نهمین همایش روابط عمومی الکترونیک برگزار شد/ سلطانی فر: مرگ مخاطب، مرگ زود رس روابط عمومی است

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانا (دانا خبر)، نهمین همایش روابط عمومی با محور روابط عمومی الکترونیک و مدیریت افکار عمومی ، امروز 27 اردیبهشت ماه در سالن همایش های هتل المپیک با پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت از محیط زیست آغاز بکار کرد.

در ابتدای برگزاری این همایش سیدغلامرضا کاظمی دینان، رییس ستاد برگزاری هفته روابط‌عمومی گفت: در این همایش که با موضوع «روابط‌عمومی الکترونیک و مدیریت افکار عمومی» برگزار شد 13 مقاله ارایه قرائت می شود. ستاد برگزاری هفته روابط عمومی با هدف توجه بیشتر به موضوع روابط عمومی در کشور و ارتقای دانش و مهارت های علمی و عملی فعالان این عرصه، برنامه های متعددی را طرح ریزی کرده است. در کنار برنامه های اختصاصی ستاد برگزاری هفته روابط عمومی، نهادها و سازمان های دیگر به صورت خود جوش و همگام با برنامه های ستاد برگزاری هفته روابط عمومی، نشست ها، هم اندیشی ها و برنامه های مختلفی را در سراسر کشور شکل داده اند که امیدواریم نتیجه تمام این فعالیت ها به رشد و ارتقای جایگاه روابط عمومی در کشور بیانجامد.

کاظمی دینان افزود: خلاصه مقالات و برنامه همایش از طریق سایت‌های www.eprcenter.ir و www.7pr.ir در دسترس علاقمندان است. برگزاری این همایش منجر به ارتقای سطح علمی و عملی فعالان روابط‌عمومی شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانا، موضوع این مقاله ها و نویسنده آنها به شرح زیر است:

مقاله برندینگ هوشمند در شبکه‌ای از ارتباطات همگان با همگان روابط‌عمومی‌های نوین توسط دکتر محمد سلطانی‌فر، مقاله شبکه‌های اجتماعی و راهبردهای ساخت افکارعمومی در سازمان روابط‌عمومی توسط دکتر حسن بشیر، مقاله شبکه‌های اجتماعی؛ چالش در تعریف افکارعمومی توسط دکتر مجید رضائیان، مقاله اعتماد مخاطب، بزرگ‌ترین سرمایه روابط‌عمومی در عصر اطلاعات توسط دکتر اسماعیل قدیمی، مقاله کاربرد شبکه‌های اجتماعی موبایلی در روابط‌عمومی الکترونیک توسط دکتر حمید ضیایی‌پرور، مقاله رویکردهای نوین در روابط‌عمومی توسط دکتر حسین امامی، مقاله کاربرد رسانه‌های اجتماعی در هدایت افکار عمومی توسط جواد افتاده، مقاله استراتژی «ریسمان قرمز» در روابط‌عمومی الکترونیک (و شبکه‌های اجتماعی) توسط حمید شکری خانقاه، مقاله فریب افکارعمومی در عصر رسانه های تعاملی و پیچیده توسط سعید نوری آزاد، مقاله نقش بازی‌های جدی در مدیریت افکار عمومی توسط مریم سلیمی و بهروز مظلومی‌فر، مقاله چالش‌های مدیریت افکارعمومی از طریق فناوری‌های ارتباطی وب 2.0 توسط رضا قربانی، مقاله بازاریابی هوشمند و پایش افکار در شبکه‌های اجتماعی با به‌کارگیری تکنیک‌های داده‌کاوی توسط سیروس دهقان و مقاله روابط‌عمومی الکترونیک و کمپین‌های فراگیر تبلیغاتی در فضای مجازی توسط علی اسماعیل‌زاده در این همایش ارایه شد.

مرگ مخاطب و مرگ زود رس روابط عمومی

همچنین دکتر محمد سلطانی فر در نهمین همایش روابط عمومی الکترونیک مقاله ای با عنوان «برندینگ هوشمند در شبکه ای از ارتباطات همگان با همگان روابط عمومی نوین» ارایه کرد.

استاد پیشگام روابط عمومی در ارایه این مقاله گفت: رفتن به فضای وب 2 و وب 3 چه تاثیراتی را بر روی افکار عمومی دارد و چه فضایی را در مورد مخاطب، کاربر شکل می دهد. سوالی که مطرح است این است که آیا واسطه هایی مثل رسانه ها و روابط عمومی ها مثل گذشته قادر خواهند بود تا نقش واسطه گری بین پیام و مخاطب را ایجاد کنند یا نه؟ در فضایی که نقش کاربر، ایجاد شده مرگ مخاطب فرا رسیده است. این فضا جایگاه سابق خود خواهند داشت یا خیر؟!

