احساس کردید ترسیده‌اید؟ عصبانی شده‌اید؟ یا یک‌دفعه می‌خواهید این خبر تکان‌دهنده را برای همه بفرستید؟ صبر کنید! ممکن است در دام خبر جعلی افتاده باشید.
به گزارش پایگاه خبری دانا،خبر جعلی یا Fake News این روزها به یکی از تهدیدهای جدی فضای اطلاعاتی تبدیل شده. در این مطلب به زبان ساده می‌خواهیم ببینیم چطور ممکن است گول این نوع خبرها را بخوریم و چطور می‌توانیم در برابرشان هوشمندانه عمل کنیم.
تا به حال شده خبری بخوانید که آنقدر شوکه‌کننده یا جذاب باشد که بی‌درنگ بخواهید آن را برای دیگران هم بفرستید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، بدانید که دقیقاً طبق خواستۀ تولیدکنندگان اخبار جعلی عمل کرده‌اید!
چرا خبرها جعلی می‌شوند؟
خبر جعلی معمولاً فقط یک دروغ ساده نیست. در بسیاری از موارد، این خبرها طوری طراحی می‌شوند که مستقیماً احساسات ما را هدف بگیرند و پیش از آن که فرصت فکر کردن داشته باشیم، ما را به واکنش سریع وادار کنند. در واقع، مهندسی روانی پشت این خبرها فعال است.
ویژگی‌های اصلی خبر جعلی:
۱. بازی با احساسات:
- این خبرها معمولاً با ترس، خشم یا تعجب زیاد همراه هستند.
- دلیلش این است که هرچه احساس شدیدتر باشد، احتمالِ انتشار فوری خبر بیشتر می‌شود.
- مثال: «قیمت دلار فردا دوبرابر می‌شود!» یا «بیماری ناشناخته در فلان شهر شایع شد!»
۲. ظاهر واقعی اما محتوای ساختگی:
- بسیاری از این خبرها از تصاویر واقعی اما قدیمی، ویدیوهای بیربط یا تیترهای هیجان‌انگیز استفاده می‌کنند.
- ذهن ما معمولاً با دیدن تصویر، راحت‌تر باور می‌کند، حتی اگر متن خبر ساختگی باشد.
۳.تکیه بر سرعت و بی‌دقتی کاربران:
- اخبار جعلی از عجله و تمایل ما برای «زود باخبر شدن» سوءاستفاده می‌کنند.
- وقتی عجله داریم، کمتر منبع را بررسی می‌کنیم و بیشتر در دام می‌افتیم.
چطور در دام خبر جعلی نیفتیم؟
- قبل از فرستادن خبر به دیگران، از خودت بپرس: این خبر اولین بار کجا منتشر شده؟
- اگر خبر خیلی احساسی بود، دو دقیقه صبر کن و بعد دوباره آن را بخوان.
- همیشه دو منبع معتبر را با هم مقایسه کن.
- به نشانه‌هایی مانند غلط املایی، منبع ناشناس و لحن اغراق‌آمیز توجه کن.
