به گزارش گروه ایرانشناسی و گردشگری خبرگزاری دانا، لاهیجان یکی از قدیمی ترین و زیباترین شهرهای استان گیلان است که به "شهر چای" شهرت دارد زیرا چایکاری در ایران برای نخستین بار به همت "حاج محمد میرزا کاشف‌السلطنه چایکار" در سال 1319 هـ.ق در لاهیجان آغاز شد و به‌سرعت در این شهر و دیگر مناطق سواحل جنوبی دریای مازندران توسعه یافت.
ابتدا بنا به وصیت كاشف السلطنه مزار وی كه از مرمر سیاه بود بدون سقف و حفاظ ، در میان بوته‌های چای قرار داشت. اما اندكی بعد مقرر گردید كه 2% درآمد چای به ساخت مقبره ای در خور شان او اختصاص یابد. از سال 1335 ش بنای فعلی به سبک معماری غربی ، تهیه و به همت انجمن آثار ملی به شكل كنونی با اسكلتی از بتون و نمای سنگ تیشه ای طوسی رنگ با زیربنای 512 متر مربع ساخته شد.
کل مجموعه در سال 1371 به سازمان میراث فرهنگی واگذار گردید و سالن مستطیل شکل بزرگی که در جوار مقبره بود به موزه چای ایران اختصاص یافت و کار ساخت موزه نیز در سال 1375 پایان پذیرفت.
این مجموعه هم اكنون با داشتن ادوات و وسایل سنتی و تخصصی مربوط به چای و مداركی مربوط به چگونگی فعالیت‌های پدر چای ایران ، همه روزه پذیرای بسیاری از افراد بومی و نیز گردشگران است.
در غرب آرامگاه برجی چهارگوش و مربعی شکل، در شرق آن سالن اصلی با دو اتاق به مساحت حدوداً 14 متر مربع قرار دارد. ورودی اصلی در سمت شرق است که به دو اتاق جانبی تالار راه دارد. در اتاق سمت راست، سمت چپ اتاق با پرده ای از نمایش تعزیه و در سمت راست با اسناد و مدارک تاریخی کشف و امتیاز چای و عکس های پدر چای ایران تزیین شده است. اتاق سمت چپ نیز اتاق مدیر و نگهبانان موزه است.
این تالار نمایی چوبی دارد و کف آن با سنگ مرمر فرش شده است. طبقه ای چوبی در تالار اصلی وجود دارد که آن را به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم کرده است. غرفه های تالار در سراسر دیوارهای جانبی و به شکل جعبه های آیینه ای انجام شده است.
طبقه بندی تالار به موازات ستون های شش گانه آن انجام شده است. در ابتدای تالار دو پلکان چوبی قرار دارد که به طبقه دوم می رسد. در سمت دیگر تالار در طبقه همکف پلکانی سنگی قرار دارد که به مزار پدر چای ایران می رسد. در موزه تاریخ چای ایران 532 قلم اشیای تاریخی ثبت شده است.
غرفه‌های این تالار در دیوارهای جانبی و به صورت جعبه آئینه‌ای سراسری ایجاد شده است، در طبقه همکف در داخل ویترینها دو سماور روسی، سینی نقره، انگاره ساخت اصفهان، پیمانه و جعبه چای، چپق کیسه توتون، قهوه‌خوری چینی، مشربه و دست‌نوشته‌های کاشف‌السلطنه در معرض دید قرار گرفته‌اند.
در ویترین های طبقه دوم ظروف سفالی، زیورآلات و اشیای عصر اشکانی و سلجوقی، اسناد و قباله، تسبیح، جاجیم، پیمانه شیر، هاون چوبی، تغار کوچک چوبی، تنگ و غیره به نمایش درآمده است.
همچنین مراحل کشت، برداشت نگهداری و پرورش بوته چای و فرآوری و آماده سازی آن نیز در غرفه‌های متعدد نشان داده شده است.
نمای بیرونی موزه به طور كامل با سنگ تیشه ای خاكستری پوشیده شده است. كف سالن اصلی و محوطه مقبره نیز با سنگ مرمر فرش شده است.
آرامگاه کاشف السلطنه و موزه تاریخ چای ایران با شماره 1769 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. /پایان پیام