دکتر سلطانی فر افزود: با توجه به فضایی که شکل می گیرد و هوشمند شدن مخاطب و کاربر ما چه مسیری را در آینده برای خودمان طراحی کنیم که به مرگ زود رس روابط عمومی ها منجر نشود. مرگ زود رس روابط عمومی ها در فضایی شکل خواهد گرفت که ما این مسیر را تشخیص ندهیم. مرگ مخاطب و جایگزین شدن کاربربه جای مخاطب امروز در فضای دیگری اشاره کنم به اینکه اتفاقی که افتاده است، از بین رفتن و مرگ واسطه هایی خواهد بود که نقش واسطه گری پیام بین مخاطب کاربر می گذارد و درنهایت در مورد خود پیام. فضایی که ما به دنبال آن حرکت می کنیم، نابودی واسطه ها را آرام آرام شکل می دهد. تیراژ مطبوعات ما درچند سال های قبل به نزدیک 5 میلیون می رسید ولی امروز به حدود یک میلیون می رسد. اینها زنگ خطر هایی است که می خواهم به صدا در بیاورم. اگر روابط عمومی های ما به خوبی این فضا را نشناسند و به خوبی به جایگاهی که دارند واقف نشوند اتفاقی که به همین سرعت برای مطبوعات ما افتاد، امیدی هم برای نقش واسط گری روابط عمومی ها نداشته باشیم.

بصیرت رسانه ای و ساخت افکار عمومی

دکتر حسن بشیر مقاله ای با عنوان «شبکه‌های اجتماعی و راهبردهای ساخت افکارعمومی در سازمان روابط‌عمومی» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) و استاد ارتباطات بین‌الملل درباره این مقاله گفت: امروزه شبکه‌های اجتماعی در حقیقت اصل روابط‌عمومی را تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، ارتباطات در شبکه‌های اجتماعی در واقعیت غیرمجازی، یعنی در جهان خارج واقعی‌ و نیز در واقعیت مجازی، یعنی در فضای سایبر و مجازی، اساس روابط‌عمومی را تشکیل می‌دهند. اگر امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی توانسته‌اند بسیاری از مخاطبان را به خود جذب کنند،‌ بنابراین باید به مثابه یک حوزه مهم روابط‌عمومی به آنها توجه شود که البته باید همراه با «بصیرت رسانه‌ای» باشد.

وی با بیان اینکه با توجه به گسترش ارتباطات انسانی از طریق شبکه‌های اجتماعی و ارتباط این وضعیت با «افکارعمومی» در سطح کشوری، منطقه‌ای و جهانی، وظایف روابط‌عمومی در رابطه با «ساخت افکارعمومی» اهمیت به‌سزایی پیدا می‌کند، گفت: به عبارت دیگر، روابط‌عمومی درصدد است که براساس اهداف تعیین شده، محتوای تبلیغاتی و پیام‌رسانی خود را به‌گونه‌ای به مخاطبان مختلف برساند که آنان را با خود همسو و همدل سازد. بنابراین،‌ در این زمینه نوعی از «ساخت ذهنیت» که همان «ساخت افکار»‌ است باید مورد توجه قرار گیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)افزود: بنابراین برای ایجاد «ذهنیت مشترک اجتماعی» ‌که نوعی از «ساخت افکارعمومی» است، روش مناسب را باید پیدا کرد. این روش می‌تواند مراحل گوناگونی را همچون ابداع ایده مناسب و ممتاز برای سازمان جهت تبدیل شدن آن به یک فکر عمومی، تولیدسازی ایده مزبور در اشکال مختلف قابل رمزگشایی توسط مردم، توزیع‌سازی ایده به اشکال گوناگون و مفید و تنوع‌سازی پیام دربرداشته باشد.

دکتر بشیر بیان کرد: ساخت افکار عمومی توسط سازمان روابط‌عمومی با بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی نیازمند الزاماتی است که می‌توان آنها را «اخلاق روابط‌عمومی در خلق افکارعمومی» نامید که باید ویژگی‌های همچون فهم افکار عمومی‌ به صورت علمی و مناسب، احترام به افکارعمومی، تعامل دایمی و ارزیابی مستمر را داشته باشد.

وی در پایان گفت: در ساخت کلیه مراحل فوق باید بیش از آنکه بر «مدیریت افکارعمومی» تاکید ، بر «ساخت و استمرار افکارعمومی» در حوزه روابط‌عمومی در فضای مجازی تاکید. در حقیقت، وظیفه و مسولیت روابط‌عمومی‌ها، ساخت پیام‌های موثر و مفید و مطلوب برای ساخت افکارعمومی از یک‌سو و تلاش برای اعتمادسازی مداوم برای استمرار این افکارعمومی از سوی دیگر است. روابط‌عمومی‌ها،‌ نیازمند مدیریت مستقیم افکارعمومی به معنای ایجاد تغییر به هر قیمت برای اهداف سازمان نیستند. این حرکت خود می‌تواند یک حرکت منفی و غیرمطلوب تلقی شود.

تغییرات جدید در تعریف افکار عمومی

دکتر مجید رضاییان مقاله ای با عنوان «شبکه‌های اجتماعی؛ چالش در تعریف افکار عمومی» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد.استاد ارتباطات درباره این مقاله گفت: برانگیختگی گروه‌های اجتماعی برای عمومیت دادن یک پدیده که تا پیش از اینترنت در قالب یکسویگی و با سازماندهی از پیش‌تعیین شده صورت می‌گرفت، از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است.

