کردستان سرزمین چشمه های جوشان و خروشان

به گزارش گروه ایرانشناسی و گردشگری خبرگزاری دانا، جنگل‌های بلوط، آبشارها و رودخانه‌های خروشان، چشمه‌های طبیعی و کوه‌های سر به فلک کشیده؛ طبیعت زیبا و چشم نواز استان کردستان را رقم زده و  یکی از زیباترین جلوه‌های گردشگری طبیعی ایران را در دامنه‌های زاگرس به وجود آورده است.

جاذبه های تاریخی و معماری منطقه که شامل قلعه‌های قدیمی، مسجدهای تاریخی، حمام‌ها و... می شوند، همراه با آیین‌ها و فرهنگ رایج بین اقوام کرد از مهم‌ترین جاذبه‌های استان کردستان است.

کردستان، استانی سرسبز و خرم با وسعتی معادل 28 هزار و 203 کیلومتر مربع است که در غرب ایران و در مجاورت بخش شرقی کشور عراق قرار دارد.
این استان که در دامنه‌ها و دشت‌های پراکنده سلسله جبال زاگرس میانی قرار گرفته است، از شمال به استان‌های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و زنجان، از جنوب به استان کرمانشاه و از غرب به کشور عراق محدود است.

شهر سنندج مرکز استان کردستان در فاصله 512 کیلومتری جنوب غرب تهران قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا 1480 متر است. سنندج در سال 1046 هجری قمری در زمان حکومت سلسله صفویه و در دوران شاه صفی و توسط سلمان خان اردلان ساخته شده است.
نام سنندج معرب شده سنه دژ است، که مردم شهرهای دیگر استان، سنندج را همان سنه عنوان خطاب می‌کنند. سنندج به علت مرکزیت در گذشته، دارای مساجد، ابنیه و عمارات و بازار قدیمی می‌باشد که بیشترین جاذبه‌های این شهر را تشکیل می‌دهند.
از جاذبه های مختلف این استان به در این گزارش اشاره کوتاهی شده است.

دریاچه زریوار



 در 3 کیلومتری شمال باختری مریوان قرار دارد و از زیباترین میراث‌های طبیعی استان کردستان به شمار می آید. آب این دریاچه از چشمه های جوشان و رودخانه های چندی که به آن می ریزد، تامین می شود.
آب تالاب شیرین است و از تعدادی چشمه کف‌جوش و بارش تامین می‌شود. در بیشتر زمستان‌ها سطح دریاچه کاملا یخ می‌بندد.
طول دریاچه زریوار حدود ۵ کیلومتر و عرض آن حدود ۱٫۶ کیلومتر است. وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداکثر عمق آن ۵/۵ متر است.
این دریاچه با وسعت حدود 5/8 کیلومترمربع، در یک فرونشست محلی به نسبت باریک در پهنه سنندج تشکیل شده که دو سوی خاوری و باختری آن، به گسل طولی شمال باختری-جنوب خاوری محدود است.

وجه تسمیه زریوار و زریبار که هر دو در منطقه متداول است، به واژه زری که در زبان کردی به معنی دریاچه است، باز می گردد. پسوند دار و بار پسوند تشبیهی، و زریبار یا زریوار به معنی دریاچه وار است. درباره این دریاچه افسانه های متعددی وجود داد که مشهورترین آنها وجود شهری مدفون در زیر آب های دریاچه است.

منطقه اورامان


یکی از مناطق زیبای استان کردستان، منطقه اورامان است که در شرق مریوان قرار دارد و دارای کوهستان‌های زیبا با پوشش جنگلی است.

رودخانه بزرگ سیروان، از این منطقه و دره اورامان عبور می‌کند و به رودخانه دیاله در عراق می پیوندد.

روستای اورامانات تخت در جنوب شرقی شهر مریوان قرار دارد که بوسیله جاده‌ای به طول 75 کیلومتر به شهر مریوان متصل می‌شود.

این روستا را هزار ماسوله نیز می‌نامند. زیرا معماری آن همانند ماسوله است. حیاط هر خانه بام خانه‌ای دیگر است، اما با وسعتی بیشتر.

