استاد برجسته اخلاق با اشاره به سیره امام سوم شیعیان گفت: مذاکره هم شرط عقل و هم نشانه آدم‌های متعادل است.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - سید مهدی طباطبایی*: در مورد فرمایشات جناب آقای رییس جمهوری در باب «تعامل» و «مذاکره» به عنوان یکی از آموزه‌های اسلام، باید بگویم که این موضوع بستگی به شرایط گوینده و شنونده دارد. این موضوعی نیست که هر کسی بخواهد درباره آن نظر بدهد.
بر اساس موازین دین مبین اسلام، اگر کسی بخواهد دیگری را به مذاکره دعوت کند و او پاسخ ندهد نشانه جهل است. در آیه شریفه « قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى کَلَمَه سَوَاء بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ» هم می‌بینیم که فراتر از آموزه‌های عاشورا، خود خداوند از تعامل و مذاکره کردن یاد کرده‌اند. به کار بردن واژه «تَعَالَوْاْ» به همین منظور بوده است. خدا در قرآن هم می‌گوید: « قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ» یعنی حتی با کافران هم اول مذاکره می‌شود.
«تعامل» یک مساله اساسی طبیعت است و فقط به مذاکره اطلاق نمی‌شود. مذاکره چه برای نزدیکی نگاه طرفین باشد چه برای اتمام حجت، در هر دو صورت مذاکره است و از موازین دینی و اسلامی است. البته هر کسی از هر مذاکره‌ای ممکن است برداشت‌هایی بکند که در مراحل بعدی مورد بررسی قرار می‌گیرد نه در همان لحظه. این را هم باید به یاد داشته باشیم که پیامبر ابتدا محاجه میکند و بعد مباهله. پس اول رسول خدا مذاکره میکند.
امام حسین(ع) هم شب عاشورا، ابتدا در خیمه با عمر سعد مذاکره میکند و بعد تصمیم به مقابله می‌گیرد. چون مذاکره هم شرط عقل است هم شرط فهم و هم نشانه آدم‌های متعادل است. اما افراد تندرو که فهم کمتری دارند، از مذاکره متواری هستند.
در رابطه با نتیجه مذاکرات هم برخی نگاه کوته فکرانه‌ای دارند و نتیجه مذاکره را در «داد و ستد» می‌بینند و از آن به «بده بستان» تلقی می‌کنند که نگاه عاقلانه‌ای نیست. انسان عاقل، برنده بودن را در سطوح مختلف می‌بیند. کما اینکه نتیجه مذاکره امام حسین(ع) هم شهادتش بود که دودمان آل ابی سفیان و دوران فاسد گذشته را به نابودی کشاند. این نشان می‌دهد که مذاکره در تاریخ می‌ماند و باید نتایج آتی آن را دید. کما اینکه تا همین جای مذاکرات هسته‌ای هم آمریکا به ذلت کشیده شده است. اما فهم عاقل و نادان از مفهوم مذاکره فرق میکند، کما اینکه عاقل به نتیجه مذاکره می‌اندیشد اما نادان همان لحظه را می‌بیند. امام حسین(ع) می‌خواست بعد از شهادتش هم مردم بدانند دانا و نادان کیست و دنیا خواه و آخرت خواه کیست.
مذاکره در لغت هم معنی «گفت‌و‌گو» و «مکالمه با کسی» و «از چیزی یاد کردن» است و نباید از آن معنی بد کرد که کاسب به ازای پول، چیزی ارایه می‌دهد! کسانی که به نقد «برد برد» بودن مذاکرات می‌نشینند، مراقب باشند که با این سخنان خود سبب نشوند افراد نادان به استناد اظهارات آنان دفاع مقدس را زیر سوال ببرند، چرا که بر اساس تحلیل‌های آنها اینگونه تلقی می‌شود که «دفاع مقدس» هم نوعی باخت بوده، حال آنکه ما این شهدا را «برد اسلام و ایران و آزادی کشور» می‌بینیم. این خیلی بد است که اینگونه اظهارات سبب شود که خدای نکرده دفاع مقدس را زیر سوال ببرند.
