۷ شهریور؛ در تاریخ چه گذشت؟

به گزارش پایگاه خبری دانا امروز 7 شهریور برابر با 29 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

سال 500 پیش از میلاد - میترائیسم در ایران نماد مهرورزی و دوستی و دانایی شد

محاسبات تقویمی تازه بر پایه نوشته های یونانیان و رومیان عهد باستان نشان می دهد که آگوست سال 500 پیش از میلاد – دوران پادشاهی داریوش بزرگ – و به احتمال زیاد 29 آن ماه، میترا [در زبانهای اروپایی میثرا] از سوی دربار هخامنشی پس از مشورت با روحانیون آیین زرتشت، به عنوان مظهر (سمبل) نور (آفتاب)، مهر و دانایی رسمیت یافت.
    
میترا که اینک نام صدها هزار زن در سراسر جهان است، هزاران سال پیش، از خدایان آرین های جنوبی بود که پس از پیدایش آیین زرتشت و رسمیت یافتن آن، از قرن ششم پیش از میلاد مقام خدایی را از دست داد که با مصوبه آگوست سال 500 پیش از میلاد نماد مهرورزی، محبت، صمیمیت و دوستی شد و قرار شد این صفات که تا آن زمان اختصاص به ایرانیان داشت، جهانی شوند. به علاوه هر سال در روز مهر از ماه مهر (جشن مهرگان) تدابیری بکار گرفته شود (مثلا سخنرانی و اندرز گفتن) تا مهر و دوستی و نور و دانایی در دلها تقویت شود و نهال مهرورزی پرورش یابد و پندار بد، دشمنی ورزیدن و ظلمت نهی گردد. و از این زمان بود که انتخاب نام میترا برای افراد، عمومی و عادی شده است که پس از گذشت قرون و اعصار، میترا در مواردی هم به "مهری – مهربانو" و میتراداد به مهرداد تبدیل شده است.
    
 

هخامنشیان از میترائیسم که آیین زرتشت جای آن را گرفته بود برداشت دیگری هم کردند و آن، جهانی کردن این برداشت به عنوان یک عامل مبارزه درونی با شیطان، نادانی، بدی ها، تاریکی و ستم بود. تا به این وسیله مردم از جنگ و خونریزی بیزار شوند و مسائل راه حل انسانی به دست آورد و به تدریج این نوع میترائیسم را در آسیای غربی و اروپا ترویج و گسترش دادند به گونه ای که مکتب رومی ها و به ویژه ایلریها (مردم ساکن یوگوسلاوی) قرار گرفت و تا زمانی که مسیحیت خود را با آن هماهنگ نکرد موفق نشد در قلمرو روم پذیرفته شود و گسترش یابد.
    
واژه های مهر به مفهوم محبت، مهربان، نامهربان، مهربانی کردن و نظایر آن از همان زمان واختصاصا میان ایرانیان باقی مانده است و به همین دلیل هنوز ایرانیان در سراسر جهان خود را مهربانتر از سایر ملل می دانند و به مهربان بودن شهرت یافته اند.

1533 - قتل امپراتور اینکاها و از بین رفتن این امپراتوری کهن

29 آگوست 1533 میلادی «فرانسیسکو پیزارو» که از سوی دولت اسپانیا ماموریت تصرف اراضی امریکای جنوبی و انتقال طلای آنجا را به اسپانیا داشت پس از دستگیری کردن آتاهوالپا Atahualpa امپراتور اینکاها و گرفتن خزانه طلای او که اسپانیا را ثروتمند کرد وی را برخلاف وعده ای که داده بود به قتل رساند.

