آیا نیویورک می‌تواند الگوی تهران در کاهش آلودگی هوا باشد؟

به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر)، روزنامه شرق نوشت: برخورداری از هوای پاک و سالم حق هر شهروند ایرانی است. دولت موظف است در مناطقی از کشور که با مشکل آلودگی هوا مواجهند، از کیفیت هوا و میزان اثرات آلودگی آن اطلاع پیدا کرده و ضمن اقدامات اجرایی موثر در جهت کاهش آلودگی‌ها، برنامه‌ریزی کند.

بند شماره 123 از منشور حقوق شهروندی ایران شبیه سرفصلی است که شهرداری نیویورک در بخش حقوق شهروندی و محیط‌زیست تعریف کرده است. منشور حقوق شهروندی تازه رونمایی شده است. از طرفی در یک‌ماه گذشته بیش از شش‌روز تعطیلی نصیب دانش‌آموزان تهرانی و دیگر شهرهای بزرگ ایران شده و می‌‌گویند ریه‌های اهالی خوزستان از شکل عادی خارج شده است.

در آن سوی دنیا «مایکل بلومبرگ» شهردار نیویورک، خبر داده است که شهر آسمانخراش‌ها در 50سال گذشته هرگز از هوایی چنین پاکیزه و باکیفیت برخوردار نبوده است. از سال 2007 شهرداری نیویورک طرح گسترش فضاهای سبز پایدار را در پروژه‌ای با عنوان «پلا آن وای‌سی» پیاده کرده و برنامه‌ریزی‌های لازم را تا سال 2030 انجام داده‌ است. تا همین‌جا میزان تولد کودکان مبتلا به اوتیسم در این شهر کاهش یافته است؛ بیماری‌ای که یکی از اصلی‌ترین دلایل بروزش آلودگی هواست. میل خرید اتومبیل شخصی در میان شهروندان نیویورکی به‌نسبت سال 2007 نزدیک به 23‌درصد کم شده و البته دی‌اکسیدگوگردی که ماشین‌ها تولید می‌کنند نسبت به سال 2008 بیش از 69‌درصد کاهش یافته است.
آقای بلومبرگ از سال 2002 شهردار نیویورک شده و حضور پایدارش منافع بسیاری برای اهالی این شهر داشته است، ماندن او کاملا با میل و رغبت شهروندان همراه بوده است، او 300‌میلیون‌دلار از دارایی‌های شخصی‌اش را به دانشگاه جان هاپکینز اهدا کرده است. از زمان آغازبه‌کار تا پایان برنامه‌ای که شهرداری نیویورک تعریف کرده است تقریبا شش دوره ریاست‌جمهوری سپری می‌شود و چندین شهردار و فرماندار تغییر خواهند کرد، اما بودجه این برنامه از منابع مالی پایدار تامین می‌شود. شهرداری برای عملی‌کردن برنامه‌هایش به گسترش فضای سبز در زمین‌های دولتی و فضاهای بیرونی ساختمان‌های بزرگ دولتی، نظارت بر ساخت‌وسازهای استاندارد و تامین سلامت آب و بالا‌بردن سطح رفاه شهروندی پرداخته است.

حالا تنها صدروز از آغازبه‌کار دولت جدید و سامان‌یافتن سازمان محیط‌زیست ایران گذشته است، باید منتظر ماند و دید منشور حقوق شهروندی در بخش اجرایی‌شدنش چطور می‌تواند برای بند 123 ضمانت اجرایی تعریف کند؛ ‌بندی از منشوری که سعی دارد حقوق انسانی و حریم شخصی و آزادگی شهروند ایرانی را به رسمیت بشناسد.

مسلم است رییس سازمان محیط زیست و اهالی دولت در کم‌وبیش صدروزی که از حضورشان می‌گذرد، توان کنترل و استانداردسازی خط تولید دو هیولای اتومبیل‌سازی ایران را نداشته‌اند، ولی به‌هرحال همزمانی انتشار پیش‌نویس منشور حقوق شهروندی با زمستان و فصل وارونگی هوا، لزوم ایجاد ضمانت اجرایی برای این بند را دوچندان کرده است، آن هم در شرایطی که بنا بر آمارهای رسمی‌ سالانه دوهزارو900 تا چهارهزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

قانون ارتقای کیفی تولید خودرو در سال 1389 به تصویب رسیده و با وجود گذشت دوسال‌ونیم کارخانه‌های تولید خودرو توجهی به قانونی که در مجلس و شورای نگهبان تصویب شده، نداشته‌اند. شاید نیم‌نگاهی به تجربه موفق شهری با جمعیتی نزدیک به 9‌میلیون‌نفر که به پاکیزه‌ترین هوای نیم‌قرن اخیر دست یافته، نقشه‌راهی برای ایجاد ضمانت‌های اجرایی و منابع مالی پایدار برای تحقق هوای پاک را برای ما هم فراهم کند.