وی ادامه داد: تا قبل از اینترنت، رسانه‌ها ستون اصلی شکل دادن افکار عمومی بودند اما با آمدن شبکه‌های اجتماعی، در تعریف «افکار عمومی» تغییراتی حاصل شد و کاربرد تعریف قبلی از میان رفت.

مدرس روزنامه‌نگاری و ارتباطات، افکارعمومی در دوران یکسویگی رسانه‌ها را دارای تعریف روشن‌تری در مقایسه با امروز دانست و گفت: با طرح جهان شیشه‌ای مک لوهان، رسیدن به یک تعریف تازه از افکار عمومی –به مثابه یک پدیده و امروز یک فرایند- با دشواری‌های خاصی روبه‌رو شده است. تفاوت یکسویگی، دوسویگی و چندسویگی محور چالش این تعریف است که با عبور از آن می‌توان به چارچوب‌های تازه برای این تعریف دست یافت.

رضاییان تصریح کرد: در این مقاله سعی می‌شود با مروری بر تعاریف افکار‌عمومی از زمان پیدایش تا کنون، تاثیرات وب یک و شبکه‌های اجتماعی به عنوان وب 2 بر تغییرات این تعاریف بررسی و چشم‌اندازی از روند این تعریف در پیشرفت های وب و به خصوص وب 3 ترسیم شود.

تبلیغات و محتوای سنتی روابط‌عمومی الکترونیک در رسانه‌های اجتماعی، مخاطب را درگیر یا متقاعد نمی‌کند

جواد افتاده، مدرس دانشگاه و تحلیلگر رسانه‌های اجتماعی در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک مقاله‌ای در خصوص «کاربردهای رسانه‌های اجتماعی در هدایت افکار عمومی» ارایه کرد. افتاده در خصوص ویژگی‌های این مقاله گفت: رسانه‌‌های اجتماعی امروز پربازدیدترین و پرکاربرترین سایت‌ها و رسانه‌های جهان به شمار می‌روند؛ رسانه‌هایی که کاربر یا همان مردم محور اصلی آنها هستند و تولیدکننده و تحلیل‌کننده محتوا در این رسانه‌های جدید محسوب می‌شوند. بنابراین وجه مدیریت آنها در روابط‌عمومی الکترونیک نیز اهمیت می‌یابد.

وی افزود: نکته اساسی این مقاله این است که روابط‌عمومی، مدیریت افکار عمومی را به شکل سنتی در این رسانه‌‌های جدید انجام نمی‌دهد بلکه مفهوم مدیریت جای خود را به «هدایت» یا «جهت‌دهی» داده است، لذا روابط‌عمومی‌ها به جای مدیریت افکار عمومی به دنبال هدایت و جهت‌دهی آنها در رسانه‌های اجتماعی هستند تا مخاطب احساس تبلیغات یا کنترل نداشته باشد بلکه احساس همراهی و همدلی با روابط‌عمومی داشته باشد.

 مدرس دانشگاه اظهار کرد: این مقاله با تاکید بر اینکه تبلیغات و محتوای سنتی روابط‌عمومی الکترونیک در رسانه‌های اجتماعی، مخاطب را درگیر یا متقاعد نمی‌کند بلکه بر ارایه محتوای متناسب با ساختار هر رسانه تاکید دارد، گفت: هر رسانه اجتماعی امروز ساختار و پلتفرم محتوایی خاص خود را دنبال می‌کند و «یک پیام در چند کانال» دیگر کمتر تاثیرگذار است و باید اشکال مختلف یک پیام تولید و منطبق بر ساختار هر رسانه انتشار یابد.

افتاده ادامه داد: ‌در این مقاله، کاربردها و راهکارهای رسانه‌های اجتماعی در مدیریت افکار عمومی بررسی می‌شود و سپس نتایج دو مطالعه موردی درباره کمپین «ما جین می‌پوشیم» و «سربازان ایرانی را آزاد کنید» در شبکه‌های اجتماعی ارایه خواهد شد. در پایان نیز راهکارها و پیشنهادهای عملی برای فعالیت، تدوین کمپین، جهت‌دهی و هدایت افکار عمومی در رسانه‌‌ها و شبکه‌های اجتماعی ارایه می‌‌شود.

شبکه های وب‌محور به سمت شبکه‌های موبایل‌محور می روند

دکتر حمید ضیایی‌پرور مقاله ای با عنوان«کاربرد شبکه‌های اجتماعی موبایلی در روابط‌عمومی الکترونیک» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. مدرس ارتباطات درباره موضوع مورد بحث در این مقاله توضیح داد: تاکنون در همه‌جا صحبت از شبکه‌های اجتماعی مجازی و رسانه‌های اجتماعی مطرح شده است و منظور عمده افراد و صاحب‌نظران از شبکه‌های اجتماعی نیز، آن دسته از شبکه‌هایی هستند که روی وب قابل دیدن هستند اما در دو سه سال اخیر، به موازات توسعه زیرساخت‌های اینترنت در ایران و به‌ویژه تقویت فعالیت‌های اپراتور سوم تلفن همراه به ایران، دسترسی ایرانی ها به اینترنت از طریق موبایل ، فراگیرتر شده است.

