کوروش موسوی تاکامی استاد دانشگاه و پژوهشگر برق در محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا( دانا خبر)،از اهمیت مدرن سازی یا جایگزینی سه نیروگاه تولید نیروی برق تهران گفت: درشهر تهران 3 نیروگاه ( نیروگاه گازی شهرری، نیروگاه بعثت در خزانه و نیروگاه طرشت در ستارخان) در حال تولید نیروی برق با اتصال به شبكه سراسری هستند و این سه نیروگاه زمانی كه در زمستان حداكثر تولید را داشته باشند معادل 800 مگاوات از برق شبکه سراسری را تامین می کنند كه سهم نیروگاه گازی شهر ری 544 مگاوات، نیروگاه بعثت 216 مگاوات و نیروگاه طرشت 40 مگاوات است.
وی گفت: این مقادیر اعداد حداكثر تولید هستند كه غالبا به دلایلی همانند محدودیت شبكه، سوخت و غیره به مقادیری كمتر نیز می رسند. این نیروگاه ها ضمن تولید نیروی الكتریسیته، آلودگی هایی هم ایجاد می کنند. این آلودگی ها شامل آلودگی هوا و خاك است همچنین پساب های نیروگاه ها دارای مواد آلاینده فلزی سنگین هستند كه اگر همراه فاضلاب تهران به جنوب شهر سرازیر شوند و در كشتزارهای سبزی استفاده شوند منجر به آلودگی سبزیجات می شوند و اثرات بدی بر سلامت مردم خواهند داشت.
این پژوهشگر کشورمان خاطرنشان کرد: علاوه بر این نیروگاه ها، نیروگاه منتظرقائم در ملارد کرج هم به نظر می‌رسد برآلودگی تهران می افزاید زیرا جهت وزش باد در تهران از غرب به شرق است. این نیروگاه نیز در هر دو واحد بخار و سیكل تركیبی حداكثر 1370 مگاوات از برق شبكه سراسری را در زمستان تولید می شود.
مهندس موسوی گفت: نیروگاه های تهران عمر بالایی دارند و غالبا قبل یا اوایل انقلاب نصب شده اند، به عنوان مثال نیروگاه شهر ری در زمینی به مساحت 52.5 هكتار در سال 1355 تا 1360، نیروگاه بعثت در زمینی به مساحت 20 هكتار و در سال 1343 تا 1345 و نیز نیروگاه طرشت در زمینی به مساحت 17هكتار و در سال 1338 احداث شده اند. این نیروگاه ها از سوخت های فسیلی (گاز و در زمستان گازوییل) مصرف می کنند، نیروگاه بعثت حتی گاهی در فصل سرما از سوخت مازوت استفاده می کند. واحدهای بخار نیروگاه منتظرقائم نیز در سال 1346 شروع به احداث شد و در 1354 به بهره برداری رسید.
وی اظهار داشت: حداقل زمین یكی از نیروگاه ها همانند بعثت متعلق به توانیر است و آن خود ارزش بالایی دارد و می تواند بخشی از هزینه های جایگزینی این نیروگاه ها با یك واحد جدید مدرن، كمتر آلاینده و با راندمان بالا را تامین کند.
نیروگاه های تهران، به ازای هر کیلو وات ساعت تولید برق تقریبا 40 گرم دی اکسید کربن به هوای تهران تزریق می کنند
کوروش موسوی تاکامی تصریح کرد: این نیروگاه ها آلودگی هایی مثل SOX (كه یكی از آنها دی اکسید گوگرد است) و NOX (دی اکسید نیتروژن) و مونو اکسید کربن و نیز هوایی با دمای بیش از 130 درجه سانتی گراد در واحدهای بخار و خیلی بیشتر از این دما در واحدهای گازی وارد هوا می کنند. از طرفی به ازای تولید هر کیلووات ساعت الكتریسیته تقریبا 40 گرم دی اکسید کربن به هوای تهران تزریق می گردد. این مقدار تقریباً 16% از كل مقادیر آلاینده ها است و بدان معناست كه فقط 3 نیروگاه مذكور مستقر در تهران در هر ساعت تقریباً 20 تن گازهای آلاینده به هوای تهران تزریق می كنند.
این استاد دانشگاه عنوان كرد: هزینه مهار دی اكسید كربن به طور متوسط برای واحدهای گاز سوز و سوخت مایع معادل 36 دلار به ازای هرتن دی اكسید كربن است. این بدان معناست كه بالغ بر 2 میلیار دلار لازم است تا در كل كشور مشكل دی اكسید كربن منتشره از نیروگاه ها را مهار كرد و این گاز مهم را یا در چاه های نفتی كه به پایان عمر رسیده اند ذخیره كرد و یا فروخت.
