به گزارش گروه ایرانشناسی خبرگزاری دانا(دانا خبر) به نقل از ایسنا، «طاق شاه‌عباسی» نازکترین سد جهان نامیده می شود، چون تاجی به عرض یک متر دارد؛ اما برای دیدن این بنا که به «سد شاه‌عباسی» هم معروف است، باید به روستای 700 ساله «خرو» در فاصله 27کیلومتری شهر طبس در استان یزد بروید، جایی در نزدیکی چشمه آب گرم «مرتضی علی (ع)».
بالاتر از این چشمه، دره تنگی وجود دارد که روی آن «طاق شاه‌عباسی» بنا شده است. قدمت این بنا را به دوره صفوی نسبت می دهند و معتقدند که سنگ نگاره های بزکوهی که روی این طاق حک شده اند، نمادی از درخواست فراوانی آب، زایندگی و فراوانی نعمت است. البته عده ای هم این بزها را نمادی از فرشتگانی می دانند که برای نگهبانی از آب، افزایش و فراوانی نعمت روی دیواره های طاق در حالت دعا نقاشی شده اند.
بومی‌ها به این منطقه تفرجگاه «مرتضی علی (ع)» می گویند. چشمه آب آن، هم زمان دو بخش سرد و گرم دارد که به موازات یکدیگر جریان پیدا می کنند، یک سمت چشمه سرد و سمت دیگر آن گرم است. می گویند علت این است که آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخانه می ریزد و همین امر، اختلاف دما در چشمه ایجاد می کند که گاهی به 10 درجه هم می رسد.
غلظت آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه باعث می شود که این دو نوع آب تا مسافت حدود 300 متر در بستر رودخانه پیش روند و به‌طور کامل با هم مخلوط نشوند، به صورتی که در بستر رودخانه قابل تفکیک باشند.
در طول راه، دیواره های بلند دره مانندی در دو طرف وجود دارند که روی آنها حفره های کوچک و بزرگ با نظم خاصی قرار گرفته اند. بعضی از این حفره ها، چشمه های جوشان آب هستند که بزرگترین‌شان به «حمام مرتضی علی (ع)» معروف است. خیلی ها معتقدند دره باریک این تفرجگاه، شباهت زیادی با «تنگه‌ی واشی» در استان تهران دارد.