وی ادامه داد: براساس آمار رسمی وزارت ارتباطات، هم‌اکنون ضریب نفوذ اینترنت در ایران 54.18درصد است که معادل تقریب 41میلیون نفر است. براساس این آمار 21.3درصد کاربران اینترنت از طریق موبایل به این شبکه وصل هستند. نکته قابل تامل اینکه تعداد کاربرانی که از طریق دایل‌آپ به اینترنت وصل هستند، 9.23یعنی کمتر از 10درصد است و باقی کاربران از طریق ای‌دی‌اس‌ال (12.62)، وایمکس (3.18) و فیبر نوری (8.13) به اینترنت وصل هستند.

دکترضیایی‌پرور با اشاره به اینکه معنای این آمار این است که چیزی حدود 33میلیون نفر از کاربران اینترنت در ایران امکان استفاده از اینترنت روی موبایل خود را دارند؛ چه از طریق اینترنت موبایلی، چه از طریق مودم‌های وای‌فای متصل به اینترنت پرسرعت در منزل یا محل کار، گفت: این آمار معنی‌دار دلیل اصلی مهاجرت ملموس کاربران شبکه‌های اجتماعی مجازی در ایران از سمت شبکه‌های وب‌محور به سمت شبکه‌های موبایل‌محور است. البته دلایل دیگری نظیر سرعت دسترسی، سهولت در استفاده، فیلترینگ کمتر و تنوع محصولات باعث این مهاجرت بوده است.

وی با طرح این پرسش که اکنون سوال این است که با توجه به فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی موبایلی در ایران، روابط‌عمومی‌های سازمان‌ها چه استفاده‌هایی از این ظرفیت می‌توانند داشته باشند؟ گفت: مقاله ضمن ارایه نمونه‌های مستندی از کاربردهای انواع شبکه‌های اجتماعی موبایلی در روابط‌عمومی الکترونیک در ایران و معرفی انواع شبکه‌های مذکور، به بررسی آسیب‌ها و ظرفیت‌ها و تهدیدهای مرتبط با این رویکرد در فضای روابط‌عمومی‌ها در کشور می‌پردازد. در این مقاله، با نگاهی دقیق به این پدیده، رویکرد آموزش‌محور نیز دنبال می‌شود.

اجتماعی شدن، موضوعی است که روابط‌عمومی‌های مدرن در پی تحقق آن هستند

دکتر حسین امامی مقاله ای با عنوان«رویکردهای نوین در روابط‌عمومی» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. پژوهشگر ارتباطات درباره این مقاله گفت: دنیای روابط‌عمومی در چند سال اخیر به واسطه اینترنت به‌طور چشمگیری تغییر کرده است. پیش از این اطلاع‌رسانی و اطلاع یابی درروابط‌عمومی اهمیت ویژه‌ای داشت اما امروزه کارکرد اجتماعی در روابط‌عمومی‌ها بیشتر مورد توجه واقع شده است.

وی افزود: اجتماعی شدن، موضوعی است که روابط‌عمومی‌های مدرن در پی تحقق آن هستند که مخاطبان به راحتی بتوانند به راحتی به همان شکل و ترتیب و کیفیت در اجتماع سنتی، ارتباطات شبکه‌ای را در فضای مجازی به وجود آورند. بر این اساس است که رویکرد جدیدی با عنوان «روابط‌عمومی اجتماعی» جایگزین مفاهیم قبلی و در شکل روابط‌عمومی مدرن ظاهر شده است.عضو هیات‌مدیره انجمن متخصصان روابط‌عمومی در پایان گفت: در این مقاله با اشاره به تعاریف جدید روابط‌عمومی، ویژگی‌های روابط‌عمومی مدرن مورد بررسی قرار می‌گیرد. براساس یافته‌های محقق، ظهور روابط‌عمومی اجتماعی موجب شده است تا کارکرد روابط‌عمومی در سازمان‌ها بیشتر از یک تاکتیک و ابزار باشد و امروزه به عنوان یک طرز تفکر تلقی می‌شود.

عضو هیات‌مدیره انجمن متخصصان روابط‌عمومی در پایان گفت: در این مقاله با اشاره به تعاریف جدید روابط‌عمومی، ویژگی‌های روابط‌عمومی مدرن مورد بررسی قرار می‌گیرد. براساس یافته‌های محقق، ظهور روابط‌عمومی اجتماعی موجب شده است تا کارکرد روابط‌عمومی در سازمان‌ها بیشتر از یک تاکتیک و ابزار باشد و امروزه به عنوان یک طرز تفکر تلقی می‌شود.

اعتماد و مشارکت با کارایی سامانه‌های ارتباطی و مدیریت جریان‌های اطلاعاتی

دکتر اسماعیل قدیمی مقاله ای با عنوان «اعتماد مخاطب، بزرگ‌ترین سرمایه روابط‌عمومی در عصر اطلاعات» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. استاد ارتباطات درباره محتوای این مقاله گفت: کارکرد اصلی روابط‌عمومی، مدیریت ارتباطات سازمانی یک شرکت، موسسه یا سازمان است که براساس آن بتواند مجراهای ارتباطی را میان ذینفعان یک سازمان ایجاد کرده، توسعه داده و نسبت به برقراری جریان های اطلاعاتی در آنها به‌منظور توسعه مناسبات و کسب منافع متقابل، اعمال مدیریت کند.

