وابستگی کودکان به پدر و مادر اگرچه تاحدودی امری طبیعی است اما متخصصان می گویند بعد از گذشت ماه های اولیه زندگی کودک باید جدا از پدر و مادر خود بخوابد. جای خواب بچه‌هایی که وابسته هستند نباید ناگهانی جدا شود. مثلا اگر بچه در اتاق پدر و مادر می‌خوابیده، در مرحله اول چند روزی پدر و مادر و بچه، همه با هم در سالن پذیراییِ خانه، با هم بخوابند. یعنی ضروری است ابتدا این عادت اولیه را از بین برد.
محمد شیرزاده، پایگاه خبری دانا، سرویس سبک زندگی؛ متأسفانه گاهی اوقات علاقه بیش از اندازه پدر و مادر نسبت به کودک، باعث برخی اتفاقات نادرست می‌شود. والدین معمولاً بابت آسیب‌ها و مشکلات احتمالی که ممکن است برای کودک در اتاق شخصی رخ دهد، نگران هستند و در ادامه این نگرانی‌ها، برای انتقال تخت بچه در کنار تخت خود اقدام می‌کنند یا به او اجازه می‌دهند در تخت آن‌ها بخوابد.
تا قبل از این که کودک به درک درستی برسد، شاید این کار ایراد چندانی نداشته باشد، اما باید بدانید که همیشگی شدن این اتفاق نه تنها به نفع کودک نیست، بلکه والدین را کلافه خواهد کرد و از طرفی باعث به استقلال نرسیدن کودک خواهد شد.
در این زمینه بسیاری از والدین با مشکل جدا کردن محل خواب کودکشان رو به رو هستند زیرا زمانی که میخواهند این کار را انجام دهند با مقاومت زیاد او رو به رو می شوند ؛ کودک بد اخلاق می شود، گریه می کند، می ترسد، خوابش نمی برد یا اینکه نصفه شب دوباره بیدار شده و به اتاق پدر و مادرش بر می گردد .
مقاومت کودکان برای جدا کردن محل خواب، تبدیل به یک معضل اساسی برای والدین می شود و وقتی آن ها با مقاومت فرزندشان مواجه می شوند نگران شده و جدا کردن کودک برایشان سخت می شود.
چرا باید محل خواب کودکمان را جدا کنیم؟
برخی اوقات برای جدا کردن اتاق خواب کودک، مشکل خود پدر و مادرها هستند که ترس و نگرانی بیش از اندازه دارند و نمی دانند جدا خوابیدن کودک چه ضرورتی دارد. در ادامه مطلب ما توضیح داده‌ایم که از سن مناسب، چرا باید کودک را جدا بخوابانیم.
- ممکن است عادات خواب او به دلیل تفاوت ساعت خواب بزرگسالان الگوی نامناسبی پیدا کند.
- رشد ذهنی و سبک دلبستگی کودک دچار تزلزل می‌شود و ناتوانی در دور شدن از والدین یا تنها بودن در او افزایش پیدا می‌کند.
- یکی از مضرات ماندن کودک در رختخواب پدر و مادر آسیب به استقلال و رابطه والدین است.
- با دیرتر رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان بیداری والدین، کودک از ۱۳ ساعت خواب شبانه که بسیاری از کودکان نوپا به آن نیاز دارند محروم می‌شود. در شب به اندازه کافی نمی‌خوابند و با به خواب رفتن در ماشین، هنگام غذا خوردن یا هرجا که فرصتی برای چرت زدن باشد، این ضرر را جبران می‌کنند. اگرچه ممکن است به نظر مفید باشد که کودک در طول روز زیاد بخوابد، اما این برنامه چرت زدن سایر فعالیت‌های او را مختل می‌کند.
- به اشتراک گذاشتن تختخواب خطر به خواب رفتن تصادفی روی نوزاد و خفگی را افزایش می‌دهد و توصیه می‌شود حتی اگر تصور می‌کنید حواستان خیلی جمع است یا تختخواب بزرگی دارید، به جای خوابیدن روی یک تخت، جای خواب یا تخت کودک را در اتاق خودتان و نزدیک تخت خود قرار دهید.
