبیر کمیسیون ملی یونسکو در ایران در این همایش اظهار کرد: آب از مهم‌ترین چالش‌های شهرها و ستون فقرات امنیت قضایی است و حفظ منابع آبی نیازمند نگاهی فراتر از نگاه سنتی است.
هدی زارع با اشاره به انتخاب مشهد به عنوان شهر دوستدار آب از سوی یونسکو در سال ٩٩، افزود: گزارش این کلانشهر در خصوص اقدامات انجام شده در حوزه های زیرساختی، فرهنگ و هنر، حقوق شهروندان و آموزش آب قابل قبول است اما در حوزه های حقوق شهروندی و آموزش آب باید بیشتر کار شود.
وی اضافه کرد: کمیسیون ملی یونسکو امیدوار است افق های بهتری در مشهد برای تاب آوری آب شکل گیرد تا موضوع آب مورد توجه همگانی واقع شود.
کمبود آب مشهد در زمان اوج مصرف ۴.٢ متر مکعب است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز گفت: مشهد تابستان سختی را از نظر تامین آب پیش رو دارد، به گونه ای که پیش بینی می شود کمبود آب این کلانشهر در زمان اوج مصرف به ۴.٢ متر مکعب برسد.
حسین اسماعیلیان افزود: برای تامین آب مشهد تاکنون بزرگترین طرح های آبرسانی انجام شده، اما در حوزه مدیریت تقاضا و مصرف اقدام موثری صورت نگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: میزان بارندگی در استان و مشهد کمتر از میانگین کشوری است، سفره های آب زیرزمینی در حال از بین رفتن است و با پدیده فرونشست دشتهای آبی مواجه هستیم.
اسماعیلیان افزود: میانگین سرانه مصرف آب شرب در مشهد ١٢٠ لیتر در شبانه روز و هدررفت آب ٩ درصد است که این میزان هم قابل کاهش است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: نیاز آبی کلانشهر مشهد در افق ۱۴۲۰ حدود ٣٩۶ میلیون متر مکعب است و این در حالی است که اکنون کل منابع آبی این شهر ١٧٠ میلیون متر مکعب است.
وی گفت: ۵٠ درصد نیاز آبی مشهد نیز از منابع سطحی تامین می شود و با نابودی منابع زیرزمینی و فرونشست دست های آبی مواجه هستیم.
آبیاری فضای سبز مشهد با پساب
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: هیچ کلان‌شهری به اندازه مشهد شبکه مستقل فضای سبز ندارد و فقط ٢ درصد از آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز از منابع آب شرب تامین می شود.
اسماعیلیان اضافه کرد: شهر مشهد نخستین شهری بود که تصفیه خانه محلی ایجاد کرد و اکنون مدرن‌ترین تصفیه‌خانه سپتاژ فاضلاب کشور را نیز در دست ساخت دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد گفت: اهمیت تامین آب فضای سبز کمتر از آب آشامیدنی نیست لذا تامین آب مورد نیاز فضای سبز از طریق پساب ضروری است.
وی اضافه کرد: مصرف آب و سبک زندگی باید متناسب با اقلیم باشد.
اسماعیلیان خاطرنشان کرد: در حوزه آب باید سرمایه اجتماعی به میزان کافی باشد.
هزینه انتقال یک متر مکعب آب از دریا به مشهد سه یورو است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی نیز در این همایش گفت: هزینه انتقال یک متر مکعب آب از دریا به مشهد سه یورو است که ضروری است که قیمت آب واقعی شود.
علیرضا طاهری افزود: انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور ضروری است و این طرح هم اینک ١۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که سهم خراسان رضوی از آن، تخصیص ١٢٠ میلیون متر مکعب آب برای بخش صنعت است.
وی خاطرنشان کرد: از ابتدای امسال تاکنون در مشهد ٣۴.۶ میلیمتر بارندگی ثبت شده که این میزان نسبت به پارسال ۴٠ درصد کاهش و نسبت به میانگین ٣٠ ساله اخیر ۶١ درصد کاهش دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی افزود: سد دوستی در برخی سالها تا ۶۵ درصد نیاز آبی مشهد را تامین می کرد اما هم اینک تنها ١۵ درصد از حجم ذخیره این سد و به میزان ١٨١ میلیون متر مکعب آب دارد.
