افت اکسیژن خون یا هیپوکسی زمانی اتفاق می افتد که اکسیژن خون به ویژه در شریان ها پایین تر از حد معمول باشد. در این زمان خون اکسیژن کافی برای بافت های بدن شما را تامین نمی کند و این زنگ خطری برای بدن است.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ این عارضه می تواند در نتیجه مصرف داروهای خاص و یا داشتن حمله آسم رخ دهد. اگرچه علائم هیپوکسی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، با این حال ۵ علامت شایع آن از این قرارند:
تغییر رنگ پوست: مقادیر ناکافی گلبول های قرمز خون که وظیفه حمل اکسیژن به بافت های بدن را بر عهده دارند، می تواند منجر به تغییر رنگ پوست شود. پوست افرادی که دچار کمبود اکسیژن در خون شده اند معمولا به کبودی گرایش دارد. در مورد افراد تیره رنگ، تغییر رنگ پوست در لب ها، لثه ها و اطراف چشم ها و ناخن ها بیشتر دیده می وشد.
سردرگمی: سردرگمی به شرایطی اطلاق می شود که فرد توان تفکر روشن یا سریع را ندارد و قادر به تصمیم گیری و به یادآوردن چیزها نیست. اگر خود یا شخص دیگری دچار این حالت شدید، بدانید که ممکن است دچار هیپوکسی شده باشید.
سرفه: یکی از شایع ترین علل هیپوکسی حملات شدید در مبتلایان به آسم است که طی آن به سختی می توان هوا را در ریه ها افزایش داد. در این شرایط سرفه رخ می دهد. ریه ها در طی سرفه اکسیژن بیشتری مصرف می کنند و این شرایط می تواند با بدتر شدن علائم آسم، خطرناک باشد.
ضربان قلب و تنفس سریع: در طول فعالیت بدنی، افزایش ضربان قلب اتفاقی طبیعی است اما در حالت استراحت می تواند شرایطی مانند هیپوکسی را یادآور شود. زمانی که بدن به اندازه کافی اکسیژن دریافت نمی کند، قلب شروع به پمپاژ سریع برای کمک به گردش خون و رساندن اکسیژن به سراسر بدن می کند. در این هنگام تنفس سریع تر می شود. تعداد تنفس در شرایط عادی ۱۲ تا تا ۱۶ بار در دقیقه است اما در حالت هیپوکسی به ۲۴ بار یا بیشتر می رسد.
ضعف تنفس: یکی از واضح ترین علائم هیپوکسی ضعف تنس است و البته بی ارتباط با افزایش ضربان قلب نیست. ضعف تنفس در حالت استراحت رخ می دهد و می تواند آنقدر شدید باشد که شما احساس خفگی کنید. ضعف تنفس در حین فعالیت های خانگی یا در هنگام خواب نیز ممکن است رخ دهد و شما را از خواب بیدار کند. در برخی موارد تنگی نفس همراه با خس خس نیز مشاهده می شود.
هیپوکسی در صورت شدید بودن می تواند زندگی فرد رابه مخاطره بیاندازد. با پیشرفت سریع هیپوکسی، تغییراتی در سیستم عصبی مرکزی ایجاد می شود. اکسیژن درمانی کوتاه مدت می تواند برای گروه کوچکی از بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسداد ریوی مفید باشد.
ورزش، راهی برای تنظیم اکسیژن رسانی
در آزمایشی در آمریکا مشخص شد که بر خلاف آنچه پیشتر گمان می‌رفت، وقتی موش‌ها ورزش می‌کنند، خون می‌تواند اکسیژن بیشتری به مغز آن‌ها برساند، زیرا تنفس، اکسیژن بیشتری را به هموگلوبین تبدیل می‌کند.
به گفته «پاتریک درو» استاد مهندسی عصبی و جراحی عصبی و مدیر موسسه علوم عصبی پن استیت آمریکا قبلا تصور می‌شد که خون پستانداران همیشه کاملا اشباع از اکسیژن است.
وی افزود: می‌دانیم که افراد، الگو‌های تنفس خود را در حین انجام وظایف شناختی تغییر می‌دهند. در واقع فاز تنفس، به کاری که در حال انجام شدن است قفل می‌شود. در مغز افزایش فعالیت عصبی معمولا همراه با افزایش گردش خون است.
اما سازو کار اینکه دقیقا چه اتفاقی در بدن می‌افتد ناشناخته بود. بنابر این محققان موش‌هایی را مورد آزمایش قرار دادند که می‌توانستند انتخاب کنند راه بروند یا روی تردمیل بدوند و تنفس، فعالیت عصبی، گردش خون و اکسیژن مغز آن‌ها را بررسی کردند.
«کینگ گوان ژانگ» یک از محققان فعال در این تحقیق می‌گوید: ما پیش بینی می‌کردیم که اکسیژن رسانی به مغز به فعالیت عصبی و گردش خون وابسته باشد. ما انتظار داشتیم در کورتکس جلوی مغز در صورت کاهش گردش خون، اکسیژن کاهش یابد.
وی افزود: این چیزی بود که ما فکر می‌کردیم اتفاق می‌افتد، اما بعد دریافتیم که این تنفس بود که میزان اکسیژن را بالا نگه می‌داشت. تنها راهی که می‌توانست اتفاق بیفتد این بود که ورزش باعث شده بود خون، اکسیژن بیشتری حمل کند که این بدان معنا بود که خون به طور معمول، کاملا از اکسیژن اشباع نیست.
آن‌ها روش‌های مختلفی را برای بررسی تنفس، گردش خون واکسیژن استفاده کردند. همچنین سطوح اکسیژن را در هنگام سرکوب فعالیت عصبی و اتساع رگ‌های خونی آزمایش کردند.
به گفته این محققان، اکسیژن رسانی وقتی فعالیت عصبی و افزایش گردش خون متوقف شد هم در بافت و هم در شریان‌هایی که مغز را تغذیه می‌کنند، وجود داشت و با سرعت تنفس و فاز چرخه تنفس ارتباط تنگاتنگی داشت. آن‌ها نتیجه گرفتند که ورزش، راهی فعال برای تنظیم اکسیژن رسانی مغزی است.
