به گزارش پایگاه خبری دانا، امروز ۲۳ فروردین برابر با ۱۲ آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
۷۳۷ - قیام زید ابن علی ابن حسین (ع) در کوفه
در اپریل سال ۷۳۷ میلادی (و به نوشته برخی از مورخان؛ ۱۲ اپریل آن سال) زید ابن علی ابن حسین ـ نوه امام سوم شیعیان ـ در کوفه پرچم مبارزه با خلافت امویان را برافراشت. مبارزات زید که پیروان او به «شیعه زیدیه» معروفند دو سال طول کشید و در سال ۷۳۹ میلادی به دست یوسف ابن عمر ثقفی از امرای امویان مقتول شد.
در پی این رویداد، جمعی از پیروان غیر ایرانی زید به یمن نقل مکان کردند و این سرزمین از آن پس پایگاه شیعه زیدیه شده است. نیمی از جمعیت ۲۴ میلیونی یمن شیعه هستند ـ شیعه زیدیه، شیعه اثنی عشری و شیعه اسماعیلیه. شیعیان یمن عمدتا در شمال این کشور زندگی می کنند. نظام حکومتی یمن شمالی تا اواخر دهه ۱۹۶۰ امامیه بود. در آن زمان و تا ۲۲ ماه می ۱۹۹۰ سرزمین ۵۵۰ هزار کیلومتری یمن مرکب از دو کشور بود؛ یمن شمالی (صنعا) و یمن جنوبی (عدن). حکومت یمن جنوبی اندکی پس از استقلال در سال ۱۹۶۷، در دست کمونیست ها قرارگرفت. یمن جنوبی تا زمان کسب استقلال، یک مستعمره دولت لندن بود و پیش از استعمار انگلستان به صورت کنفدراسیونی از قبایل محلی بود. فرهنگ قبیله ای در یمن از میان نرفته است. به مجموع این منطقه، عریستان جنوبی می گفتند. پیش از گسترش اسلام، یمن در کنترل امپراتوری ایران بود. ناآرامی های جاری یمن ریشه فرهنگی و قومی و تحریک خارجی دارد.
۱۸۲۰ - کشف داروی معالج مالاریا از پوست درختی به نام "گنه گنه"
گنه گنه درخت همیشه سبزی است از تیره روناسها که خاستگاه اصلی آن مناطق مختلف امریکای جنوبی و به ویژه ارتفاعات کوههای آند میباشد، اما امروزه در مناطق دیگری نیز کشت میشود. گنه گنه از جمله درختانی است که مصرفِ دارویی شناخته شدهای دارد.
از جوهر این درخت، داروی بسیار تلخی به نام کینین ساخته (تهیه) میشود. این دارو از ترکیبات آلیِ استخراج شده از پوست این درخت به عمل میآید. بر همین اساس، این کلمه، مشتق از کنیا به معنای پوست درخت میباشد. براساس داستانی، در نیمه نخست قرن هفدهم، در امریکای جنوبی از این دارو برای درمان بیماری مالاریا استفاده میشده است. اما به طور مسلم، گرد پوستِ این درخت در سال ۱۶۴۱ در انگلستان به فروش میرسیده است. با این حال، در ۱۲ آوریل ۱۸۲۰م برای نخستین بار به صورت رسمی، ترکیبات آلی درختِ گنه گنه توسط پیِر پلیته و ژوزف کاوانتو در آزمایشگاه پاریس تجزیه گردید و تلاش برای تهیه کینین به صورت دارو وارد مرحلهای دیگر شد. امروزه کینینِ مصنوعی، تهیه شده و در بازار عرضه میشود.
