سعید شیرکوند تحلیل کرد:
یک استاد دانشگاه گفت: از یک طرف شاهد بهبود شاخص های اقتصادی هستیم اما از طرف دیگر تغییری در معیشت مردم ایجاد نشده است.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) سعید شیرکوند در مصاحبه با روزنامه ایران، از وضعیت اقتصادی کشور و پیش بینی آینده سخن گفت که متن کامل آن در زیر می آید:وضعیت اقتصادی کشور طبق آمارهای بانک مرکزی رو به بهبود است و حتی میزان رشد اقتصادی کشور طی شش ماه سال‌جاری 4 درصد به نسبت مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است. برخی از کارشناسان روند مثبت شدن اقتصاد را به دلیل آن که در زندگی و معیشت مردم قابل رؤیت نیست، قبول ندارند و به آمارها به دید تردید نگاه می‌کنند. از این‌رو وضعیت اقتصادی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نحوه بررسی وضعیت اقتصادی کشور و اظهار نظر در مورد آن معمولا به دو روش صورت می‌گیرد یا اینکه متغیرهای اقتصادی را در یک وضعیت ایستایی (تطبیقی) مورد مقایسه قرار می‌دهیم. یعنی تک تک متغیرها را در شرایط کنونی و به عنوان مثال دی ماه 93 را با وضعیتی که در دی ماه 92 داشتند مقایسه می‌کنیم. آن موقع می‌توانیم بگوییم که متغیر ما تغییراتش مثبت یا منفی بوده است.
در مدل دوم متغیرها را در طول دوره بررسی می‌کنیم که در اینگونه مدل‌ها که به آن مدل پویا گفته می‌شود روند تغییر متغیرها برای ما تعیین‌کننده است.
در مورد اقتصاد ایران اگر از هر دو روش استفاده کنیم مشخص می‌شود که وضعیت اقتصادی روند روبه رشد و متغیرها نیز وضعیت بهتری نسبت به گذشته دارند اما باید همیشه به این نکته توجه کنیم که ما در مورد اقتصاد ایران صحبت می‌کنیم که به دلیل نبود تعادل گسترده‌ای که در تمامی حوزه‌های اقتصادی حاکم بوده است این روند رو به رشد و بهبود این روزها، قادر نیست ما را به وضعیت تعادلی برساند و مفهوم این بهبود اقتصادی این است که ما بتوانیم این بهتر شدن را حتی در معیشت مردم کشورمان به راحتی نشان بدهیم.
اقتصاد ایران سال‌های گذشته دچار بحران‌های شدید بوده و امروزه مسوولان بر آن تاکید می‌کنند که شاخص‌ها بهبود پیدا کرده است ولی برخی از افراد به صورت خیلی ساده‌انگارانه می‌گویند بهبود وضعیت کلی اقتصاد در مدت یک سال می‌تواند در معیشت روزانه مردم اثر خودش را نشان دهد. در حالی که این انتظار قطعا به زمان بلندتری احتیاج دارد. اما اگر ما مصداقی بررسی کنیم متوجه می‌شویم که دولت در خیلی از زمینه‌ها توانسته نشانه‌های خوبی دراختیار شهروندان قرار دهد که آنها هم نسبت به سیاست‌ها و روندی که دولت در پیش گرفته است بتوانند امیدوار‌تر باشند.
در دولت گذشته سبد خانوار مردم به صورت افسار گسیخته افزایش هزینه داشت اما در شرایط فعلی اینگونه نیست. امروز مشاهده می‌کنیم که دولت توانسته در بسیاری از اقلام هزینه‌ای خانوارها و مردم یک ثبات نسبی ایجاد کند و این امر در مورد برخی از قیمت‌ها به سهولت قابل فهم است.
چه زمان مردم می‌توانند رشد و اصلاح ساختار اقتصادی را لمس کنند؟
فرض کنید که یک درخت میوه مانند گردو و پسته کاشته شود قطعا در مدت یک سال نمی‌توانید از آن درخت میوه برداشت کنید. اقتصاد هم بدین شکل است. واقعا نمی‌توان با پشت سر گذاشتن مشکلات فراوان توقع اصلاح تمام بخش‌ها را داشته باشیم. دوره‌ای که به باردهی نیاز دارد چندین سال است. دولت هم به چنین زمانی نیاز دارد تا بتواند برنامه‌های خود در زمینه توسعه اقتصادی را محقق کند. البته در برخی از محصولات کشاورزی می‌توان با سرعت محصول را مشاهده کرد. به همین دلیل این تصور برای برخی‌ها ایجاد می‌شود که وقتی گفته می‌شود روند اقتصاد رو به مثبت شدن است دائما مثال این را می‌زنند که اگر روبه بهبود است چرا خودش را در تمام عرصه‌ها نشان نمی‌دهد؟! نمی‌تواند اصلا نشان بدهد، چرا که ذات این متغیرها و اقتصاد بلند مدت است. یعنی هیچ کس و با هیچ سیاستی در مدت یک یا دو سال نمی‌تواند مشکلات را حل کند. هیچ دولتی نمی‌تواند ادعا کند تمام مشکلات سرمایه‌گذاران یکساله قابل حل شدن است.
