چگونه فضای مجازی رسم و رسوم شب یلدا را تغییر داده است؟

به گزارش خبرگزاری دانا شاید اگر شرایط اقتصادی متفاوت از امروز بود برگزاری برخی رسم و رسوم‌های پرخرج و عجیب، کمتر به چشم می‌آمد، اما حالا که انار در بازار کیلویی ۳۰ هزار تومان است و پسته کیلویی ۳۴۰ هزار تومان؛ حتی امکان برگزاری برخی مناسبت‌ها برای بخش زیادی از مردم، آن هم در حد و اندازه بسیار ساده، وجود ندارد. این در حالی است که برگزاری تجملاتی دنگ و فنگ‌دار و پر زرق و برق، برای خانواده‌هایی با شرایط اقتصادی متزلزل، اوضاع را سخت و کام‌شان را تلخ می‌کند. جالب اینکه برخی خانواده‌ها همچنان اصرار دارند در مناسبتی مانند شب یلدا آقای داماد برای عروس‌خانم و حتی خانواده‌اش سینی آجیل و میوه تزیین‌شده و هدایای رنگارنگ تهیه کند.

در آستانه فرارسیدن شب یلدا، بلندترین شب سال؛ تدارکات ویژه و گران‌قیمت ازسوی کسب‌وکار‌ها و تمایل خانواده‌ها به‌ویژه زوج‌های جوان برای استفاده از این تدارکات از تزئینات عجیب‌وغریب انار و هندوانه گرفته که دیگر قابل مصرف نیست تا دسته‌گل‌های متعدد و بزرگ و ظرف‌های پرتعداد آجیل، سبب شده تا این مناسبت‌ها بیشتر از آنکه بهانه گذراندن اوقات خوشی برای اعضای یک خانواده یا زوج‌های جوان باشد، تبدیل به محل منازعه با یکدیگر و چشم و هم‌چشمی‌های عجیب‌وغریب شود.

در این بین عادت‌های غلط در فضای مجازی نیز به آتش این چشم و هم‌چشمی‌ها هیزم بیشتری می‌ریزد. اگر فلان دوست یا فامیل، سفره پرزرق‌و‌برق‌دارتر بگذارد، باعث بروز حسادت و درنهایت طرح آن با نارضایتی بسیار از نان‌آور خانواده، چه مرد باشد و چه زن، می‌شود و درنهایت بلندترین شب سال که در تاریخ زندگی خانواده‌های ایرانی شبی پر از احوالات خوب بوده را به شبی تلخ و متشنج تبدیل می‌کند. شبکه‌های اجتماعی از چندروز قبل و بعد از یلدا پر از عکس‌های رنگی و اناری و هندوانه‌ای از یلدا می‌شود. بلاگر‌هایی که دائما از سفره یلدای‌شان عکس می‌گیرند، لباس‌های قرمز می‌پوشند و قرار است مد تازه‌ای را که بابتش پول هنگفت گرفته‌اند تبلیغ کنند و بسیاری از افراد تحت‌تاثیر همین جو هزینه کرده و برای نشان دادن در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند تا تحسین همه را به خودشان جلب کنند.

لایک‌های زهرآلود

جدی گرفتن شبکه‌های اجتماعی و گزارش لحظه‌به‌لحظه از زندگی شخصی خود و حریم خصوصی درنهایت سبب آن می‌شود که برای گرفتن تایید و لایک دیگران هر اقدام و هزینه‌ای انجام شود تا دنبال‌کنندگان مجازی دیگران را انسانی ثروتمند یا خوشبخت بدانند، حال آنکه همان سفره چند صدهزار تومانی در میان جروبحث‌های زیاد و خرج‌های خارج از محدوده دخل خانواده چیده شده و کام آن‌ها را تلخ و زندگی‌شان را به هم ریخته است؛ موضوعی که به چشم دنبال‌کنندگان فضای مجازی نمی‌آید و چه بسا خودشان نیز گرفتار چهره تبلیغ‌شده غیرواقعی ازسوی همین افراد باشند و به نحو دیگر زندگی را خرج چهره روکش شده در فضای مجازی کنند.
سبد‌های چندصد هزار تومانی یلدا شاید دو، سه روز بیشتر به کار نیایند و بعد از آن یا باید دور ریخته شوند و مثل یک چیز به‌دردنخور روی دست می‌مانند. هرچقدر هم میوه خورده و تزئینات آنچنانی انجام شود، درنهایت ظرفیت معده محدود است و شب یلدا به‌اندازه تمام شب‌های سال نیست و تمام می‌شود، آنچه می‌ماند حال بد ناشی از خرج‌های بیهوده برای به‌رخ کشیدن چیزی است که در دنیای داخلی وجود ندارد. نباید اجازه داد آداب و رسوم خوش بلندترین شب سال به مهمانی‌های تجملاتی تغییر شکل دهد و ماهیت اصلی خود را از دست بدهد؛ زیرا در این صورت است که بسیاری از خانواده‌های فقیر سعی می‌کنند به‌خاطر نداری و غصه نخوردن کودکان‌شان این شب را از دفتر روزگار خود حذف کنند. ما نباید فراموش کنیم که همه لذت شب یلدا در کنار هم بودن و رسم زیبای حافظ خوانی و فال گرفتن و دورهم بودن و سادگی و صمیمیت بود که نسل‌به‌نسل حفظ شده و از خاطر‌ها زدوده نشده است. نباید با تجمل‌گرایی و خرید تنقلات گران و تهیه چند نوع غذا و هندوانه مربعی‌شکل و تزیین‌های پرزرق و برق، این آیین را به هزینه گزاف مالی بر دوش خانواده مبدل کرده و کاری کنیم که کم‌کم شب یلدا تلخ شود برای افرادی که با حسرت به سفره پربار افراد متمول نگاه می‌کنند.

نباید این رسم زیبا و سنت کهن روزگار گذشته

آبا و اجداد ما دستخوش تجمل‌گرایی شده و کم‌کم از ذهن‌ها زدوده شود. به امیدآنکه هر کس از ما خواست به خانه بزرگ‌تر‌ها برود، هر آنچه در توان داشت شیرینی و میوه و آجیل ساده‌ای تهیه کند و لذت دور هم بودن را بار‌ها و بار‌ها برای کودکان امروزمان تکرار و ماندنی کند تا اجازه ندهد در فضای مجازی گذشته خویش را از یاد ببرند.