به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) به نقل از فارس، توحید، نقطه پیوند چمران و نواب،
سال‌های سال است که یکی از گره‌های ترافیکی تهران است. تقریبا همه شهروندان خاطرات
تلخی از توقف‌های طولانی مدت پشت چراغ قرمز این میدانِ «چه کنم؟» دارند و خیلی‌ها به
تمسخر از آن به عنوان «چراغ خواب» یاد می‌کنند؛ چون این توقف‌ها گاهی آن قدر طولانی
است که می‌توانید پشت فرمان چرتی هم بزنید!همین مشکلات بود که چند سال پیش شهرداری را بر آن داشت تا تونلی بزند و چمران و نواب را از زیرزمین دست به دست هم بدهد. «تونل توحید» اسم این راه حل است. راه‌حلی که حال با گذشت چند سال از به آزمون گذاشتن آن، خود به مشکلی جدید تبدیل شده است. از ترافیک سنگین تونل در ساعات اوج ترافیک که بگذریم، هوای آلوده و نشتی آب و قطعی ارتباط بین دو باند تونل و ... مشکلات دیگری هستند که شهروندان را در زیرزمین گیر می‌اندازد.
احمد دنیامالی، معاون پیشین فنی عمرانی شهرداری که حال بر یکی از صندلی‌های سبز شورای شهر تکیه زده، پروژه‌ای را که همه به نام او می‌شناسند، بی‌نقص می‌داند. وی معتقد است هوای تونل آلوده‌تر از حد استاندارد نیست، ترافیک تنها در ساعات پیک وجود دارد که طبیعی است، نشتی آب به پیمانکار مربوط می‌شود که باید بتن تزریق می‌کرد و درباره دیوار حایل بین دو باند تونل هم مسوولانی که این کار را کردند، باید پاسخگو باشند.
*اشکالات فنی تونل توحید در بین همه تونل‌های شهری بسیار بحث‌برانگیز شده است. از بحث آلودگی آن شروع کنیم؛ چرا هوای داخل تونل تا این حد آلوده است؟
من همین اخیرا نمودارهایی را که در یک سال گذشته درباره کنترل آلودگی هوای تونل ترسیم کرده‌ایم، دیدم و طبق نتایجی که ما داریم، هیچ‌وقت آلودگی از استاندارد تعریف‌شده بالاتر نبوده و حتی تا استاندارد مذکور فاصله زیادی دارد. تجهیزات اندازه‌گیری آلودگی تونل وجود دارد، اگر خواستید می‌توانید بروید و از آن‌ها بازدید کنید. در حال حاضر در زمان پیک ترافیک که گاهی ترافیک در داخل تونل کاملا متوقف می‌شود و آلودگی در اوج خود است، باز هم هوای تونل بیش از نُرم پیارک PIARC: (مجمع جهانی راه) آلوده نیست. البته مشکل ما در بحث آلودگی تنها به تونل مربوط نمی‌شود، شهر تهران کلا هوای آلوده‌ای دارد و بخش عمده‌ای از این مشکل به نوع سوخت و تجهیزات خودروها، به ویژه خودروهای داخلی مثل پژو و پراید مرتبط است. با همه این اوصاف، سیستم Ventilation (تهویه) تونل دارد خوب کار میکند. سیستم اندازه‌گیری، یعنی Exhaust Fanها (بادبزن مکنده) هوای آلوده را از تونل خارج و هوای تازه را وارد میکند.
* اما ظاهرا جت فن‌های تونل خاموش است؟
- خیر. در طراحی مهندسی سیستم تهویه تونل این‌طور تعریف‌شده که هیچ‌وقت همه جت فن‌ها با هم روشن نباشند؛ بنابراین اگر گاهی می‌بینید که چهار تا جت فن خاموش است، معنایش این نیست که خراب هستند. نرم‌افزار تهویه هوای تونل به تناسب میزان و حجم آلودگی تعدادی از جت فن‌ها را روشن میکند و همه جت فن‌ها تنها در صورتی روشن می‌شوند که در تونل آتش‌سوزی یا شرایط خاصی رخ بدهد؛ وگرنه در شرایط عادی تنها 70 درصد جت فن‌ها همیشه در مدار هستند و سیستم آن‌ها به دلیل مسایل مربوط به Maintenance (نگهداری) طوری تعریف‌شده که هر چند وقت یک بار جت فن‌های روشن توسط نرم‌افزار جابجا می‌شوند و همه این کارها خودکار صورت می‌گیرد و Manual (دستی) نیست.