وی ادامه داد: بدون تردید مدیریت جریان‌های اطلاعاتی بدون وجود اعتماد متقابل میان همه عناصر انسانی و گروه‌های ذینفع و وجود منابع اطلاعاتی نیرومند و قابل اعتماد که بستر لازم برای کارآمدی سیستم اطلاعاتی را فراهم کند، میسر نخواهد شد.

مدرس ارتباطات در ادامه تصریح کرد: از آنجا که اعتماد و مشارکت با کارایی سامانه‌های ارتباطی و مدیریت جریان‌های اطلاعاتی ملازمه دارد، روابط‌عمومی در وهله نخست باید تدابیر و سیاست‌هایی را اتخاذ کند که این اعتماد و احساس مشارکت برای برقراری ارتباطی سازنده و اثربخش ایجاد شود. این امر باید متکی به فرایندهایی باشد که نوآوری، صداقت، به‌رسمیت‌شناسی منافع متقابل، مفاهمه و اقناع، عناصر وجودی‌اش را تشکیل دهند.

وی با اشاره به اینکه روابط‌عمومی برای موفقیت چنین فرایندهای ارتباطی‌ای که به اعتمادسازی بیانجامد، نیازمند تدابیر بسیاری است، گفت: در عصر اطلاعات که جریان‌های اطلاعاتی در فضاهای مجازی به سرعت ایجاد و گسترش می‌یابند، این امر دشوارتر، هوشمندانه‌تر و لزوماً متکی به قابلیت‌های فناورانه و ظرفیت‌های درک اقتضائات و پیچیدگی‌های آن است.

قدیمی افزود: نکته حایز اهمیت در این زمینه تحول در ساختار فکری و تقاضاهای مخاطب است که او را غیرقابل دسترس‌تر، متوقع‌تر و دارای سلائق و نیازهای پیچیده‌تر کرده است. در عصر حاضر، مخاطب از آن‌چنان امکاناتی برای رصد کردن بهترین شیوه‌ها و انتخاب ارایه‌دهندگان خدمات مورد نیاز خود برخوردار شده است که روابط‌عمومی‌ها بدون درک ژرف این تحولات قادر به تامین آنها نیستند.

وی در پایان گفت: این مقاله حاوی تشریح شرایط و وضعیت‌هایی است که روابط‌عمومی‌ها را دربرگرفته و بازتعریف روابط‌عمومی را در جلب مخاطبان حول محور پیشرفت‌های فناورانه ایجاب کرده است. درواقع روابط‌عمومی الکترونیک خرده‌سیستمی است که اعتماد را به مثابه جریانی اصیل در فرایندهای کاری مورد ملاحظه و مداقه قرارمی‌دهد تا از عهده وظایف خطیر خود در جامعه اطلاعات که ویژگی بارزش دسترسی آسان‌تر به اطلاعات از سوی مخاطب است، برآید.

فریبکاری نه تنها شامل فریب افکار عمومی است بلکه شامل خود سازمان هم می‌شود

سعید نوری آزاد مقاله ای با عنوان«فریب افکارعمومی در عصر رسانه‌های تعاملی و پیچیده» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. محقق ارتباطات درباره این مقاله گفت: سرعت گرفتن رشد افکار عمومی نسبت به روند حیات روابط‌عمومی‌ها و رسانه‌های سنتی محصول چیزی نیست به جز رسانه‌های غیررسمی و پیچیده ترکیبی و شبکه‌ای.

وی افزود: تحولات ارتباطی در جوامع انسانی در ابعاد مختلف باعث ایجاد تغییر ماهیت رفتاری افکار عمومی شده است که خواص آن را چه در تاثیرگذاری و چه تاثیرپذیری دچار تحول کرده است. نمونه کوچکی از این تغییرات، سرعت بلوغ، سرعت جذب و تغییر رسانه‌های مورد اعتماد افکار عمومی است که در نهایت حرکت سریع‌تر افکار عمومی را منجر شده است.

نوری آزاد ادامه داد: در روند تغییرات ماهیتی افکار عمومی در عصر رسانه‌های آنی که در همه جا امکان حضور دارند، شاهد آنیم که روابط‌عمومی سازمان‌های بزرگ با ساختار سازمانی غیرشبکه‌ای با وجود تلاش و هزینه زیاد در عمل نمی‌توانند خود را با رسانه‌های غیررسمی و کاربرمحور تطبیق دهند و در نتیجه به جای تاثیرگذار بودن بر جامعه دایما در حال تاثیرپذیری از آن هستند که ساده‌ترین و در دسترس‌ترین ابزار برای روابط‌عمومی‌ها دست زدن به شیوه‌های فریبکارانه برای جبران این ضعف است.

وی تصریح کرد: این فریبکاری نه تنها شامل فریب افکار عمومی است بلکه شامل خود سازمان هم می‌شود و روابط‌عمومی‌ها سعی می‌کنند برای پوشاندن ضعف‌های خود مدیران سازمان را نیز فریب دهند که این فریب‌ها شیوه‌های مختلفی ازجمله ساخت هویت‌های ساختگی در فضای مجازی، دستکاری آمار منابع رسمی و غیررسمی آماری و فریب مدیریت سازمان با توسل به راهکارهای کوتاه‌مدت است.

