عضو انجمن لیتوگرافان ایران گفت: لیتوگرافی صنعت مادر چاپ است که نیازمند تخصص است. خیلی ها لیتوگرافی یا عکاسی صنعتی را مادر چاپ می دانند. لیتوگرافی کلمه یونانی است که از دو کلمه لیتو به معنی سنگ و گرافیا به معنی حک کردن گرفته شده است . در زبان لاتین امروزه به معنی عکس گرفتن است.
به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر)، علیرضا رضا نژاد در برنامه چاپخانه رادیو کتاب گفت: کتاب برای رسیدن از نویسنده به مخاطب مراحلی را طی می کند. مراحل چاپ کتاب بحث نگارش، تایپ، صفحه آرایی ، ویراستاری ، مجوز وزارت ارشاد و ... است. قسمت اصلی از این جا آغاز می شود که لیتوگراف کارش را شروع می کند. لیتوگرافی صنعت مادر چاپ است که نیازمند تخصص است. خیلی ها لیتوگرافی یا عکاسی صنعتی را مادر چاپ می دانند. لیتوگرافی کلمه یونانی است که از دو کلمه لیتو به معنی سنگ و گرافیا به معنی حک کردن گرفته شده است. در زبان لاتین امروزه به معنی عکس گرفتن است. وی افزود : بحث جالب توجه درچاپ، لیتوگرافی است كه اساس لیتوگرافی چاپ سنگی است . لیتوگرافی مادر چاپ است که برای اجرای یک کار چاپی قبل از هرکاری باید آن کار را طراحی و به ذهن بیاوریم. در آن زمان باید کار به دست لیتوگراف برسد. در لیتوگرافی تفکیک کار با چهار رنگ اساسی صورت می گیرد . اين كار همراه با فیلم و زینک اجرا می شود . این کار با دوربین های بزرگ به نام دوربین ریلی انجام می گرفت .الان این سیستم به صورت دیجیتال است . کار لیتوگرافی بر روی کاغذ افست است . تصاویر حک شده را لیتوگراف زیر دوربین های بزرگ می گذارد و با عکاسی از آنها فیلم تهیه می شد .در نهایت فیلم را تجزیه وتحلیل می کردند.
رضا نژاد در ادامه گفت : چاپ افست اعظم کارش به عهده لیتوگراف است. بعد از زمان فیلم و مونتاژ باید زینک تهیه شود که بستگی به چاپ افست اندازه زینک متفاوت است.
چاپ افست یا چاپ مسطح به صورت کاغذهای با اندازه های مشخص و ماشین مشخص است که این چاپ انجام می شود. چندین اندازه و رنگ در این ماشین ها وجود دارد . چاپ دیجیتال متفاوت است و با توجه به هزینه های بالا در کارهای تیراژ کم استفاده می شود و در کارهای تیراژ بالا از چاپ افست استفاده می شود.
عضو انجمن لیتوگرافان افزود: در لیتوگرافی، هر مقطع در سه رده است که ابتدا طراحی است و در طراحی کار به صورت فیلم یا نرم افزاری است. در حال حاضر فیلم دست خوش تحریم ها شده و هزینه ها سنگین دارد. مونتاژ و کپی زینک هم از مراحل بعدی است . سود حاصل از این کار که کم شده ناشی از گرانی و تحریم این فیلم ها است و ضربه اصلی را به نشر کشور زده است . انواع زینک در سایز های 35*50 که جیتیو است که هر زینک یک رنگ دارد . سایز 50*70 که دو ورقی است و 100*70 چهار ورقی است که بالاترین اندازه است . هرچه تعداد رنگ ها بیشتر بشود ماشین ارزشمند تر است . تجزیه و قطع در صنعت چاپ نیازمند تجربه است . هرچه تعداد کار در یک زینک بیشتر باشد به صرفه تر است .
وی گفت : بحث دیجیتال که می آید افراد سواستفاده می کند و مردم با هزینه کم به کتاب دسترسی پیدا می کنند. در این شرایط فروشنده هم سود خوب می برد و تنها قربانی ناشران و لیتوگرافان هستند . آنها طلا را تبدیل به مس می کنند و تحویل مردم می دهند. سازمان ها برای پیدا کردن راه حل و کمک به لیتوگراف ها باید آماده شوند . چاپخانه ها هم به صنف لیتوگراف ضربه زده اند و با دستگاهی جدید خارج از محیط کار لیتوگراف ها که آورده اند دیگر با ما کاری ندارند که این موضوع به خود چاپخانه ها ضربه هایی زده و اعتماد به دستگاه موجب خراب شدن کار شده است .
رضا نژاد افزود : تحصیلات مرتبط با لیتوگرافی تحت عنوان رشته چاپ است . کسی که طراحی را علمی بداند در کنار لیتوگراف می تواند کمک کند . روش دیجیتال مطمئنا بهتر و دقیق تر است و بحث حساسیت و اقتصاد در انتخاب روش دیجیتال مهم است . صنعت دیجیتال به هر صورت جایگزین تکنولوژی قبلی می شود و شاید لیتوگراف کم رنگ شود اما توانایی از بین بردن آن را نداریم و در صورتی که به دیجیتال تبدیل شود تنها نامش تغییر کرده و صنعت لیتوگرافی پایه این کار بوده است .
وی در پایان گفت : زمانی که زینکی تهیه شود یک هزینه ثابت را برای مدت زیاد پرداخته ایم . در اتحادیه یک امتحان عملی ورودی برای جواز گرفته می شود . در مرحله بعد باید زیر نظر دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد قرار بگیرند . بهتر است صنعت لیتوگرافی و چاپ در حوزه های جدا باشند . در ارشاد نام تکراری برای لیتوگرافی نمی توانیم انتخاب کنیم نزدیک به 300 لیتوگراف رسمی داریم و بقیه لیتوگراف های زیر زمینی هستند که متاسفانه بالای 1500 تا هستند .