آتاهوالپا

پیزارو با 150 سرباز از جمله 62 سوار و دو توپ عازم شهر کوسکو Cusco پایتخت امپراتوری اینکا (واقع در کشور پرو Peru) شده بود. حال آن که این امپراتوری دهها هزار سرباز داشت، ولی فاقد دو چیز بود، یکی دروغ گفتن و دیگری اسلحه آتشین. پیزارو پس از رسیدن به کوسکو؛ بر فراز تپه ای مستقر شد و دو توپ خود را زیر شاخه های بریده شده درخت پنهان کرد و از امپراتور خواست که با هم مذاکره کنند و پیام داد که این مذاکره درباره تشویق قوم اینکا به مسیحی شدن است و قصد تصرف جایی را ندارد، زیرا نیروهای او کم و خسته راه هستند. امپراتور فریب خورد و با هفت هزار تن از سربازان خود و سران کشورش به دیدار پیزارو رفت. هنگامی که این عده به تیررس توپها رسیدند زیر آتش قرار گرفتند. بیشتر این عده کشته شدند و امپراتور اسیر شد. پیزارو قول داد که اگر مخزن طلایش را به او نشان دهد آزاد خواهد شد که فریب خورد و چنین کرد. پیزارو پس از تصاحب طلاها دستور داد که امپراتور را گردن زدند و مردم اینکا که از آتش توپ و تفنگ و دیدن سوار نظام و سرباز زره پوشیده ترسیده بودند تسلیم شدند و سرزمین و استقلال و آزادی خود را از دست دادند. باستان شناسان که سرگرم بیرون آوردن اشیاء، ساختمانها و مردگان اینکاها از دل خاک هستند از پیشرفت تمدن آنان متعجب شده اند. این قوم مردگان خود را پس از مومیایی کردن دفن می کرد.

1831 - القای الکترومغناطیسی توسط مایکل فارادی شیمیدان انگلیسی، کشف شد.

مایکل فارادی

1842 - جنگ انگلستان و چین معروف به جنگ تَریاک

29 آگوست 1842 جنگ چین و انگلستان معروف به «جنگ اول تریاک» با امضای قرارداد نانژینگ پایان یافت. این جنگ به پیروزی انگلستان و از دست رفتن هنگ کنگ چین و بازشدن درهای چین به روی بازرگانان انگلیسی انجامید. طبق این قرارداد، دولت چین پذیرفت که بنادر چین ـ از کانتون تا شانگهای ـ به روی کشتی های قدرت های بزرگ باز باشد و تعرفه های گمرکی تجار انگلیسی ثابت بماند، انگلیسی ها از حق محاکمه کنسولی برخوردار باشند و دولت چین بابت غرامت جنگ 21 میلیون اونس نقره به دولت انگلستان بدهد. این قرارداد در عرشه ناو انگلیسی «کورن والیس» در آبهای نانژینگ امضا شد. انگلستان سالها بود که تریاک محصول هند را به چین صادر می کرد و چینیان با مصرف این تریاک ارزان معتاد شده بودند. سالها بعد، دسته ای از چینیان میهندوست با تشویق دولت چین به کشتی های باری انگلستان حمله بردند و صندوقهای تریاک را به دریا ریختند که این امر بهانه جنگی شد که مورخان بر آن نام جنگ اول تریاک نهاده اند. به این مناسبت نگاه کوتاهی به تاریخچه تریاک بیافکنیم:

بوته تریاک به دلیل سازش با هر آب و زمینی از قدیم الایام در اطراف دریای مدیترانه به صورت خود رو به دست می آمد و به علت داشتن گلهای زیبا، به تدریج به دست انسان کشت شد. نخست مصریان قدیم، سپس ساکنان آسیای صغیر (ترکیه) و آنگاه یونانیان و بعد از آنها رومیان با این ماده (بوته تریاک و شیره آن) آشنا شدند. بقراط که آن را Opium می نامید برای درمان بیماریها آن را تجویز می کرد. در کتابخانه ی "آجر نبشته" آشور بانیپال (2700 سال پیش) از آن به عنوان داروی مسکن نام برده شده است. اسکندر مقدونی آن را با خود از یونان به ایران آورد تا در صورت بیمار شدن سربازانش به آنها بخوراند و سپس آن را در شرق افغانستان (آن زمان آریانا یعنی سرزمین آرین ها خوانده می شد) کشت کرد. عربها که در گسترش آن در آسیای جنوبی سهیم هستند، آن را داروی رفع سردرد می پنداشتند. رازی نخستین شیمیدانی بود که هزار سال پیش خواص شیمیائی تریاک را شناخت و آن را افیون Afiyun (واژه شکسته شده Opium) خواند. سپس ابن سینا در آزمایشگاه خود در اصفهان روی این ماده تجربه فراوان کرد و به اعتیاد آور بودن آن پی برد و توصیه کرد که فقط برای رفع تسکین درد، درمان اسهال و اسهال خونی و چشم درد به طور موقت و مقطوع از آن استفاده شود. احتمالا از همین زمان این ماده تریاک Teriac (داروی مسکن) خوانده شده است. در آن زمان برای رفع تسکین درد شیره آن را به مقدار کم با عسل می خوردند. مصرف تریاک به میزان محدود بود زیرا خوردن زیاد آن باعث مرگ می شد. مغولها و تیموریان (تاتارها) اولین قومی بودند که از تریاک به عنوان ماده مخدر استفاده کردند. آنها این ماده را به سربازان خود می خوراندند تا در میدان جنگ از کشتن و کشته شدن نهراسند و فرار نکنند. استفاده از تریاک به عنوان ماده مخدر از قرن شانزدهم به تدریج معمول شد. انگلیسی ها پس از تصرف هند و دست یافتن به مزارع خشخاش این کشور به تجارت تریاک به کشورهای دیگر مخصوصا چین دست زدند که به دو جنگ معروف به تریاک در قرن 19 انجامید. احتمالا تشویق ایرانیان به کشیدن تریاک مربوط به همین دوره است. در قرن 20، علی رغم ممنوعیت این ماده از سوی جامعه ملل (سابق) و سازمان ملل کشت تریاک در چند نقطه از جمله افغانستان و مثلث طلایی، و مصرف آن و مشتقاتش از جمله هروئین ادامه دارد.