نوری آزاد در پایان گفت: در نهایت با توجه به تحولات فوق‌العاده سریع و گسترده در عرصه زیرساخت‌های فنی و همگرایی رسانه‌های بزرگی مانند تلویزیون‌ها، شبکه‌های موبایل و پیچیده‌تر شدن هر روزه آنها در آینده نزدیک، واحدهای روابط‌عمومی اگر به سلاح دانش کاربردی و غیرآکادمیک و نیز خارج شدن از قالب چارچوب‌های سازمانی مجهز نشوند، راهی جز فریبکارتر شدن نداشته و چیزی جز هویت‌های پوچ برای سازمان خود به ارمغان نخواهند آورد. در این مقاله سعی شده است نگاهی به تغییر زیرساخت‌های فنی رسانه‌ها و عمده پندارهای غلط در خصوص افکار عمومی داشته باشیم و نیز نمونه‌هایی از ابزار فریبکارانه و نمودهای آن در فضای مجازی را بررسی کنیم.

استراتژی ریسمان قرمز در روابط‌عمومی الکترونیک نوعی فرصت‌سازی خلاقانه، آگاهانه، آینده‌نگر و آینده‌ساز است

حمیدرضا شکری خانقاه، مقاله ای با عنوان «استراتژی «ریسمان قرمز» در روابط‌عمومی الکترونیک (و شبکه‌های اجتماعی)» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. وی درباره این مقاله گفت: در روابط‌عمومی الکترونیک برای راهیابی استراتژیک دو رویکرد کلی وجود دارد: قاعده‌روی که تلاش برای یافتن راهکارهایی برمبنای قواعد حاضر است و قاعده‌شکنی که در این رویکرد، برای حل گلوگاه استراتژیک، تغییر قواعد موجود به قاعده‌ای که شانس استفاده از فرصت را برای سازمان افزایش دهد، صورت می‌گیرد. این رویکرد با استراتژی ارتباطی ریسمان قرمز که در آن بنيان نهادن و پشتيباني فرآيندي كه در حالت عادی غيرمرسوم يا به عبارتي خارج از عرف است، همخوانی و نزدیکی مشخصی دارد. در این كمپين «علم و هنر برای دگرگون كردن ممكن‌ها به‌کار می‌رود».

شکری خانقاه با بیان این موضوع که استراتژی ریسمان قرمز مجموعه‌ای اندیشیده‌شده از تبادل اطلاعات و افشاگری است که تلاش می‌کند «مخاطبان» را از وضعیت بی‌تفاوتی به وضعیت دلنگرانی (بخشی از آگاهی)، بعد به اعتراض و مشارکت در فعالیت‌ها (تحرک) و در نهایت به خشنودی سوق دهد و اگر این موضوع اتفاق بیفتد، شرکت‌کنندگان و حامیان کمپین آماده قدم‌های بعدی خواهند بود، ادامه داد: استراتژی ریسمان قرمز در روابط‌عمومی الکترونیک نوعی فرصت‌سازی خلاقانه، آگاهانه، آینده‌نگر و آینده‌ساز است برای اجرای موفق کمپین‌های ارتباطی که در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آغاز و تمامی عرصه‌های ارتباطی را دربرمی‌گیرد.

وی افزود: «ریسمان قرمز» به معنای خط مهمی در یک یا چند شبکه اجتماعی است که از میان یک تصویر، مکان یا فرایند پیچیده می‌گذرد. کمپین در شبکه‌های اجتماعی نمی‌تواند همه تصویر باشد. به جای آن باید یک راه، یک ردپا، یک مسیر عبور و یک مسیر بحرانی باشد. زمان‌بندی براساس هدف و تعیین یکسری مراحل صورت می‌گیرد که هر یک به دیگری می‌انجامد و شبکه‌ها را در می‌نوردد و تعریف مشخصی از این فرایند ارتباطی از لازمه‌های آغاز راه است.

رسانه‌های اجتماعی برای تسهیل ارتباطات سازمانی

رضا قربانی مقاله ای با عنوان«چالش‌های مدیریت افکار عمومی از طریق فناوری‌های ارتباطی وب 2.0» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. پژوهشگر ارتباطات درباره این مقاله پژوهشی گفت: بنابر آمارهای منتشر شده مراکز تحقیقاتی مختلف، روزبه‌روز بر تعداد واحدهای روابط‌عمومی سازمان‌هایی که از فناوری‌های وب2.0 یا رسانه‌های اجتماعی برای تسهیل ارتباطات سازمانی استفاده می‌کنند، افزوده می‌شود. برخی می‌گویند میزان استفاده از فناوری‌های وب2.0 با افزایش سودآوری و سهم بازار سازمان‌ها رابطه مستقیمی دارد. با این حال هر فناوری جدیدی در بدو ورود با انتقادهای فراوانی مواجه می‌شود. مدیران سازمان‌ها به دنبال پاسخی برای این پرسش می‌گردند که آیا فناوری‌های وب2.0 صرفاً یک موج زودگذر هستند یا روندی پایدار که ممکن است به بهبود عملکرد سازمان‌ها منجر شوند.