معماری اورامانات و سرسبزی این منطقه کوهستانی رویای پله‌هایی به سمت بهشت را متصور می‌کند. خانه‌های این روستا با سنگ و اغلب به صورت خشکه و به صورت پلکانی ساخته شده است. مردم منطقه معتقدند اورامانات تخت زمانی شهری بزرگ بوده و مرکزیتی خاص داشته به همین دلیل از آن به عنوان تخت یا مرکز (حکومت) ناحیه‌ای اورامان یاد می‌کرده‌اند.
به غیر از وضعیت خاص روستا از نظر معماری، موقعیت چشمه‌های پرآب، مراسم خاص و آداب و رسوم و وجود مقبره و مسجد پیر شالیار و به ویژه جمعیت و تعداد سکنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت منطقه از زمان ساسانی است.

غار کرفتو


 در فاصله 60 کیلومتری از شمال دیواندره و در نزدیکی روستای یوزش باش کندی قرار دارد و از پر جاذبه ترین مکان های توریستی استان می باشد. غار کرفتو از غارهای طبیعی و آهکی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت تغییر حالت داده شده و مهمترین ویژگی غار معماری صخره ای آن است که در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است.
کتیبه‌ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند و نور گیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است.

چهل چشمه

چهل چشمه از کوه های مرتفع کردستان است. این کوه دارای آبشارها و چشمه های بسیار زیبایی است و وجه تسمیه آن نیز حکایت از وجود چهل چشمه آب دارد. این کوه در منطقه خورخوره از شهرستان دیواندره قرار دارد و منطقه ای سردسیر و برف گیراست.
در این کوه می‌توان در تمامی سال برف را مشاهده کرد. این کوه یکی از سرچشمه های رودخانه جغاتو (جغتو) و سپید رود است و دارای چشمه سارهای فراوان و دامنه های سرسبز و زیبا است.

چی بخوریم:

بریان کباب یا کباب ترکی از غذاهای سنتی رسمی کردستان است.
کنگرماست و کلانه هم یکی از غذاهای سنتی منطقه کردستان است که با آغاز فصل بهار در سفره مردم کرد قرار می گیرد. ترکیبی از نان محلی و پیازچه و کره محلی است و از پیش غذاهای کردی اند. کوکوی کنگر، آش کردی، آش گزنه و دوغ هم از دیگر خوراکی های این منطقه است.

مردم کردستان به دلیل شیوه معیشت مبتنى بر دام‌داری، زراعت، باغ‌دارى و زنبورداری، از گیاهان طبیعى خوراکى مانند قارچ، کرفس، کنگر، ریواس، خوژه و ... به هر دو صورت تازه و خشک کرده، بسیار استفاده مى‌کنند. الگوهاى غذایى و مواد تشکیل‌دهندهٔ آن در میان کردها بسیار ساده و از موادى تشکیل مى‌شود که در دسترس خانوارها قرار دارد.
پنیر ممتاز کوهستان‌هاى کردستان، شیر، عسل، درختان گردو و انجیر آنجا و اشتغال مردمان به نگه‌دارى گوسفند آنچنان معروف است که اصطخری هم در قرن چهارم هـ.ق سخن گفته است.

چی بخریم:

گلیم که در کردی به آن (به ر) یا (به ره) می گویند یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می شود.مرکز اصلی گلیم سنه (شهر سنندج) است.

مهمترین سوغات استان صفحه شطرنج و سایر مصنوعات چوبى است كه توسط هنرمندان حرفه‌اى این دیار ساخته و روانه بازار مى‌شود.

كردستان نیز همانند سایر مناطق كشور دارای شیرینیهای خاص و سایر خوراكی هائی كه مجموعاً سوغات استان را تشكیل می دهند می باشد. مهمترین شیرینی كه خاص شهر سنندج است شیرینی كنجد است این شیرینی در دو نوع شكری و گزانگبین در محلهای فروش عرضه می‌گردد از سایر شیرینی‌ها می توان به نان برنجی، بادام‌سوخته، نوعی باسلوق اشاره كرد كه معمولا توسط گردشگران به عنوان سوغاتی خریده می شود.
 نوعی شیرینی به نام كماج و نوعی حلوا سوهانی از شیرینی های محلی شهرستان بیجار محسوب میگردد.

انواع تخمه بوداده آفتابگردان از سوغاتیهای شهرستان سقز محسوب میشود. همچنین به علت وضعیت جغرافیایی و كوهستانی كردستان خشكبار به عنوان سوغات در تمام شهرهای استان عرضه می گردد به ویژه در شهر بانه نوعی مویز سیاه كه شربت آن بسیار مقوی و مغزی مییباشد در آب میوه فروشی ها عرضه می شود./پایان پیام