حجتالاسلام محمدرضا خدایی با اشاره به نقش امام رضا(ع) و یاران آن حضرت در گسترش شیعه و احادیث اهلبیت و مذهب تشیع، گفت در تاریخ حیات سراسر افتخار اهلبیت عصمت و طهارت یکی از بهترین فرصتهایی که مجال مناسبی برای نشر حقایق دین و گسترش فرهنگ اهلبیت و مذهب تشیع و فراهم شد دوران زندگی امام رضا(ع) بویژه فرصت ولایتعهدی آن حضرت در دوران مامون عباسی است.
وی با اشاره به اینکه جایگاه حضرت امام رضا(ع) و یاران آن حضرت که به نوعی همه راویان اهلبیت بودند در نشر دین گسترش آموزهها، سیره، احادیث و مکتب ائمه اطهار بیبدیل و ارزشمند است، خاطرنشان کرد: حضرت امام رضا(ع) و دیگر ائمه معصومین شاگردان و وکلایی داشتند که آنان را به شهرهای مختلف فرستاده و به نشر احادیث اهلبیت میپرداختند البته با توجه به حکومت و دشمنی حاکمان زمان اهلبیت باید چنین افرادی کارهای خود را به طور مخفیانه و هوشیارانه انجام میدادند.
خدایی با بیان اینکه دوران امامت امام هشتم شیعیان مصادف با حکومت سه خلیفه عباسی هارونالرشید و دو پسرانش امین و مامون بود، اضافه کرد: علاوه بر آن پذیرش ولایتعهدی از سوی امام رضا(ع) و هجرت به خراسان مواردی است که میتوان از آن برای نشر و گسترش احادیث اهلبیت بیشترین بهرهبرداری را انجام داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه در دوران زندگی امام رضا(ع) شکلگیری مناظرهها، پاسخگویی به شبهات و پرسشهایی که در خصوص دین مطرح میشد برجسته است، ادامه داد: حضرت امام رضا(ع) در طول زندگی خود همواره پاسخگوی سؤالات مسلمان و افراد غیرمسلمان بودند البته آن حضرت در کنار خود شاگردان را تربیت میکردند که بتوانند بهعنوان وکیل آن حضرت پاسخگوی سؤالات مردم باشند.
وی با بیان اینکه در آغاز امامت حضرت امام رضا(ع) شاهد ظهور یک فرقه منحرف به نام واقفیه هستیم که شبهاتی را در مسئله امامت و مباحث شیعه مطرح میکرد، ادامه داد: در چنین شرایطی حضرت امام رضا(ع) میبایست به تبیین درست مباحث مربوط به امامت میپرداخت.
خدایی سفرهای امام رضا(ع) و سرانجام هجرت آن حضرت به ایران را از دیگر مؤلفههای نشر و گسترش سیره اهلبیت، احادیث و آموزههای دینی برشمرد و با بیان اینکه حضرت امام رضا(ع) در دوران زندگی خود تا قبل از آمدن به ایران همواره با مردم دیدار داشت و به شهرهای مختلف ازجمله بصره و کوفه مسافرت میکردند، افزود: به نقل تاریخ دیدارهای امام رضا(ع) با مردم با استقبال گسترده مواجه میشد و مردم سؤالات و پرسشهای آخود را مطرح نموده و آن حضرت در زمینههای گوناگون معارف اسلامی پاسخگوی آنان بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان با یادآوری اینکه یکی از افرادی که به عنوان ملازم حضرت امام رضا(ع) در کتب روایی آمده است شخصی به نام اباصلت است، خاطرنشان کرد: اباصلت از راویان حدیث سلسلهالذهب است که به گفته مورخان در نیشابور که در آن زمان از حوزههای بزرگ علمی بود فعالیت خود را انجام میداد؛ در تمام مجالس محافل با امام رضا(ع) بود از طرفی مورد عنایت خاص آن حضرت قرار داشت تا جایی که تا لحظات آخر زندگی امام رضا(ع) با ایشان بود.
وی با بیان اینکه در کنار یاران حضرت امام رضا(ع) که به عنوان موکلان، ملازمان یا افراد مورد اعتماد آن حضرت به نشر و گسترش علوم و معارف اسلامی پرداختند اسم شخصیتی به نام دعبل خزایی به چشم میخورد، اظهار کرد: دعبل خزاعی، شاعر شیعی مذهب و مداح اهلبیت است که بعد از اینکه حضرت امام رضا(ع) از مدینه به خراسان آمد؛ عازم زیارت آن شد کمااینکه این شاعر شیعه قصیدههایی را در خصوص امام حسین(ع) و منقبت اهلبیت انشا نموده است.
خدایی با بیان اینکه دوران زندگی امام رضا(ع) نقش بسیار مهمی در ترویج مکتب اهلبیت و علوم اسلامی داشته است، ادامه داد: در کنار ترویج مکتب اهلبیت تثبیت جایگاه ولایت و امامت از طریق تبلیغ، افشای چهره واقعی عباسیان و شخص مامون، ترویج معارف رضوی در اقصی نقاط عالم اسلامی و دفاع از اعتقادات تشیع سبب برجستگی دوران حیات امام رضا(ع) در ترویج مذهب شیعه است.