کنکاش های مفهومی و نظری کشور / 2
نگاه فرهنگي به كليت سينما(نه تك تك فيلم ها) حداقل به صورت آگاهانه امري است كاملا نو. از این دیدگاه معناي چيزها محصول تعامل اجتماعي است و توسط كنشگران تعريف مي شود و با مذاكره وتفاهم جمعي، دروني و تثبيت مي‌شود. اما حتي اين مفاهيم هم ثباتي ندارند و هر لحظه بايد دوباره تعريف شوند.
اشاره: انجمن جامعه شناسی ایران، 25 و 26 اردیبهشت، دومین همایش کنکاش های مفهومی و نظری کشور را برگزار کرد. در این همایش دو روزه، استادان و صاحب نظران علوم اجتماعی به ارایه مقاله ها و طرح ایده ها و نظرهای خود در حوزه های کلان جامعه شناسی و مرتبط با دیگر حوزه های علوم انسانی از جمله اقتصاد، هنر، فلسفه، اخلاق و تاریخ پرداختند. با توجه به اعتبار و اهمیت مقالات ارایه شده در این همایش، گروه راهبرد خبرگزاری دانا، تلاش دارد، در روزهای آینده، به‌ترتیب چکیده این مقالات را منتشر کند. شایسته است از مسوولان انجمن جامعه شناسی به خاطر در اختیار قرار دادن این مجموعه چکیده ها قدردانی شود. نخستین متن این مجموعه، چکیده مقاله ای از دکتر پرویز جلالی، عضو هیات علمی موسسه عالی اموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی است که درباره خلاقیت و مشروعیت در سینمای ایران نوشته شده است.
سینما در ایران: تلاش مستمر برای کسب محبوبیت، مشروعیت و فرصت برای خلاقیت
بیش از یک قرن از عمر سینما می گذرد. از آغاز سینما به عنوان یک سرگرمی سبک عصرانه در میان بیشتر فرهنگ های خاورمیانه و آسیا با استقبال رو به رو شد. با وجود این گسترش نهاد سینما به معنای تولید، نمایش و سینما رفتن فرایندی ساده و یکنواخت نبوده است. بررسی من در تاریخ اجتماعی سینما نشان می‌دهد که اشاعه، پذیرش، و تطور سینما در هر جامعه و فرهنگی ،کم و بیش فرایندی خاص و بی همتا بوده است که نیازمند بررسی جداگانه است. هر فرهنگ کوشیده است تا معنای خاص خود را به سینما ببخشد و این فرایند معنا بخشی یک بار و برای همیشه اتفاق نیفتاده است زیرا هم کارکرد و هم منزلت سینما در طول زمان دگرگون شده است.
هدف اين مقاله بررسي پيدايش و تحول سينما؛ همچون يك نهاد رسانه اي در جامعه و فرهنگ ايران از طریق شناخت مهم ترین چالش هایی است که این رسانه در طول تاريخ بيش از يك قرن خود با آن رو به رو بوده است. این چالش ها عبارت بوده اند از:
1-چالش کسب و حفظ محبوبیت سینما و سود آوری اقتصادی آن
2-چالش کسب و حفظ منزلتی مشروع برای سینما
3-چالش ایجاد و حفظ فضای سیاسی-اقتصادی و اجتماعی–فرهنگی مناسب برای بروز خلاقیت در زمینه سینما
نگاه فرهنگي به كليت سينما(نه تك تك فيلم ها) حداقل به صورت آگاهانه امری است كاملا نو. از این دیدگاه معنای چيزها محصول تعامل اجتماعی است و توسط كنشگران تعريف می شود و با مذاكره و تفاهم جمعی، درونی و تثبيت می شود.اما حتی اين مفاهيم هم ثباتی ندارند و هر لحظه بايد دوباره تعريف شوند. در واقع فرهنگ روش های تفسير يا معناسازی است و نه مجموعه ای از معناهای ثابت.
براساس آنچه در بالا آمد، تاريخ سينما در ايران را به 6 دوره تقسيم كرده ايم و نشان داده ايم كه در هر دوره با توجه به شرايط اجتماعی، متن سينما به شيوه ای خوانده شده و معنايی خاص يافته است . بررسی اين پويه تاريخی نشان می دهد كه چگونه نظام های معنايی مرتبط با نهاد رسانه ای همچون سينما در دوره های مختلف مرتباً دگرگون شده است. به طوری كه انتظارات رسمی و غير رسمی از آن همواره در حال تغيير بوده و در نتيجه دست اندر كاران سينما نيز همواره برای سازگار كردن اين نهاد با شرايط و كسب و حفظ محبوبيت و همين طور منزلت اجتماعی آن را دگرگون ساخته اند. بنابرابن نهاد سينما را در يك كشور نمی توان با ويژگی های ثابتی تعريف كرد و تنها راه شناخت يك رسانه در يك كشور، شناخت تاريخی رسانه همچون متن(text) با استفاده از شرايط(context) آن است.
