تقریبا از سن چهار سالگی، کودکان قادر به درک مفاهیم اخلاقی هستند. اگر به آنها نسبت به خواهران و برادران خود بی توجهی کنید، احساس ناعدالتی می‌کنند و به آن واکنش نشان می‌دهند. اما در این سن، به دلیل خودمحوری خود، تنها بی عدالتی را نسبت به خودشان تشخیص می‌دهند. از هشت سالگی به بعد، مفهوم عدالت نیز از خودمحوری خارج می‌شود و به محیط اطراف و افراد دیگر گسترش می‌یابد. به طور اجتماعی، کودکان می‌توانند این مفهوم اخلاقی را درک کنند.
با این حال، درک این مفهوم در افراد ممکن است به شکل‌های متفاوتی بیان شود، که به فرهنگ و محیطی که کودک در آن رشد می‌کند بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر کودک در محیطی که تبعیض و نژادپرستی وجود دارد بزرگ شود، احتمالاً این مفهوم تقویت نمی‌شود و او نیز مانند اطرافیانش درک کمتری از عدالت خواهد داشت.
در سن نوجوانی، بچه‌ها درک متمایزتری از عدالت پیدا می‌کنند. آنها قادر به درک پاداش‌ها و تنبیه‌ها و شرایط اجتماعی هستند و به طوری که فراتر از خواسته‌های خود، می‌توانند خود را برای دیگران فدا کنند. البته، این درک به همه افراد دست نمی‌دهد.
برای آموزش مفهوم عدالت به کودکان، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- آموزش از کودکی: هنگامی که کودک شما هنوز کوچک است، می‌توانید به او رفتار عادلانه را آموزش دهید و از او بخواهید که آن را رعایت کند. این رفتارها به تدریج در ذهن کودک نهادینه می‌شود و در آینده در هر شغل و زندگی او، به نمایش درمی‌آید.
- آموزش نوبت‌دادن: به عنوان مثال، اگر کودک شما کمتر از هفت سال دارد، می‌توانید از او بخواهید که نوبت را رعایت کند. با او تمرین کنید و بازی‌هایی انجام دهید که نوبت‌دادن را یاد بگیرد و بفهمد که باید صبر کند تا دیگران به نوبت خودشان برسند.
- درک تفاوت‌ها: اگر کودک شما بالای هفت سال دارد، به او آموزش دهید که عدالت همیشه به معنای برابری و مساوات نیست و شرایط افراد با هم متفاوت است. به عنوان مثال، بگویید که یک نوجوان ۱۵ ساله و یک کودک ۵ ساله نمی‌توانند به یک اندازه غذا بخورند و هر کس می‌تواند به اندازه خودش غذا بخورد. این مثال نشان می‌دهد که عدالت باید با توجه به شرایط متفاوت تعریف شود.
- درک روانشناسی کودک: برای بهبود درک کودک از مفاهیم اخلاقی، مطالعه و آگاهی از روانشناسی کودک بسیار مهم است. ممکن است نیاز به مشاوره روانشناسی داشته باشید تا بفهمید کدام راهکارها در سن و شرایط رشدی فرزندتان موثرتر است و می‌تواند بهبودی در کیفیت رشد او ایجاد کند.
با استفاده از این روش‌ها، می‌توانید به کودکان خود مفهوم عدالت را آموزش دهید و زمینه‌ای را برای شکوفایی اخلاقی آنها فراهم کنید.
