به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه دانش و فناوری:
سده‌ها گمان می‌کردیم که میکروب‌ها صرفاً عوامل بیماری‌زا هستند و باید از بدن ریشه‌کن شوند. اما پیشرفت‌های شگفت‌انگیز در دهه‌های اخیر، تصویر کاملاً متفاوتی از این همزیستی ارائه داده است. میکروبیوم روده، که بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین اجتماع میکروبی بدن انسان محسوب می‌شود، شباهت بیشتری به یک ارگان حیاتی مستقل دارد تا مجموعه‌ای از انگل‌ها. این جامعه شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و آرکی‌ها است که هر کدام وظیفه منحصربه‌فردی را بر عهده دارند.
یکی از مهم‌ترین عملکردهای این جامعه، کمک به هضم و جذب مواد مغذی است. انسان فاقد آنزیم‌های لازم برای تجزیه کامل فیبرهای پیچیده موجود در گیاهان است. باکتری‌های مفید روده این وظیفه را بر عهده می‌گیرند و در ازای آن، اسیدهای چرب کوتاه زنجیره (SCFAs) مانند بوتیرات تولید می‌کنند. بوتیرات سوخت اصلی سلول‌های پوششی روده است و نقش کلیدی در حفظ سلامت سد روده و کاهش التهاب سیستمیک دارد.
تأثیر میکروبیوم فراتر از دستگاه گوارش است و مستقیماً بر سیستم ایمنی ما حکومت می‌کند. تخمین زده می‌شود که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد سلول‌های ایمنی بدن در نزدیکی روده مستقر هستند. میکروب‌های همزیست به سیستم ایمنی آموزش می‌دهند تا میان مواد بی‌ضرر (مانند پروتئین‌های غذایی) و تهدیدات واقعی (مانند پاتوژن‌ها) تمایز قائل شود. اختلال در تعادل این جمعیت، که به آن دیس‌بیوزیس (Dysbiosis) می‌گویند، می‌تواند به اختلالات خودایمنی، آلرژی‌ها و افزایش حساسیت به عفونت‌ها منجر شود.
علاوه بر این، مسیر ارتباطی مستقیمی بین روده و مغز وجود دارد که به آن محور روده-مغز (Gut-Brain Axis)گفته می‌شود. میکروب‌ها می‌توانند از طریق تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین (که ۹۰ درصد آن در روده تولید می‌شود) و همچنین از طریق تحریک اعصاب واگ، بر خلق‌وخو، سطح استرس و حتی عملکردهای شناختی تأثیر بگذارند. تحقیقات فزاینده‌ای نشان می‌دهند که تغییر در ترکیب میکروبیوم می‌تواند با اضطراب، افسردگی و حتی بیماری‌های نورودژنراتیو مرتبط باشد.
حفظ این دنیای درونی نیازمند توجه آگاهانه به سبک زندگی است. رژیم غذایی غنی از فیبر (پروبیوتیک‌ها)، مصرف غذاهای تخمیر شده (مانند ماست و کلم ترش) که حاوی باکتری‌های زنده هستند (پری‌بیوتیک‌ها)، و پرهیز از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها که به منزله بمباران شیمیایی بر این اکوسیستم است، عوامل اصلی حفظ تعادل هستند. در نهایت، درک عمیق‌تر میکروبیوم نه تنها درمانی برای بیماری‌ها، بلکه الگویی جدید برای حفظ سلامتی جامع ما خواهد بود.