و اما مساله «توبه» که در سخنان رییس جمهوری با این مضمون آمد که «تابع همان حسینی(ع) هستیم که توبه حر را هم قبول کرد»، با نقدهایی مواجه شد که مبادا منظور نظر ایشان افرادی خاص باشند. حال آنکه اصل مسأله «توبه» جدای از این مسائل است. بسیاری از توبه‌ها، توبه حضوری و لفظی نیست. در این رابطه هم بحث‌های زیادی مطرح است که اگر کسی در دلش هم پشیمان باشد، حتی اگر اظهار نکند هم توبه است.
آقای رییس جمهوری هم عالم دینی است و هم عالم به مسایل روز و سیاست که مطالعه تاریخی هم دارد. از این رو منتقدین وی نباید سعی کنند به بعضی از امور و سخنان روحانی نقدهای بازدارنده از پیشرفت واردکنند. اگرچه از برخی نقدها می‌توان استفاده کرد اما نقد نباید باعث کندی کار شود بلکه منتقدین باید نگاه مثبت اندیش داشته باشند.
من همواره مودبانه دولت گذشته را نقد کردم، آقایانی که هشت سال موارد قابل نقد را «توجیهی» پذیرفتند، الان هم دو- سه سالی به این دولت فرصت بدهند و «مقابله»ای وارد نشوند و «توجیهی» بگذرند.
آخر سخن اینکه اگرچه در کشور برخی مخالف تعاملند، اما باید حریم اهل بیت را رعایت کرده و در هر بحثی از اهل بیت هزینه نکنند. رییس جمهوری هم دقت نظر داشته باشند که در کنار کارهای خوبی که انجام می‌دهند مبادا لکه‌ای بر گفتارشان باشد. منتقدین دولت هم چشم خود را باز کنند و بدانند همه خدمتگزارند. لطفا با مخالفت‌های خود آرامش حاصل از انتخاب مردم در 24 خرداد 92 را به هم نزنید و در این دهه عاشورا بگذارید مردم همچون گذشته به عزاداری هایشان بپردازند.
در کربلا هم «مذاکره» بود هم «شهامت» و «شـــــــهادت» و نتیجه اش احیا و اعتلای اسلام و مکتب حسینی بود و شهادت سیدالشهدا و حرکت امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا با هیچ چیز قابل مقایسه نیست.
*استاد اخلاق
منبع: ایران
بر اساس موازین دین مبین اسلام، اگر کسی بخواهد دیگری را به مذاکره دعوت کند و او پاسخ ندهد نشانه جهل است. در آیه شریفه « قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى کَلَمَه سَوَاء بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ» هم می‌بینیم که فراتر از آموزه‌های عاشورا، خود خداوند از تعامل و مذاکره کردن یاد کرده‌اند. به کار بردن واژه «تَعَالَوْاْ» به همین منظور بوده است. خدا در قرآن هم می‌گوید: « قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ» یعنی حتی با کافران هم اول مذاکره می‌شود.
«تعامل» یک مساله اساسی طبیعت است و فقط به مذاکره اطلاق نمی‌شود. مذاکره چه برای نزدیکی نگاه طرفین باشد چه برای اتمام حجت، در هر دو صورت مذاکره است و از موازین دینی و اسلامی است. البته هر کسی از هر مذاکره‌ای ممکن است برداشت‌هایی بکند که در مراحل بعدی مورد بررسی قرار می‌گیرد نه در همان لحظه. این را هم باید به یاد داشته باشیم که پیامبر ابتدا محاجه میکند و بعد مباهله. پس اول رسول خدا مذاکره میکند.
امام حسین(ع) هم شب عاشورا، ابتدا در خیمه با عمر سعد مذاکره میکند و بعد تصمیم به مقابله می‌گیرد. چون مذاکره هم شرط عقل است هم شرط فهم و هم نشانه آدم‌های متعادل است. اما افراد تندرو که فهم کمتری دارند، از مذاکره متواری هستند.