* بحث آلودگی تونل توحید نه در مقایسه با هوای بیرون، بلکه در مقایسه با هوای سایر تونل با مطرح می‌شود. این تونل نسبت به سایر تونل‌های شهری هوای آلوده‌ای دارد.
-موضوع تونل رسالت و تونل نیایش کاملا با تونل توحید متفاوت است. تونل رسالت بسیار کوتاه و تک محوره است و شیب ندارد. یکی از مشکلات ما در تونل توحید شیب تونل است که به زیر ایستگاه I2 می رود و بعد که وارد نواب می‌شود، مسیر آن سربالایی می‌شود؛ بنابراین محور تونل، ثابت نیست و طول آن هم زیاد است. ضمن اینکه ما به تونل‌های دیگر کار نداریم، تجهیزات اندازه‌گیری موجود است و می‌توانید بروید و Result (نتیجه) و توضیحات مربوط به آن را دریافت کنید. در یک سال گذشته میزان آلودگی هوای تونل چند بار بالاتر از حد استاندارد رفت که علت آن هم وقوع آتش‌سوزی و حوادث مشابه بود که این اتفاق در شرایط خاص طبیعی است، اما آن هم تنها چند دقیقه به طول انجامید، چون وقتی دود تولید می‌شود، سیستم به طور هوشمند تمام جت فن‌ها را به کار می‌اندازد و هوا تصفیه می‌شود.
*تونل توحید در برابر حوادث این‌چنینی تا چه حد ایمن است؟
دغدغه ما در بحث ایمنی و آتش‌سوزی در تونل اصلا سوختن آدم با نیست، بلکه موضوع دود و خفگی است. در اغلب سوانح در اکثر تونل‌های دنیا، تلفات ناشی از کمبود اکسیژن و خفگی بوده است؛ بنابراین ما ارتفاع تونل توحید را طوری تعریف کرده‌ایم که بخشی از فضای فوقانی آن کریدور جریان هوا را ایجاد میکند که این کریدور هر نوع دود تولیدشده را به سمت بالا Suction ساکشن (مکش) میکند و از بالا به بیرون Shoot (پرتاب) میکند.
* انتقادات فراوانی به دیواره‌های احداث‌شده بین دو باند تونل وارد شده است؛ از جمله اینکه در صورت وقوع حادثه در یک باند، امکان امدادرسانی یا خروج مردم از باند دیگر وجود ندارد.
من به جد به دوستانی که این دیواره با را احداث کردند، ثابت می‌کنم که این دیواره با مشکل ایمنی دارد. ما خودمان در زمان احداث تونل بین دو باند آن دیوار نساختیم، نه به این دلیل که عقلمان نمی‌رسید! بلکه به این دلیل که اعتقاد داشتیم این فضای باز برای بحث Search & Rescue (امداد و نجات) به عنوان پنجره‌ای بین دو باند عمل میکند؛ اما در حال حاضر اگر در یک باند اتفاقی بیفتد، خلق‌الله نمی‌توانند راه خروجی را به سرعت پیدا کنند. تنها یک در کوچک هر 300- 200 متر یک بار هست و نیروهای امدادی هم نمی‌توانند به سرعت خود را به محل حادثه برسانند.
*پس علت احداث این دیواره با چه بوده است؟
من از روز اول از دوستان پرسیدم در صورتی که فضای بین دو باند تونل باز باشد، مصرف برق آن در دوره نگهداری تا چه حد بالا می رود. آن‌ها هم محاسبه کردند و گفتند حداکثر 10 و در بدبینانه‌ترین شرایط 15 درصد افزایش مصرف برق خواهیم داشت. من هم به این نتیجه رسیدم که به دلیل اهمیت بحث ایمنی، باز بودن فضای بین دو باند به نفع ماست؛ اما بعضی از دوستان آمدند و این دیواره با را احداث کردند و من حاضرم در هر مناظره‌ای باهر یک از کارشناسان مربوطه شرکت کنم و در مورد این موضوع بحث کنیم. این کار، کار غلطی است و ما در زمان احداث تونل، با مطالعه به این نتیجه رسیدیم که نباید دیواره‌ای احداث شود.