- در نهایت هرچه سن کودک بیشتر می‌شود، تنها خوابیدن و مستقل کردن او نیز سخت‌تر خواهد شد.
چگونه به صورت اصولی محل خواب کودک را جدا کنیم؟
نکته اول و بسیار مهم این است که جای خواب بچه‌هایی که وابسته هستند نباید به صورت دفعی جدا شود. مثلا اگر بچه در اتاق پدر و مادر می‌خوابیده، در مرحله اول چند روزی پدر و مادر و بچه، همه با هم در سالن پذیراییِ خانه، با هم بخوابند. یعنی لازم است ابتدا این عادت اولیه را از بین برد.
بعد از مدتی در مرحله بعد، پدر و مادر، به عنوان مهمان وارد اتاق بچه بشوند تا کم کم با اتاق خود انس بگیرد.
در مرحله بعد، بعد از چند روزی، یکی از پدر و مادر در اتاق بچه بخوابند. در این مرحله کم کم وقتی خواب بچه عمیق شد، پدر یا مادر می‌توانند بروند در اتاق خود بخوابند اما جای خود را در اتاق بچه جمع نکنند.
در این میان اگر در نیمه شب، بچه مجدد به اتاق پدر و مادر رفت، سخت گیری نشود. البته این یکی از روش‌های جدا کردن جای خواب است.
در روش‌های دیگر می‌توان از داستان استفاده کرد و داستانی برای کودک تعریف شود که در لابه لای جریان داستان، اشاراتی هم داشته باشیم که شخصیت اصلی داستان، شبها جدای از پدر و مادر و در اتاق خودش می‌خوابد. بچه‌ها چون هم زاد پنداری دارند، کم کم این شیوه را در خود اجرا می‌کنند.
در این زمینه باید دقت کنید که والدین برای جدا کردن اتاق خواب، گاهی از عبارت‌های تند که حس سرزنش کردن دارند استفاده می‌کنند تا به عبارتی کودک از آن‌ها حساب ببرد. در صورتی که این کار اصلاً درست و کارآمد نیست و بهتر است از کلمات و عبارات مثبت استفاده شود.
تعریف و تمجید از کودک، دادن احساس قدرت به او و مواردی از این قبیل می‌تواند در این زمینه به والدین کمک فراوانی کند.
بهترین سن برای جدا کردن محل کودک از والدین
متخصصان می گویند سن دقیق اقدام برای جدا خوابیدن کودک به عوامل زیادی وابسته است و در این مورد اختلاف نظرهایی بین روانشناسان وجود دارد. اما به طور کلی بهتر است قبل از ۲ سالگی برای جدا خوابیدن کودک اقدام کنید و او را برای جدا خوابیدن آماده کرده باشید.
فراموش نکنید که هیچ اقدامی را نمی‌توانید ناگهانی و یک‌باره انجام دهید چون ضررهای بیشتری نسبت به نکات مثبت خواهد داشت و حتی ممکن است با شکست روبرو شوید. منتظر نمانید تا فرزندتان «کمی بزرگتر» شود چون کودکان بعد از ۱۸ ماهگی معنای تاریکی و ترس و موجدات ترسناک را درک می‌کنند و ممکن است بیقراری بیشتری برای جدا خوابیدن داشته باشند.
طبیعی است که برخی از والدین خودشان هم در رابطه با جدا کردن اتاق خواب کودک حس دلتنگی یا نگرانی داشته باشند اما هرچه در زمان مناسب‌تری این کار را انجام دهید، به رشد شخصیت و استقلال سالم فرزندتان کمک کرده‌اید. در عین حال، اگر شرایط خاصی مثل بیماری وجود دارد، به تعطیلات رفته‌اید، به تازگی کودک را از شیر و پوشک گرفته‌اید یا منتظر یک نوزاد جدید هستید، برای جدا خوابیدن کودک عجله نکنید. کمی صبر داشته باشید تا روال زندگی منظم‌تر شود، در این مدت فرزندتان را هم از نظر ذهنی آماده کنید یا تمرین‌های کوچک برای جدا شدن انجام دهید.