۱۸۶۱ - آغاز جنگهای داخلی امریکا معروف به جنگهای انفصال
پس از آن که آبراهام لینْکُلْن، به عنوان شانزدهمین رئیس جمهور ایالات متحده امریکا برگزیده شد، به دلیل آن که وی بردگی را ننگ جامعه امریکایی خوانده بود، هفت ایالت از ایالات جنوبی امریکا که بردهداری در آنها رواج داشت اعلام کردند که ریاست جمهوری او را به رسمیت نمیشناسد. این ایالات همچنین قبل از این که لینکُلْن در ماه مارس ۱۸۶۱م دوره ریاست جمهوری خود را آغاز کند، جدایی خود را از حکومت مرکزی اعلام داشته و اتحادیه جدیدی از ایالات جنوبی تشکیل دادند. لینکُلن در نطق افتتاحیه خود در مقام ریاست جمهوری، برای بازگرداندن ایالات جنوبی به قلمرو حکومت مرکزی، تعهد صریحی درباره الغاء بردگی نکرد، ولی با صراحت و قاطعیت گفت که جدایی هیچ یک از ایالات را تحمل نخواهد کرد و تأکید نمود که قانون اساسی امریکا به هیچ یک از ایالات اجازه نداده است که خودسرانه و به طور یک طرفه تعهدات خود را زیر پا بگذارند و از اتحادیه خارج شوند. نطق لینکُلن نه فقط موجب بازگشت ایالات هفت گانه به قلمرو حکومت مرکزی نشد، بلکه چهار ایالت بردهدار دیگر نیز جدایی خود را از حکومت مرکزی اعلام داشتند. لینکُلْن اعلام داشت که در صورت لزوم، برای حفظ وحدت و تمامیت ارضی کشور، به قوه قهریه متوسل خواهد شد و برای این که نشان بدهد در این تصمیم خود جدی است در دوازدهم آوریل ۱۸۶۱م، به نیروهای فدرال دستور حمله به برخی استحکامات نظامی جنوبیها را صادر کرد که بدین ترتیب، جنگهای داخلی امریکا معروف به جنگهای انفصال آغاز شد.
در این میان علیرغم پیشروی و پیروزی شمالیها، نواحی جنوبی دست از مقاومت برنداشتند و برای جنگ با حکومت مرکزی، به تجهیز قوا پرداختند. با ادامه جنگ، پیشروی نیروهای شمالی به طرف ایالات جنوب از اواخر سال ۱۸۶۲م آغاز گردید و لینکلن نیز در اول ژانویه ۱۸۶۳م، اعلامیه معروف آزادی بردگان را درسراسر امریکا صادر کرد. صدور این اعلامیه باعث شورش بردگان در ایالات جنوبی علیه صاحبانشان شد و جنگ را وارد مرحله جدیدی نمود. جنگهای داخلی امریکا در طول سالهای ۱۸۶۳ و ۱۸۶۴م ادامه یافت و در اواخر سال ۱۸۶۴م که شکست جنوبیها قطعی به نظر میرسید، لینکُلن برای دومین بار به ریاست جمهوری امریکا انتخاب گردید. جنگهای انفصالِسرانجام در روز نهم آوریل ۱۸۶۵م با تسلیم فرمانده نیروهای جنوب به پایان رسید و طرفداران بردهداری شکست را پذیرا شدند. با این حال، آبراهام لینکُلن، چند روز بعد، در ۱۴ آوریل، توسط یکی از مخالفانش به قتل رسید. در جنگهای داخلی امریکا، نزدیک به ششصد هزار نفر از نیروهای شمال و جنوب کشته شدند که نسبت تلفات شمالیها، تقربیاً دو برابر جنوبیها بود. امریکاییها با وجود تلفات و خسارات سنگینی که در این جنگ متحمل شدند، آن را مکمّل جنگهای استقلال امریکا و ضامن بقای وحدت کشور خود میدانند و به همین جهت، نام لینکُلْن در ردیف جورج واشینگتن، اولین رئیس جمهور امریکا و به عنوان یکی از بزرگترین پیشوایان امریکا در تاریخ آن کشور ثبت شده است.
۱۹۰۶ - فرضیه نسبیت انشتین انتشار یافت.