در رابطه با نتیجه مذاکرات هم برخی نگاه کوته فکرانه‌ای دارند و نتیجه مذاکره را در «داد و ستد» می‌بینند و از آن به «بده بستان» تلقی می‌کنند که نگاه عاقلانه‌ای نیست. انسان عاقل، برنده بودن را در سطوح مختلف می‌بیند. کما اینکه نتیجه مذاکره امام حسین(ع) هم شهادتش بود که دودمان آل ابی سفیان و دوران فاسد گذشته را به نابودی کشاند. این نشان می‌دهد که مذاکره در تاریخ می‌ماند و باید نتایج آتی آن را دید. کما اینکه تا همین جای مذاکرات هسته‌ای هم آمریکا به ذلت کشیده شده است. اما فهم عاقل و نادان از مفهوم مذاکره فرق میکند، کما اینکه عاقل به نتیجه مذاکره می‌اندیشد اما نادان همان لحظه را می‌بیند. امام حسین(ع) می‌خواست بعد از شهادتش هم مردم بدانند دانا و نادان کیست و دنیا خواه و آخرت خواه کیست.
مذاکره در لغت هم معنی «گفت‌و‌گو» و «مکالمه با کسی» و «از چیزی یاد کردن» است و نباید از آن معنی بد کرد که کاسب به ازای پول، چیزی ارایه می‌دهد! کسانی که به نقد «برد برد» بودن مذاکرات می‌نشینند، مراقب باشند که با این سخنان خود سبب نشوند افراد نادان به استناد اظهارات آنان دفاع مقدس را زیر سوال ببرند، چرا که بر اساس تحلیل‌های آنها اینگونه تلقی می‌شود که «دفاع مقدس» هم نوعی باخت بوده، حال آنکه ما این شهدا را «برد اسلام و ایران و آزادی کشور» می‌بینیم. این خیلی بد است که اینگونه اظهارات سبب شود که خدای نکرده دفاع مقدس را زیر سوال ببرند.
و اما مساله «توبه» که در سخنان رییس جمهوری با این مضمون آمد که «تابع همان حسینی(ع) هستیم که توبه حر را هم قبول کرد»، با نقدهایی مواجه شد که مبادا منظور نظر ایشان افرادی خاص باشند. حال آنکه اصل مسأله «توبه» جدای از این مسائل است. بسیاری از توبه‌ها، توبه حضوری و لفظی نیست. در این رابطه هم بحث‌های زیادی مطرح است که اگر کسی در دلش هم پشیمان باشد، حتی اگر اظهار نکند هم توبه است.
آقای رییس جمهوری هم عالم دینی است و هم عالم به مسایل روز و سیاست که مطالعه تاریخی هم دارد. از این رو منتقدین وی نباید سعی کنند به بعضی از امور و سخنان روحانی نقدهای بازدارنده از پیشرفت واردکنند. اگرچه از برخی نقدها می‌توان استفاده کرد اما نقد نباید باعث کندی کار شود بلکه منتقدین باید نگاه مثبت اندیش داشته باشند.
من همواره مودبانه دولت گذشته را نقد کردم، آقایانی که هشت سال موارد قابل نقد را «توجیهی» پذیرفتند، الان هم دو- سه سالی به این دولت فرصت بدهند و «مقابله»ای وارد نشوند و «توجیهی» بگذرند.
آخر سخن اینکه اگرچه در کشور برخی مخالف تعاملند، اما باید حریم اهل بیت را رعایت کرده و در هر بحثی از اهل بیت هزینه نکنند. رییس جمهوری هم دقت نظر داشته باشند که در کنار کارهای خوبی که انجام می‌دهند مبادا لکه‌ای بر گفتارشان باشد. منتقدین دولت هم چشم خود را باز کنند و بدانند همه خدمتگزارند. لطفا با مخالفت‌های خود آرامش حاصل از انتخاب مردم در 24 خرداد 92 را به هم نزنید و در این دهه عاشورا بگذارید مردم همچون گذشته به عزاداری هایشان بپردازند.
در کربلا هم «مذاکره» بود هم «شهامت» و «شـــــــهادت» و نتیجه اش احیا و اعتلای اسلام و مکتب حسینی بود و شهادت سیدالشهدا و حرکت امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا با هیچ چیز قابل مقایسه نیست.
*استاد اخلاق
منبع: ایران
