به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا
(داناخبر) و به نقل از همشهری آنلاین، سفر اخیر رییس سازمان حفاظت محیط زیست به هامون
و در پی آن، اظهارات رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس مبنی بر پیگیری معضل
هامون در مجلس شورای اسلامی نشان از عزم مسوولان برای احیای هامون دارد اما دراین میان،
سفر گری‌لوییس، نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران به سیستان و بلوچستان
و بازدید وی از این تالاب می‌تواند در معادلات سیاسی و احیای هامون نقشی کارساز ایفا
کند.
پیگیری حقابه هامون از سوی افغانها با کمک سازمان ملل
«تامین حقابه هامون
از سوی افغانها مهم‌ترین راهکار برای احیای هامون است»؛ این نکته‌ای است که همه مسوولان
و کارشناسان بر آن تاکید می‌کنند.
از همین رو، ورود نماینده سازمان ملل به موضوع هامون
گامی مثبت در رها‌سازی حقابه هامون از سوی افغانها تلقی می‌شود به‌ویژه آنکه وی پس
از بازدید از هامون در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «با ظرفیت‌های سازمان ملل می‌توان
بستری مناسب برای مذاکره و همکاری ایران با افغانستان ایجاد کرد.»
گری‌لوییس
که مهرماه امسال و پس از شکل‌گیری کارگروه ویژه احیای ارومیه از سوی دولت یازدهم به
ارومیه سفر و در آنجا ضمن بازدید از دریاچه ارومیه و گفت‌وگو با ذی‌نفعان و جوامع محلی
گزارش جامعی درباره وضعیت اسفبار ارومیه منتشر کرد، به هامون سفر کرده تا وضعیت این
تالاب بین‌المللی را از نزدیک بررسی کند.
سفر قبلی نماینده سازمان ملل
او 16 سال پیش هم با هدف بررسی فعالیت حمل‌ونقل
مواد‌مخدر در منطقه سیستان و بلوچستان سفر کرده بود اما وضعیت اسفبار هامون سفر پیشین
وی را تحت‌الشعاع قرار داده است؛ سفری که وضعیت اسفبار هامون آن را تحت‌الشعاع قرار
داده است تا آنجا که می‌گوید: «هر چند مسئله مواد‌مخدر برای همه اقوام و کشورها یک
مساله امنیت بشری محسوب می‌شود، ولی آن چیزی که من امروز در سیستان دیدم حتی می‌تواند
تهدید امنیت بشری بزرگ‌تری داشته باشد؛ چیزی که بر اثر فقدان آب در این منطقه حاکم
شده است»
انعکاس صدای هامون در جهان
گری‌لوییس ماموریت خود به سیستان وبلوچستان و بازدید
از هامون را غم انگیز اما اثر بخش توصیف می‌کند.
سیستانی‌ها اکنون بیش از پیش دل به احیای هامون
خوش کرده‌اند به‌ویژه آنکه گری‌لوییس در جمع خبرنگاران می‌گوید «قول می‌دهم که صدای
هامون را در مجامع جهانی منعکس کنم».
چالش آتی ایران
گری‌لوییس به نکته ظریفی اشاره می‌کند که نشان می‌دهد
به معضلات زیست‌محیطی ایران اشراف دارد: «چالشی که آینده ایران با آن مواجه است، چالش
امنیت بشری ناشی از مسایل محیط زیستی همچون کمبود آب، تخریب اراضی، اقتصاد وابسته
به کربن و انرژی‌های فسیلی است که مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آن موضوع آب خواهد بود.»
طرف حساب، مردم و دولت افغانستان است
وی درباره پیگیری حقابه هامون هم خاطرنشان می‌کند:
«موضوع دریاچه هامون را باید از طریق دولت و مردم افغانستان پیگیری کرد، چون هیچ جامعه
بیرونی و خارجی برای همیشه در افغانستان نمی‌ماند و دولت و مردم این کشور طرف حساب
هستند.»
مشکلات مشترک ایران و افغانستان
گری‌لوییس نماینده ویژه در این نشست خبری یادآور
می‌شود: «مساله معیشت مردم منطقه به اندازه کافی توسط کشور ایران، افغانستان و جامعه
بین‌الملل درک نشده و به‌نظر رها شده می‌آید.»
این گفته قابل‌تامل ریشه بسیاری از معضلات موجود
در بخش محیط زیست و کشاورزی 2 کشور ایران و افغانستان را به رخ می‌کشد.
آب را باید به هامون آورد
نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران
از راهکارهایی خبر می‌دهد که با مشارکت ایران در دست پیگیری است: «به همراه سازمان
ملل و دولت ایران به دنبال راه‌حل‌های فنی هستیم که آب را به تالاب هامون برساند؛ هرچند
که این مشکل در ایران نیست ولی کارهایی است که می‌شود آنها را در ایران انجام داد تا
حدی که شرایط بهبود یابد. تلاش می‌کنیم با کمک دولت جمهوری اسلامی ایران، بستر همکاری
برای آوردن آب بیشتر به ایران و تالاب هامون ایجاد شود.»
افغانستان به اشتباه فکر می کند سود می برد
گری‌لوییس می‌گوید: «افغانستان در حال حاضر سهم
آب بیشتری برداشت می‌کند و منافعی که از کشاورزی می‌برد کوتاه‌مدت است. اگر این برداشت
آب و کشاورزی کوتاه‌مدت به خشک شدن همیشگی هامون منجر شود، با بادهای 120 روزه‌ای که
در منطقه وجود دارد، توفان‌های گردوغبار ایجاد می‌شود و ذرات گردوغبار را به سمت افغانستان
و پاکستان نیز بر می‌گرداند. در چنین شرایطی تمامی اراضی کشور افغانستان، زیر شن و
غبار ناشی از این خشک شدن قرار می‌گیرد؛ چیزی که هم‌اکنون منطقه سیستان را تحت‌تاثیر
قرار داده است».
اقدامات مثبت ایران
معاون طبیعی سازمان محیط‌زیست که نماینده سازمان ملل را در بازدید از هامون همراهی کرده از پیگیری سازمان محیط زیست برای احیای هامون خبر می‌دهد: «با ارتباط‌های مستمر و پیگیری‌های منظمی که با سازمان ملل درخصوص برطرف شدن مشکل تالاب هامون داریم امید است مشکل خشکی این تالاب از طریق راه‌حل بین‌المللی حل شود. به‌ویژه آنکه وزارت امورخارجه و سازمان حفاظت محیط زیست کشور برای دریافت حقابه ایران از کشور افغانستان، اقدامات مثبتی تاکنون انجام داده‌اند.»