وی ادامه داد: از زمانی که برای اولین بار اندرو مک‌آفی در سال 2006 اصطلاح سازمان 2.0 را برای توصیف سازمان‌هایی با رسانه‌های اجتماعی درون سازمان‌شان به کار برد تا امروز، این مفهوم بستری برای بحث محققان در سطح جهان بوده است. گفته می‌شود در سازمان‌2.0 گستره تعامل نسبت به سازمان‌های معمول بیشتر است و ارتباطات سازمانی در درون و حتی با بیرون از سازمان سریع‌تر و موثرتر انجام می‌شود. بنابراین مدیریت افکار عمومی از طریق ابزارهای وب‌ 2.0 در درون سازمان موضوع مهمی است که باید به دقت بررسی شود.

قربانی با بیان اینکه بیشتر کارشناسان از فناوری‌های ارتباطی وب 2.0 به عنوان فرصتی برای مدیریت افکار عمومی یاد می‌کنند، گفت: با این حال تاکنون چالش‌های سازمان‌های ایرانی در استفاده ابزارهای وب2.0 برای ارتباطات درون سازمانی مورد بررسی جامع و کامل قرار نگرفته است. در بیشتر پژوهش‌ها، مطالعات انجام شده مرتبط در خارج از ایران مورد استناد پژوهشگران قرار می‌گیرد. در حالی که به دلیل تفاوت فرهنگی سازمان‌های ایرانی با سازمان‌های کشورهای دیگر، چالش‌های متفاوتی پیش‌روی سازمان‌های ایرانی در مدیریت افکار عمومی از طریق ابزارهای وب‌2.0 وجود دارد. در این تحقیق نتایج حاصل از پیاده‌سازی ابزارهای وب2.0 در یک سازمان ایرانی بررسی شده است.

این فعال عرصه رسانه‌ها اظهار داشت: علاوه بر چالش جذب حداکثری افراد، موانع دیگری در مدیریت افکار عمومی از طریق وب2.0 وجود دارد؛ مانند: عدم درک صحیح مبانی وب2.0 و سازمان2.0، فرهنگ سازمانی نامناسب و هزینه‌های گزاف تغییر. وب2.0 چاقویی دولبه است. هر اندازه بتواند سبب خیر برای سازمان شود، به همان اندازه هم می‎‌تواند منبع شر باشد. با این حال شر بودن احتمالی وب2.0 به هیچ وجه توجیه‌گر برخورد سلبی با این پدیده نیست. سازمان‌ها به جای برخورد سلبی باید با نگاهی انتقادی از این پدیده استفاده مطلوب را ببرند.

قربانی در پایان افزود: در این پژوهش چالش‌های اساسی در پیاده‌سازی سازمان2.0 در یک شرکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات ایران، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. داده‌های به دست آمده از طریق روش نظریه داده ‌بنیاد مورد بررسی قرار گرفته و نظریه‌ای در زمینه تاثیر فرهنگ سازمانی بر اثربخشی ارتباطات سازمانی از طریق وب2.0 ارایه شده است.

نقش‌ها دیگر محدود به حوزه بازاریابی، جذابیت‌های فروش محصول و خدمات، جلب وفاداری مخاطبان و وظایف آموزشی نمی‌شود

مریم سلیمی، دانشجوی مقطع دکترای رشته علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی و بهروز مظلومی‌فر، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، مقاله ای با عنوان«نقش بازی‌های جدی در مدیریت افکار عمومی» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد. سلیمی درباره این مقاله و هدف از ارایه آن گفت: بازی‌ها با قدم گذاشتن در دنیای جدی، هر روزه نقش‌های مهم و بزرگ‌تری می‌پذیرند. این نقش‌ها دیگر محدود به حوزه بازاریابی، ایجاد جذابیت‌های فروش محصول و خدمات، جلب وفاداری مخاطبان و ایفای وظایف آموزشی نمی‌شود، بلکه این بازی‌ها با ورود به عرصه‌های مختلف ارتباطی (به ویژه روابط‌عمومی)، نظامی و سیاسی، به خدمت مدیریت بر افکارعمومی درآمده‌اند و با اثرگذاری بر آنها، پیشبرد اهداف سازمان‌های بزرگ ملی و بین‌المللی را برعهده گرفته‌اند.

وی در توضیح این مورد گفت: سازمان‌هایی مانند ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) از «بازی‌سازی» (گیمیفیکیشن) به منظور جلب حمایت بیشتر ملت‌های عضو خود و انتقال رسالت ناتو و ارایه درک بهتر از نقش ناتو در امنیت بین‌الملل استفاده می‌کند.

مظلومی‌فر نیز در توضیح اهداف این مقاله پژوهشی گفت: اگر تا دیروز روابط‌عمومی‌ها تنها از طریق گروه‌های مرجع و وسایل ارتباط جمعی قادر به مدیریت افکارعمومی بودند، امروزه بازی‌های جدی (به‌ویژه در فضای رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی)، به وسیله‌ای برای همین امر، آن هم توام با لذت و سرگرمی، نشاط، پاداش، اقناع ضمنی، انتخاب اختیاری و مشارکت فعال، تبدیل شده‌اند.

