به گزارش پایگاه خبری دانا هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)، با قابلیت‌های بی‌نظیر خود در تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها، شناسایی الگوهای پیچیده و تصمیم‌گیری سریع، انقلابی در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده‌اند و امنیت سایبری نیز از این قاعده مستثنی نیست. AI هم به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تقویت دفاع سایبری و هم به عنوان سلاحی کارآمد در دست مهاجمان سایبری، نقشی دوگانه و حیاتی ایفا می‌کند. این فناوری، در واقع، یک "شمشیر دولبه" است که می‌تواند هم سپر محافظتی قوی‌تر و هم نیزه‌ای برنده‌تر برای حملات باشد.
AI به عنوان ابزار دفاعی
در جبهه دفاع، AI مزایای قابل توجهی را ارائه می‌دهد:
1. شناسایی و پیش‌بینی تهدیدات:
الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند حجم عظیمی از داده‌های ترافیک شبکه، گزارش‌های امنیتی و اطلاعات تهدیدات را تحلیل کنند تا الگوهای مشکوک، ناهنجاری‌ها و رفتارهای غیرعادی را که ممکن است نشان‌دهنده حمله باشند، شناسایی کنند. این سیستم‌ها قادرند تهدیدات جدید و ناشناخته (Zero-day threats) را که امضاهای شناخته‌شده‌ای ندارند، با دقت بالاتری نسبت به روش‌های سنتی مبتنی بر امضا، تشخیص دهند.
2. واکنش سریع به حوادث:
AI می‌تواند فرآیند شناسایی و پاسخ به حوادث امنیتی را خودکار کند. سیستم‌های امنیتی مبتنی بر AI می‌توانند به سرعت حملات را شناسایی کرده، ترافیک مخرب را مسدود کنند، سیستم‌های آلوده را قرنطینه کنند و حتی پاسخ‌های خودکار را برای مهار حمله اجرا نمایند، که این امر زمان واکنش را به طور چشمگیری کاهش داده و خسارات احتمالی را به حداقل می‌رساند.
3. امنیت نقاط پایانی (Endpoint Security):
نرم‌افزارهای امنیتی پیشرفته مجهز به AI می‌توانند رفتار برنامه‌ها و فایل‌ها را در دستگاه‌های کاربران (مانند لپ‌تاپ‌ها و گوشی‌های هوشمند) پایش کرده و فعالیت‌های مشکوک را شناسایی و مسدود کنند، حتی اگر بدافزار ناشناخته باشد.
4. تحلیل رفتار کاربر و موجودیت (UEBA):
AI می‌تواند رفتار کاربران و دستگاه‌ها را در شبکه یاد بگیرد و هرگونه انحراف قابل توجه از الگوی رفتاری عادی را که ممکن است نشان‌دهنده حساب کاربری به خطر افتاده یا تهدید داخلی باشد، شناسایی کند.
AI به عنوان ابزار حمله
از سوی دیگر، مهاجمان سایبری نیز به طور فزاینده‌ای از قابلیت‌های AI برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند:
1. حملات فیشینگ پیشرفته:
AI می‌تواند ایمیل‌ها و پیام‌های فیشینگ بسیار متقاعدکننده‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تری تولید کند. با تحلیل اطلاعات عمومی موجود در شبکه‌های اجتماعی و سایر منابع، مهاجمان می‌توانند پیام‌هایی ایجاد کنند که به نظر می‌رسد از طرف آشنایان یا همکاران ارسال شده‌اند و احتمال فریب خوردن قربانی را به شدت افزایش می‌دهند.
2. خودکارسازی حملات:
AI می‌تواند فرآیندهای شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در سیستم‌ها، یافتن اهداف مناسب و اجرای حملات را خودکار کند. این امر به مهاجمان اجازه می‌دهد تا حملات خود را در مقیاس وسیع‌تری اجرا کرده و بهره‌وری خود را افزایش دهند.
3. شکستن رمزهای عبور:
الگوریتم‌های AI می‌توانند با تحلیل الگوهای رایج در رمزهای عبور، روش‌های جستجوی هوشمندانه‌تری را برای حدس زدن یا شکستن رمزهای عبور به کار گیرند.
4. ایجاد بدافزارهای هوشمند:
مهاجمان می‌توانند از AI برای توسعه بدافزارهایی استفاده کنند که قادرند خود را با محیط خود تطبیق دهند، مکانیزم‌های دفاعی را دور بزنند و حتی رفتار خود را برای فرار از شناسایی تغییر دهند.
چالش‌ها و آینده:
استفاده از AI در امنیت سایبری، چالش‌های جدیدی را نیز به همراه دارد. رقابت تسلیحاتی بین مدافعان و مهاجمان که از AI استفاده می‌کنند، به طور مداوم در حال تشدید است. همچنین، نیاز به داده‌های آموزشی با کیفیت بالا برای آموزش مدل‌های AI، مسائل مربوط به حفظ حریم خصوصی داده‌ها و تفسیرپذیری تصمیمات AI، از جمله چالش‌های فنی و اخلاقی هستند.
در نهایت، AI ابزاری قدرتمند است که می‌تواند هم به نفع امنیت و هم به ضرر آن به کار گرفته شود. موفقیت در این عرصه، نیازمند درک عمیق از پتانسیل‌های AI، سرمایه‌گذاری در توسعه راهکارهای دفاعی مبتنی بر AI، و همچنین آموزش مستمر کاربران برای مقابله با تهدیدات پیشرفته‌تر است.
