به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا(دانا خبر)، موزه ایران باستان، اولین موزه ایران، در ابتدای خیابان ۳۰ تیر، در خیابان امام خمینی تهران واقع است. ساخت این موزه در ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۱۳ ه. ش. به دستور رضا شاه توسط معمار فرانسوی، آندره گدار، شروع شد. ساختمان موزه در سال ۱۳۱۶ به اتمام رسید و موزه برای بازدید عموم افتتاح شد.
از آنجایی که طرح و نقشه یک موزه باید با موضوع و اشیای داخل آن ارتباط و هماهنگی داشته و با تاریخ و هنر آن سرزمین مرتبط و پیوسته باشد از این نظر نما و سردر ورودی موزه به سبک نمای ایوان کسری ساخته شد.(ایوان کسری نام کاخ مشهور شهر تیسفون پایتخت دولت ساسانی است که ایوان آن ۳۵ متر بلندی و ۵۰ متر پهنا و ۲۵ متر عمق دارد(.
رنگ آجرها نیز به همین منظور به رنگ سرخ تیره تعیین شده تا نمایانگر معماری عصر ساسانی باشد. بنای موزه حدود ۱۱۰۰۰ متر مربع است که ساختمان اصلی آن در سه طبقه ایجاد شده‌است. شروع ساخت آن سال ۱۳۱۴ خورشیدی می‌باشد که در طول دو سال عملیات ساختمانی آن بوسیله حاج عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی تکمیل و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی رسماً گشایش یافت.
در آغاز طبقه اول موزه به بخش ایران پیش از اسلام و طبقه دوم موزه به بخش پس از اسلام اختصاص یافت. گسترش کاوش‌های باستان شناختی و ازدیاد روز افزون آثار در موزه ایران باستان، موجب شد که این موزه طی چند مرحله، گسترش کمی و کیفی یا درحد فاصل سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۰، علاوه بر تعویض ویترین‌های موزه، نوسازی سیستم گرمایشی و سیستم برقی موزه، واحدهایی تحت عنوان انبار و گنجینه در زیر موزه موزه، ساخته و اضافه شد.
در سال ۱۳۷۵، آثار دوران اسلامی، رسماً از موزه ایران باستان منفک و به ساختمان مجاور موزه که ساختمان که از سال ۱۳۳۷ ساخته شده بود، منتقل شد.
این ساختمان که در سال ۱۳۳۷ ساخته شده بود، در ابتدا با هدف احداث موزه مردم‌شناسی مدنظر بود، که پس از انقلاب، با ایجاد سازمان میراث فرهنگی و تمرکز اشیای باستانی در موزه ایران باستان، طرح تغییر نام کلی موزه، به موزه ملی ایران و اضافه شدن موزه‌ای تحت عنوان موزه اسلامی مطرح و اجرا شد که در نهایت در سال ۱۳۷۵ با گشایش رسمی موزه دوران اسلامی، مجموعه موزه ایران باستان و موزه دوران اسلامی، تحت عنوان موزه ملی ایران رسمیت یافت.
موزه ملی ایران با قدمتی بیش از 70 سال، با دارا بودن سیصد هزار شیء و زیربنایی بیش از 20 هزار مترمربع نه تنها بزرگترین موزه باستان شناسی و تاریخ ایران است بلكه از نظر حجم، تنوع و كیفیت آثار نیز جزو یكی از چند موزه معتبر جهان محسوب می شود. این موزه در فرهنگ موزه داری ایران به عنوان موزه مادر به شمار می رود كه هدف از برپایی آن، نگهداری و پژوهش در آثار گذشتگان و انتقال آنها به آیندگان، ایجاد و تقویت تفاهم میان اقوام و ملل، شناخت و نمایش سهم ایرانیان در بالندگی فرهنگ و تمدن جهانی و تلاش در بهبود و افزایش میزان دانش عمومی مردم است.
موزه ملی ایران آثار مربوط به دوران مختلف پیش از تاریخ ، تاریخی و اسلامی ایران را در خود جای داده‌است. قدیمی ترین اثری که نشانگر حضور انسان در فلات ایران حدودا در هشتصد هزار سال پیش است که در این موزه نگهداری می‌گردد. از آنجا که فرهنگ، هنر و تمدن ایران همواره در تمام دوره‌ها با هویت ایرانی بدون وقفه راه تکامل را پیموده‌است، لذا آثار به نمایش در آمده در این موزه، جدای از تمامی خصوصیات منحصر به فردی هنر خود از این ویژگی نیز برخوردارند.
کهنترین اشیای به نمایش در آمده در سالن ایران باستان مربوط به دوره‌های گوناگون پارینه سنگی از مرحله قدیم آن تا اواخر دوران مذکور است. قدیمی‌ترین دست ساخته‌های این بخش که از سنگ کوارتز ساخته شده‌اند، مربوط به حوزه رودخانه کشف رود در شرق مشهد هستند، که بیش از یک میلیون سال قدمت دارند. از دیگر مجموعه‌های قدیمی این بخش گنج پر مربوط به استان گیلان و شیوه تو در نزدیکی مهاباد است که حدود ۷۰۰ تا ۴۰۰ هزار سال قدمت دارند. از دوره‌های پارینه سنگی میانی و جدید نیز آثار جالب توجه‌ای در سالن موزه به چشم می‌خورد که بین ۲۰۰ هزار تا حدود ۱۰ هزار سال قدمت دارند.
عکس : علی علیزاده/تابناک