وی در پایان گفت: هدف مقاله حاضر، آشنایی با «بازی خبری» و «بازی‌سازی»، ویژگی‌ها و کاربردهای آنها، چگونگی بهره‌گیری از آنها برای اثرگذاری بر مخاطبان و نیز مدیریت افکار به‌ویژه در حوزه روابط‌عمومی است.

معرفی راهکارهای تجزیه و تحلیل کاربران در این شبکه‌ها

سيروس دهقان، کارشناس ارشد فناوری اطلاعات و متخصص سیستم‌های هوشمند ارتباطات مقاله ای با عنوان«بازاریابی هوشمند و پایش افکار در شبکه‌های اجتماعی با به‌کارگیری تکنیک‌های داده‌کاوی» را در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک ارایه کرد.

وی در خصوص مشخصات این مقاله گفت: در اين مقاله سعي بر آن است تا با بررسي شبکه‌های اجتماعی مطرح، برترین شبکه‌ها را در سال‌های جاری معرفی کرده و بهترین راهکارهای بازاریابی مجازی و روش‌های پایش افکار عمومی را در این شبکه‌ها بررسی کنیم.

دهقان افزود: همچنین سعی داریم با بررسی الگوریتم‌های جدید گوگل و موتورهای جستجو و ارتباط آن با سیگنال‌های شبکه‌های اجتماعی، به بالا بردن برند مجازی محصولات خود کمک کنیم. در ادامه نیز با بررسی روش‌های تحلیل فعالیت‌ها و کاربران و معرفی راهکارهای تجزیه و تحلیل کاربران در این شبکه‌ها، آینده بازاریابی محصولات خود را به صورت لحظه‌ای رصد کنیم. به‌کارگیری تکنیک‌های متن کاوی و شبکه کاوی در این میان به تشخیص به هنگام و دقیق‌تر تحلیل‌ها کمک شایانی می‌کند که به معرفی برخی از این ابزارها نیز خواهیم پرداخت.

فروش خدمات و محصول که جزء شریان اصلی است

علی اسماعیل‌زاده در نهمین همایش روابط‌عمومی الکترونیک به ارایه روش‌هایی برای اجرای کمپین‌های تبلیغاتی در فضای مجازی در روابط‌عمومی الکترونیک پرداخت. وی گفت: «روابط‌عمومی الکترونیک و کمپین‌های فراگیر تبلیغاتی در فضای مجازی» عنوان مقاله‌ای است که در این همایش ارایه می کنم.

این فعال حوزه رسانه‌های مجازی اظهار داشت: زمانی‌که موضوع تبلیغات به میان می‌آید، اکثرا به تبلیغات شرکت‌های موفق و بزرگی که در این زمینه سرآمد هستند و تجربه‌های گرانبهایی در نوآوری، برندسازی، یکسان‌سازی و فراگیری در دنیای امروزی دارند، فکر می‌کنند. شرکت‌هایی که برای هر لحظه از اقدامات خود قبل از شروع فعالیت به کمپین تبلیغاتی و جامعه هدف آن می‌اندیشند، فروش خدمات و محصول که جزء شریان اصلی است، از مهم‌ترین موضوعات به شمار می‌رود.

وی افزود: در این مقاله قصد داریم به اهمیت تبلیغات در افکار عمومی و نحوه فراگیری آن که باعث هدایت و جهت‌دهی به مخاطبان جهت همراهی در ایجاد فضایی برای تعامل و توسعه می‌شود، بپردازیم. می‌خواهیم به تبلیغات گردشگری که یکی از موضوعات بسیار پر اهمیت و درآمدزا در این زمینه است و به عنوان یک صنعت در دنیا شناخته می‌شود، اشاره کنیم. کشورهایی همچون فرانسه ، آمریکا، چین و اسپانیا در سال ده‌ها میلیون گردشگر را در کشورهایشان پذیرا بوده و بخش بزرگی از درآمدهای خود را مدیون تبلیغات هوشمند و برنامه‌ریزی‌شده هستند. نقش دیپلماسی از نوع گردشگری و اهمیت نقش روابط‌عمومی الکترونیک در فضاهای مجازی می‌تواند یکی از مدل‌های موفق در فراگیری تبلیغات و ارایه خدمات در کل کشور باشد چرا که موضوع گردشگری یا گردشگری مجازی از موضوعاتی است که می‌تواند به رونق کسب‌وکار، توسعه زیر ساخت‌های رفاهی و معرفی جاذبه‌های کشور کمک کند.

وی در پایان ادامه داد: معرفی کمپین‌های تبلیغاتی بومی‌شده در ایران و کلان‌شهرهایی که مخاطبان میلیونی دارند می‌تواند به توسعه و آموزش دیگر شهرها در زمینه‌های خاص بپردازد، چرا که معتقدیم برندسازی موفق در یک خدمت خاص در کشور می‌تواند زمینه‌سازی و آگاهی‌بخش مناسبی برای روابط‌عمومی جهت تنویر افکار عمومی در موضوعات نوین باشد.

گزارش از: علیرضا نوش آفرین