تصویری که در نیمه قرن 19 از جنک تریاک انگلستان و چین ترسیم کرده اند

1949 - آزمایشِ پنهانی اولین بمب هسته ‏ای اتحاد جماهیر شوروی

چهار سال پس از بمباران هسته‏ای هیروشیما و ناکازاکی توسط امریکا، با آزمایش نخستین بمب هسته‏ای شوروی در 29 اوت 1949م، سلاح هسته‏ای از انحصار امریکا خارج شد و میان امریکا و شوروی توازنی به وجود آمد که توازن وحشت نام گرفت. در این وضعیت، هر طرف به دلیل هراس از حمله اتمیِ طرف دیگر، از به کارگیری سلاح هسته‏ای خودداری می‏کرد. از آن پس امریکا و شوروی به جنگ تبلیغاتی علیه یک‏دیگر روی آوردند که میانِ دو بلوک شرق و غرب ادامه داشت. اگر چه با اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی، تهدید سلاح هسته‏ای کاهش یافت اما هنوز این تهدید به ویژه از جانب دولت‏هایی هم‏چون امریکا و رژیم صهیونیستی، علیه کشورهای مستقل و مخالف با سیاست‏های توسعه طلبانه آن‏ها، ادامه دارد.

2005 - توفان کاترینا و ایجاد ویرانی سنگین در آمریکا

29 آگوست 2005 توفان دریایی کاترینا که 23 آگوست در دریای کاراییب به وجود آمده و آبهای گرم خلیج مکزیک بر شدّت آن افزوده بود به شهر بندری نیو ارلینز (نیو ارلئان = نول ارلئان) رسید و تا هشتاد درصد آن را به زیر آب فرو بُرد. با وجود تخلیه شهر و مناطق شمالی خلیج مکزیک پیش از رسیدن توفان، در این مناطق جمعا 1836 تن کشته و 110میلیارد دلار زیان وارد آمد.

نیو ارلئان که در 1718 به دست فرانسویان و با معماری فرانسه ساخته شده است در آگوست 2005 یک میلیون و پانصد هزار تَن جمعیت داشت که این جمعیت به کمتر از یک سوم رسید و در سال 2011 کمی بیش از چهارصد هزار تَن بود. دولت فرانسه در سال 1803 نیو ارلئان و همه متصرفات خود در ایالات متحده امروز را به دولت واشینگتن فروخت ولی فرهنگ فرانسوی و نام های فرانسوی شهرها تا حدی در آنجا باقی مانده است.

نیوارلئان زادگاه موسیقی «جاز = جَز» است. ویران شدن بخشی از نیوارلئان در عین حال موارد متعدد از قصور و ضعف های اداری را آشگار ساخت ازجمله در ساخت دیواره ها و موج شکن های رود «می سی سی پی» که از آن شهر می گذرد.

در همین روز در سال 2012 یک توفان دریایی دیگر به نام آیزک که به همان صورت در کارائیب ایجاد و در خلیج مکزیک شدت یافته است به سواحل جنوبی ایالات متحده ازجمله شهر بندری نیوارلئان رسیده بود که زیان وارده از آن چشمگیر نبود.