کوروش موسوی تاکامی یادآور شد: هم اكنون تقریبا 5درصد از دی اكسید كربن یك واحد نیروگاه بعثت برداشت و ذخیره می شود و این كافی نیست.
وی اظهار داشت: طبق پیمان کیوتو ما موظف هستیم مقدار انتشار گاز دی اکسید کربن را کاهش دهیم ولی چون سازمان ملل و ارگان های بین المللی ذیربط كمک مالی نمی کنند ما نیز بودجه لازم برای این امر و نیز دسترسی به تكنولوژی های مدرن را نداریم لذا تعهد ما به سایرین كم می شود و مقصر این امر نیز قدرت های بزرگ هستند.
وی عنوان كرد: این در حالی است كه كمك مالی از وظایف و خواسته های سازمان های جهانی و كشورهای اروپایی است و اكنون نیز به كشورهای جهان سوم و در حال پیشرفت این كمک می شود تا با نصب اداوات مدرن یا بهینه سازی فرآیندهای آلوده ساز، نسبت به كاهش گاز دی اكسید كربن كمك نمایند.
ظرفیت ایجاد شده در نیروگاه های ما بیشتر از نیازمان است
این پژوهشگر افزود: در حال حاضر ظرفیت نصب شده نیروگاهی كشور بیش از 69 هزار مگاوات است. این در حالی است كه بیشترین مقدار برق مصرفی یا پیك برق مرداد ماه سال 91 معادل 43 هزار و 300 مگاوات بوده و این مقدار در شرایط حداکثری است و به طور متوسط برق مصرفی ما شاید تا حدود 70 درصد مقدار پیك هم کاهش یابد. بنابراین ضمن آنكه حدود نیمی از نیروگاه های كشور نو هستند و در 10 سال اخیر نصب شده اند، ظرفیت ایجاد شده در نیروگاه های ما بیشتر از نیازمان است و صنعت برق كشور ذخیره گردان بالایی را داراست. ضمن اینكه چون نیروگاه های گازی كشور زیاد هستند و درصدی از نیروگاه ها در تابستان و زمستان و سایر فصول در وضعیت كنترل فركانس هستند، بنابراین شبكه سراسری برق ایران دارای قابلیت اطمینان و پایداری بالایی نیز است.
موسوس افزود: حال با این توصیفات سوالی كه مطرح می شود این است كه نیروگاه های تهران چه تاثیر بسزایی در تولید برق دارند؟ آیا صرفابه سبب موقعیت سیاسی شهر تهران باید در برخی از نقاط آن نیروگاهی برای تامین برق وجود داشته باشد؟ آیا این نیروگاه ها در زمان خروج سراسری شبكه برق یا بلك اوت، به تنهایی می توانند برق مناطق مهم تهران را تامین نمایند؟ یقیناً شبكه برق تهران طوری طراحی نشده است كه با خروج برق كشور به طور سراسری، با جداشدن كل شبكه برق تهران و ایزوله شدن از شبكه، نیروگاه های تهران مستقل بتوانند برق مناطق مهم تهران را تامین نمایند و این امر نشان می دهد كه می توان این نیروگاه ها را به خارج از تهران انتقال داد.
نیروگاه های تهران راندمان پایینی دارند
کوروش موسوی تاكامی معقتد است: این نیروگاه ها راندمان پایینی دارند. برای مثال راندمان واقعی نیروگاه شهر ری حدود 17 درصد است، اما نیروگاه های گازی جدید به طور معمول راندمانی بالای 34 درصد دارند، این بدین معنی است که بیشتر انرژی سوخت به صورت حرارت و دود از دودكش های واحدهای گازی این نیروگاه خارج می شود.
این کارشناس به ارایه راه حل هایی پرداخت و گفت: یک راه حل کوتاه مدت برای جلوگیری از آلودگی های نیروگاه ها در فصل سرما این است که وزارت نیرو می تواند در زمستان و زمانیکه پدیده اینورژن (وارونگی دما) رخ می دهد و تبادل هوا در لایه های پایین و بالا بوجود نمی آید نیروگاه های برق مستقر در تهران را از مدار تولید خارج کند. چون در فصل سرما استفاده از این برق نسبت به تابستان به شدت کاهش می یابد.
افزایش ارتفاع دودکش نیروگاه ها آلودگی جنوب تهران را کاهش می دهد
به عقیده این کارشناس اگر قرار باشد نیروگاه های تهران را به همین وضعیت حفظ کنیم باید برای دودکش نیروگاه ها فکری کنیم. یکی از راهکارهای کاهش آلودگی های نیروگاه ها افزایش ارتفاع دودکش های آنها وبهینه سازی سیستم بویلر با نصب بهینه سازهای مدرن است. چون بیشتر ایستادگی آلودگی هوا در ارتفاع 300 متر است، شاید با افزایش ارتفاع دودكش نیروگاه های بخار بعثت و طرشت به این مقدار حداقل جنوب شهر تهران کمتر آلوده گردد.