طاهری ادامه داد: این رقم در مدت مشابه پارسال ٣۴۶ میلیون متر مکعب بود.
وی از شهروندان خواست که امسال خانه تکانی نوروزی را با مصرف کم آب انجام دهند و زائران نیز حداکثر صرفه جویی را در مصرف آب شرب داشته باشند.
مدیرعامل عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی افزود: باید از آبخوان های موجود حفاظت کرد که این مهم با همکاری همه دستگاه های مرتبط محقق می شود.
وی گفت: در حوزه کم آبی به شدت نگران هستیم ولی ناامید نیستیم.
طاهری با تاکید بر برخورد با چاه های غیرمجاز افزود: امسال هزار و ٢٠٠ حلقه چاه در استان مسدود شده است و ٩۶ درصد چاه های مجاز در استان مجهز به شمارشگر هوشمند شده است تا میزان برداشت آب کنترل شود.
وی با اشاره به وجود ٢٨ هزار کیلومتر رودخانه در استان، افزود: رفع تصرف حریم و بستر ر رودخانه های استان نیز ضروری است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی هدف اصلی شرکتهای آبفا را پایداری منابع آب برای همیشه عنوان و تاکید کرد: استفاده از پساب و بازچرخانی آب نیز باید با جدیت دنبال شود.
همه مسوولان باید دغدغه آب داشته باشند
فرماندار مشهد نیز گفت: با بحران آب روبه رو هستیم و باید بیش از گذشته برای گذر از آن تلاش شود.
محسن داوری افزود: متاسفانه امروز در حوزه آب، کسانی که کار غیرقانونی انجام می دهند تشویق و افرادی که قانونی کار انجام می دهند، جریمه می شوند.
وی اضافه کرد: به عنوان نمونه کسانی که چاه قانونی دارند رصد و کنترل می شوند اما بهره برداران چاه های غیرمجاز رها هستند.
داوری افزود : استفاده از پساب ضروری است، پاسکاری در ساماندهی "کشَف‌رود" شایسته نیست و همه مسوولان و دستگاهها در مشهد باید دغدغه آب را داشته باشند.
وی تاکید کرد: فرهنگ‌سازی در مدیریت مصرف آب برای زائران و مجاوران ضروری است.
مسوولان باید دوستدار آب باشند
معاون خدمات شهری شهرداری مشهد نیز اظهار کرد: شعار "مسوولان دوستدار آب" را باید دنبال کنیم و در بخش اعتبارات ملی و استانی باید در حوزه آب این دوست داشتن نمود عینی داشته باشد.
علی نجفی خاطرنشان کرد: مردم و نهادهای خصوصی و مردمی همیشه در همه امور حساس، پای کار بوده و هستند.
وی افزود: برای مهار بحران کم آبی می طلبد که مسوولان حاکمیتی نیز به صورت جدی پای کار باشند.
۶ میلیون متر مکعب کمبود آب برای آبیاری فضای سبز
معاون شهردار مشهد افزود: برای آبیاری فضای سبز مشهد در سال ١۴٠۵، حدود ۴٩ میلیون متر مکعب آب نیاز خواهد بود.
نجفی اضافه کرد: امسال نیز ٢٢ میلیون متر مکعب آب برای آبیاری فضای سبز نیاز بود که اکنون با ۶ میلیون متر مکعب کسری آب مواجه هستیم.
وی گفت: تا کنون از ١۵٠ کیلومتر خطوط مورد نیاز برای جداسازی آب شرب از آب فضای سبز، ٩٢ کیلومتر اجرا شده است.
معاون شهردار مشهد تاکید کرد: تنها دوست داشتن آب کافی نیست، بلکه باید آب را باور داشت.
در این نشست از پویش «آب نقش من، مسوولان دوستدار آب، شهروندان حساس به آب» رونمایی شد.
خراسان رضوی با اقلیم خشک و کویری، از نظر آب وضعیتی بحرانی دارد و از ۳۷ دشت این استان، شرایط ۳۴ دشت بحرانی است و سطح آب زیرزمینی آن افت کرده است.
اکنون حدود ۹۰ درصد گستره استان خراسان رضوی و ۹۹ درصد پهنه شهرستان مشهد در شرایط خشکسالی شدید قرار دارند که گذر دادن این خطه از تنش آبی، نیازمند کاری جهادی و مشارکت مردم است.