۱۹۳۱ - سقوط حکومت پادشاهی و تشکیل جمهوری در اسپانیا
اسپانیا در جنگ جهانی اول بیطرف ماند، ولی آلفونس سیزدهم، پادشاه وقت این کشور، برای مقابله با تشنجات داخلی، با استقرار یک حکومت دیکتاتوری، بیش از پیش به موقعیت خود لطمه زد. وی در سال ۱۹۳۰م با برکناری نخست وزیر نظامی خود، درصدد اعطای آزادیهایی به مردم برآمد. ولی فضای باز سیاسی که پس از یک دوره طولانی دیکتاتوری در این کشور به وجود آمده بود موجب تقویت نیروهای مخالف گردید و آلفونس سیزدهم که در دوران سلطنت خود، پنج بار مورد سوء قصد قرار گرفته بود، در آوریل ۱۹۳۱م از بیم جان گریخت. خروج پادشاه اسپانیا از کشور، به همه پرسی و اعلام جمهوری در دوازدهم آوریل آن سال انجامید. اما چندی از استقرار این حکومت نگذشته بود که سلطنت طلبانِ فاشیست به فرماندهی ژنرال فرانسیسکو فرانکو در ۱۷ ژوئیه ۱۹۳۶م علیه جمهوری خواهان شوریدند که باعث وقوع جنگ داخلی به مدت دو سال و نیم در این کشور شد. این جنگ در نهایت با پیروزی سلطنت طلبان بر جمهوری خواهان در ۲۸ مارس ۱۹۳۹م به پایان رسید و پس از آن، حکومت دیکتاتوری ۳۶ ساله فرانکو بر اسپانیا حاکم شد.
۱۹۶۱ - نخستین انسان در فضا
دانشمندان شوروی ۱۲ اپریل ۱۹۶۱ وطن خود را به نخستین کشوری در جهان معروف ساختند که انسان به مدار زمین فرستاد. در این روز سرگرد روس ـ «یوری گاگارین» با وستوک ــ ۱ ماهواره جماهیر شوروی به فضا فرستاده شد و در مدار کره زمین قرار گرفت، کره زمین را دور زد و به خاک وطن بازگردانده شد که در آن زمان عملی باور کردنی نبود. این کار، جهان را وارد یک مسابقه موشکی ـ فضایی کرد. نتیجه همین مسابقه بود که موشک اینک جای بسیاری از سلاحها را گرفته و در ارتشها حرف اول را می زند.
۱۳۵۷ - در تظاهرات تبریز یک دانشجو به شهادت رسید و بازار تبریز تعطیل شد.
۲۰۰۲ - وقوع کودتای امریکایی در ونزوئلا
کشور ونزوئلا واقع در امریکای جنوبی از جمله کشورهایی است که هیأت حاکمه آن در طول دهههای پایانی قرن بیستم تغییر و تحولات فراوانی را به خود دیده است. در دسامبر ۱۹۹۸م هوگو چاوِز به ریاست جمهوری این کشور برگزیده شد و در مراسم سوگند ریاست جمهوری قول داد با یک انقلاب صلحآمیز، با فقرِ گسترده و نابرابریهای اجتماعی، اقتصادی و نیز فسادهای موجود در سطح مدیریت کشور مقابله نماید. همچنین وی با به وجود آوردن، "مجلس ملی" اصول متعددی به نفع آزادیها و حقوق فردی شهروندان به تصویب رسانید عملکرد مثبت وی باعث شد تا در انتخابات بعدی پارلمان، حزب وی بیشترین رأی را به دست آورد. این اقدامات چاوِز که با منافع سرمایه داران و اتحادیههای صنفی مغایرت داشت باعث ایجاد اعتصابات گستردهای گردید.
از طرف دیگر کش و قوسهای آشکار و پنهان در سیاستهای منطقهای و خارجی هوگو چاوز با امریکا باعث شد تا اعتراضات داخلی، مورد حمایت کاخ سفید قرار گرفته و سرانجام در ۱۲ آوریل ۲۰۰۲م کودتایی با حمایت امریکا به وقوع بپیوندند. در جریان این کودتا، هوگو چاوز بازداشت و به جزیرهای در اطراف کشور برده شد و دولت وی نیز سقوط کرد. اما حضور گسترده مردم و ارتش وفادار به او باعث شد تا دو روز بعد در ۱۴ آوریل همان سال دولت کودتا سرنگون گردیده و هوگو چاوز به قدرت بازگشت. چندی بعد مشخص شد که مقامات و مأموران امریکایی در جریان انجام این کودتا بوده و به حمایتهای مالی و سیاسی از مخالفین چاوز پرداختهاند. عملکرد کاخ سفید که مدعی استقرار دموکراسی در سراسر جهان است با این اقدام بار دیگر زیر سؤال رفت و رسوایی سیاسی جدیدی برای امریکا در دوره ریاست جمهوری جورج بوش (پسر) به وجود آورد.