* قرار بود یک حوضچه مصنوعی آب در بالای تونل ساخته شود تا به تصفیه هوای تونل کمک کند. این طرح به کجا انجامید؟
این طرح منتفی شد؛ اما ما در دو سه نقطه تونل) Exhaust Fan بادبزن مکنده) داریم که کار آن‌ها مَکش هوای آلوده درون تونل و دَمش هوای تازه بیرون است.
* تونل توحید هنوز آب می‌دهد. به ویژه در تاج غربی، ظاهرا قناتی که مسیر آن از این منطقه می‌گذرد، همچنان باعث بروز مشکل در این قسمت می‌شود.
در این قسمت تزریق بتن باید صورت می‌گرفت و پیمانکار آن باید پاسخگو باشد که چرا هنوز نشتی آب داریم. البته باید توجه داشته باشید که بالای تونل پر از شبکه‌های سنتی آب رسانی و انباری‌های بزرگ فاضلاب بوده و در این منطقه به عنوان یکی از مناطق قدیمی و باسابقه تهران، شبکه‌های آب‌رسانی بعضا دچار مشکل می‌شوند که به صورت موردی می‌توان آن‌ها را پیگیری و رفع کرد.
* تونل توحید قرار بود یک تونل هوشمند باشد؛ اما ما به جز دوربین‌های ترافیکی، عملا هوشمندی خاصی از آن نمی‌بینیم.
- خب علتش این است که نرفته‌اید از تاسیسات هوشمند آن بازدید کنید! این تونل اتفاقا هوشمند است. در مرکز کنترل ترافیک، تمام شبکه تاسیساتی و جت فن‌ها و ... را می‌توانید رصد کنید. تمام ترددهایی که از تونل صورت می‌گیرد، توسط سیستم ثبت می‌شود و به شما می‌گوید که در زمان اوج ترافیک چه تعداد ماشین از تونل تردد کرده‌اند و همه این‌ها شمارش می‌شود و سیستم جالبی دارد که من خودم هم تا کنون فرصت نکرده‌ام از آن بازدید کنم، اما قطعا یک زمانی این کار را انجام می دهم و از خبرنگاران هم دعوت می‌کنم بیایند.
*تونل توحید قرار بود کریدوری باشد که طول مدت طی مسیر تجریش تا بهشت‌زهرا (س) را کاهش دهد؛ اما الان خود تونل عملا به یک گره کور ترافیکی بدل شده است؛ یعنی در ساعات اوج ترافیک می‌بینیم که مردم حتی ترجیح می‌دهند مسیری غیر از تونل توحید را انتخاب کنند تا در ترافیک آن گیر نیفتند. برای رفع این مشکل چه باید کرد؟
در طرح ترافیکی شهر اصولا فقط شبکه راه‌ها نیست که مشکل دارد. وقتی سالانه 200 هزار خودرو به شمار خودروهای شهر اضافه می‌شود، طبیعتا به رغم ساختن هر بزرگراه و تونلی ترافیک افزایش می‌یابد. مشکل این است که در تهران تقاضای مردم برای خرید خودرو بالاست. عمده مشکل ترافیکی تونل توحید هم در ساعات اوج ترافیک و به طور خاص است. وگرنه در ساعات دیگر ترافیک در آن منطقه بسیار روان است و همه کسانی که در این مسیر تردد می‌کنند، تاثیرات مفید تونل بر ترافیک را مشاهده می‌کنند.
* سوال آخر؛ هزینه ساخت تونل توحید دقیقا چقدر بوده است؟
من نمی‌دانم. این را باید از دوستان بپرسید؛ اما آنچه ما از آقایان دیگر شنیده‌ایم، حدود 600 میلیارد تومان بوده است.
