در کشورهای توسعه یافته تسهیلات مسکن چگونه ارایه می شود؟

گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - اخیرا بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، وام مسکن مهر و وام بافت‌های فرسوده افزایش یافت. به طوری که بر اساس این مصوبه وام مسکن مهر از 25 میلیون به 30 میلیون تومان افزایش یافت. این موضوع می‌تواند به نسبت 5 میلیون تومان تسهیلات بیشتر به سرعت تکمیل مسکن مهر و اتمام این طرح کمک کند. همچنین در خصوص بافت‌های فرسوده تسهیلات مسکن در کلانشهرها 50 میلیون تومان، مراکز استان و شهرهای بالای 200 هزار نفر 40 میلیون و سایر شهرها 20 میلیون تومان شد که این ارقام حدود 50 الی 70 درصد نسبت به تسهیلات سابق رشد نشان می‌دهد. 

حال اگر با نگاهی نسبی به این دو مصوبه بنگریم با توجه به محدودیت‌های حاکم بر نظام بانکی کشور و توان اندک تسهیلات‌ دهی بانک‌ها به علت بازپرداخت نشدن حجم زیادی از تسهیلات قبلی، این افزایش به عنوان گامی در راستای بهبود وام‌های مسکن خوب است اما از دید مطلوب بودن قطعا کافی نیست و تا نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد. اکنون به نظر نمی‌رسد این مصوبه تغییرات چندانی در بخش مسکن و به طور کلی در اقتصاد کشور ایجاد کند اما به عنوان یک گام برای رسیدن به نقطه مطلوب حائز اهمیت است که اگر در ابتدای سال آینده به تصویب شورای پول و اعتبار برسد، می تواند اثرگذاری بیشتری در بازار مسکن داشته باشد.

شورای پول و اعتبار زمانی این مصوبه را ابلاغ می‌کند که تا پایان سال 93 کمتر از 3 ماه باقی مانده است و افزایش وام‌های بخش مسکن در ماه‌های پایانی سال چندان تاثیری در بخش مسکن ندارد. از این رو شاید بهتر بود که این مصوبه در ابتدای سال 94 ابلاغ می‌شد و اکنون زمان ابلاغ این مصوبه قابل تأمل است.

اما سوالی در خصوص این مصوبه نیز مطرح است. اینکه ما چه تعداد بافت فرسوده در کشور داریم و برای نوسازی آن چقدر اعتبار لازم است و اعتبار مد نظر فعلی تا چه حد می‌تواند موثر واقع شود؟ در پاسخ باید بگویم قطعا اتکا به یک قدر مطلق نمی‌تواند پاسخ احتیاجات باشد. اگر شهرداری‌ها آمار دقیقی از حجم بافت فرسوده در اختیار دولت قرار دهند و دولت و بانک مرکزی تخمین بزنند که چه اندازه سرمایه برای نوسازی این بافت مورد نیاز است و بر اساس احتیاجات تخمین زده اعتباردهی کنند آن زمان اعتبارات می‌تواند در بخش مسکن تاثیر‌گذار باشد. اما همان‌ طور که اشاره شد اعتبارات ما اندک است. ضمن آنکه این اعتبارات درحالی است که در کشور حدود 130 هزار هکتار بافت فرسوده وجود دارد.

در کشورهای توسعه یافته تامین مالی بخش مسکن که تحت عنوان نظام تامین مالی بخش مسکن مرسوم است نه تنها 100 درصد اعتبار مورد نیاز بلکه 120 درصد اعتبار (بخشی به عنوان مشوق) برای بخش مسکن در نظر می‌گیرند و در عوض ملک در رهن بانک در می‌آید. اگر این اتفاق در بازار مسکن کشور رخ دهد قطعا رکود از این بازار حذف خواهد شد و شاهد رونق بخش مسکن خواهیم بود اما با توجه به محدودیت منابع بانکی کشور فاصله ایران تا این نقطه مطلوب زیاد است و نمی‌توان یک شبه به آن دست یافت.

به هر حال مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار تاثیر چندانی در وضع رکود بازار مسکن نخواهد گذاشت و چندان مشوق نوسازی بافت فرسوده نیست اما گامی در جهت بهبود وضع وام‌های بخش مسکن به شمار می‌آید.