وی افزود: نیروگاه هایی مثل بعثت و طرشت یکی از آلودگی هایی که تولید می کنند بخاری است که از سیستم کندانسور و برج تر آنها متصاعد می شود و این بخار حاوی فلزات سنگین است. این بخارات در مناطق اطراف پخش می شود و برای سلامتی مضر است.
نیروگاه CHP شهر تهران را به سوی شهری مدرن و هوشمند پیش می‌برد
موسوی خاطرنشان کرد: اما از راه حل های بلند مدت پیشنهادی به وزارت نیرو این است که یا باید طبق یک برنامه زمانبندی نسبت به افزایش راندمان آنها اقدام شود تا ضمن كاهش آلودگی، هزینه آنها نیز كاهش یابد و یا باید بهترین گزینه كه احداث یك نیروگاه CHP(نیروگاه تولید همزمان برق و آب گرم) است را برگزیند. این نیروگاه می تواند جایگزین هرسه نیروگاه موجود گردد تا مشكلات موصوف به حداقل ممكن كاهش یابند. از طرفی نیروگاه CHP تهران را به سوی شهری مدرن پیش می‌برد.
وی پیشهاد کرد: وزارت نیرو (شركت توانیر) با یک برنامه ریزی زمانبندی شده می تواند با فروش زمین این نیروگاه ها، هزینه ساخت نیروگاه را تاحدودی تامین کند، حتی دولت هم به منظور کمک برای جبران هزینه های احداث این نیروگاه و جلوگیری از تعطیلی تهران در روزهای زمستان آلوده، که به گفته كارشناسان روزانه حدود 1000 میلیارد تومان خسارت دارد، می تواند در این طرح مشارکت کند. نیروگاه CHP راندمانی بالای 85 درصد خواهد داشت که از آلایندگی شهر تهران کم می کند. نیروگاه برق CHP علاوه بر تولید برق، تولید آبگرم هم خواهد داشت و از این منظر نیز با فروش آب گرم به منازل می توان با عدم استفاده از بخاری و شوفاژ در منازل آلایندگی شهر تهران را تا حدودی کاهش داد. وی در تایید گفته های خود به ذكر مطلبی از یكی از اعضای كمیسیون مجلس پرداختند كه تاکید بر این امر داشتند آلودگی هوای تهران قطعا یک بحران جدی است و افزود: آلودگی هوا علاوه بر این که تهدیدی برای سلامتی مردم محسوب شده و باعث کاهش بازدهی آنها می‌شود، سالانه حدود ۱۸ میلیارد دلار نیز به اقتصاد کشور ضرر می‌زند.
این پژوهشگر گفت: برای تاسیس یک نیروگاه جدید 484 مگاواتی برق با تولید تقریبا 1000 مگاوات آب گرم که در حدود 350 میلیون دلار هزینه خواهد شد، می توان این هزینه ها را با خارج کردن نیروگاه های قدیمی از چرخه به نوعی جبران کرد، این هزینه بخشی را وزارت نیرو با فروش تاسیسات و زمین همین نیروگاه ها و نیز بخشی با کمک های سازمان محیط زیست، شهرداری تهران و سایر ارگان های دولت تامین می کند.
مشارکت شورای شهر برای بهینه سازی، نوسازی یا جایگزینی نیروگاه ها ضروری است
کوروش موسوی تاکامی اظهار داشت: یکی دیگر از ارگان هایی که می تواند در این امر مشارکت و همكاری جدی كند، کمیته محیط زیست در شورای شهر تهران است. می دانیم كه شورای شهر تهران عملا و به شکل غیر رسمی یا شاید هم رسمی متولی شهر تهران و پاسخگوی نیازهای شهروندان تهرانی است و از کارهایی که می تواند در دوره جدید انجام دهد، پی گیری بهینه سازی و نوسازی یا جایگزینی این نیروگاه ها در تهران باشد.
کوروش موسوی تاکامی كه خود سردمدار شعار بهینه سازی، مدرن سازی و هوشمندسازی تهران بزرگ است در پایان خاطر نشان كرد كه جایگزینی این نیروگاه ها با یك نیروگاه CHP در شهر تهران، تهران را به سمت شهری مدرن و هوشمند رهنمون می سازد و این مهم از دورنماها و چشم اندازهای تهران بزرگ و پاك است.
mam dar rabete ba mizane enteshar gaz co2 niaz b etelaat va kac k dar in zamine etelaat dare daram lotfan man ro rahnamai befarmaid
09133017019
09367444931