ما در اقتصاد دچار یک پارادوکس (تناقض) هستیم. شاخص‌ها و روند کلی اقتصاد نشان دهنده آن است که اقتصاد ایران بی‌توازنی گذشته را ندارد و اخیر روند رو به تعادل و پیشرفتی را در پیش گرفته است. از آن طرف زندگی مردم و بحث‌های مختلفی که مردم به عنوان وضعیت اقتصادی می‌خواهند قضاوت داشته باشند هنوز آن موفقیت و بهبود شرایط ملموس نیست و لذا این پارادوکس طبیعی است که ما داشته باشیم. اگر این امر درست تبیین شود، همه متوجه خواهند شد که سطح انتظار باید با شرایط منطبق باشد ما نمی‌توانیم انتظار غیر واقعی از اقتصاد داشته باشیم.
بودجه عمرانی 94 را چطور می‌بینید؟
دولت انتظار این را دارد که در سال 94 بودجه عمرانی خود را نسبت به سال 93 افزایش دهد. این آرزوی دولت یازدهم است و تمام تلاش این است که این اتفاق بیفتد. اما نمی‌توانیم چشم بر واقعیت‌های اقتصاد ببندیم. کدام صاحبنظری می‌تواند کاهش قیمت نفت را نادیده بگیرد. بالاخره سهم زیادی از درآمدهای دولت از بخش نفت به عنوان هزینه‌های عمرانی یا بودجه عمرانی باید تامین شود. وقتی با سقوط قیمت نفت روبه‌رو هستیم طبیعی است که با کاهش درآمد دولت روبه‌رو شویم. اگر درآمد دولت کاهش یابد نمی‌تواند برخی از هزینه‌های اجرایی را حذف کند، این امر اجتناب‌ناپذیر است. لذا نخستین جایی که دولت می‌تواند سراغ آن برود هزینه‌های عمرانی است و این موضوع پیشتاز بودن دولت در بخش سرمایه‌گذاری دولتی را با مشکل روبه‌رو میکند.
تحلیل شما از کاهش جهانی قیمت نفت و نفت 72 دلاری در بودجه 94 چیست؟ آیا دولت با کسری بودجه مواجه می‌شود؟
به نظر می‌رسد که نگاه دولت در تعیین قیمت نفت در بودجه واقع‌بینانه است. با‌وجود آن‌که در هفته‌های اخیر قیمت نفت کاهش داشته است فکر می‌کنم سال آینده سرجمع درآمدهای دولت در بخش نفت با پیش‌بینی‌ها همخوانی خواهد داشت. احتمالاً قیمت نفت بیش از این کاهش نخواهد یافت بلکه روند افزایشی به خود می‌گیرد. در چنین شرایطی دولت با کسری روبه‌رو نمی‌شود. اما دولت باید خود را برای تمام شرایط آماده کند. البته نباید فرضیه بدبینانه 50 دلار یا خوشبینانه 90دلار را تعیین کند. حدی که دولت در لایحه بودجه در نظر گرفته، درست است.
چشم‌انداز اقتصادی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا برای اقتصاد ایران آینده خوبی را متصور می‌شوید؟
بله. چشم‌انداز اقتصاد کشور را مثبت می‌بینم. با تدبیر و درایتی که دولت به خرج می‌دهد اقتصاد کشور طی ماه‌های آینده مسیر صعودی خود را حفظ میکند همچنین مشکلات اقتصادی کشور رو به کاهش است و موفقیت‌ها ادامه پیدا میکند.
آیا رشد اقتصادی تا پایان سال‌جاری مثبت باقی می‌ماند؟
رشد 4 درصدی اقتصاد که اکنون حاصل شده است با توجه به اعداد منفی‌ای است که سال‌ها پیش ثبت شده است. به طور قطع متوسط رشد اقتصادی کشور تا پایان سال 93 مثبت خواهد شد.
طی روزهای اخیر با نوسان قیمت ارز در بازار مواجه شدیم، علت آن چه بود؟
نوسانات نرخ ارز خیلی طبیعی است. اگر بخواهیم نرخ ارز را ثابت نگه داریم، تصمیم غیر اقتصادی است. به خاطر اینکه در چنین شرایطی اگر نرخ ارز ثابت باشد در عمل امتیاز به تولیدکنندگان خارجی داده شده است و ضربه‌ای به تولیدکنندگان داخلی وارد می‌شود. نرخ برابری تنظیم‌کننده اقتصاد است. به همین دلیل نوسان‌ها موضوع خاصی نیست . ما دچار شوک‌های مربوط به افزایش قیمت ارز نشدیم.
