محمد ابراهیمی، رییس شورای بخش مرکزی جاسک است که این خبر را درست نمیداند. او در توضیح بیشتر به موارد قبلی ورود الاغهای آلوده به این منطقه اشاره میکند و به ایرنا میگوید: « درسال ۷۹، ۴۰۰ الاغ از نوع عربی که آلوده به بیماری مشمشه بودند با ۴فروند لنج بهطور قاچاق در سواحل شهرستان جاسک رها شدند. در همانسال مسوولان اعلام کردند که این نوع بیماری به باغ وحش تهران رسیده و در تیرماه سال ۹۰، رییس باغ وحش تهران هم عزل شد. » به گفته این مسوول در جاسک، رییس وقت این باغ وحش، به مدت ۱۱سال در کار جابهجایی الاغهای آلوده به بیماری از هرمزگان به باغ وحش تهران فعالیت داشت. او از شیر وگوشت الاغهای آلوده به بیماری مشمشه، به سایر حیوانات موجود در باغ وحش تهران میداد. با این همه اما مردم منطقه نگران شیوع مشمشه هستند. ابوذر فیروزی که رییس اداره دامپزشکی جاسک است، برای رفع این نگرانی میگوید: «پس از اطلاع از این موضوع محلهایی را که گفته میشود الاغهای آلوده به بیماری مشمشه در آن رها شدهاند بررسی کردیم اما تاکنون هیچ موردی یافت نشده است.» کاظم شریفی، رییس محیطزیست جاسک نیز توضیح میدهد: «درحال بررسی هستیم و تاکنون الاغی از نوع عربی مشاهده نشده اما از نسل گذشته که درسال ۷۹ و ۸۰ به این منطقه آورشده شده بودند مواردی موجود است.»الاغ و مشمشه
پیش از این در آخرین روزهای اسفند ماهسال گذشته نیز خبری منتشر شد که حکایت از شناسایی ۷ حیوان مبتلا به مشمشه در روستای صحرارود فسا از توابع استان فارس داشت. همان موقع کارشناس واحد مبارزه با بیماریهای واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی فسا با اعلام این خبر گفته بود: « این بیماری در ۵اسب، یک الاغ و یک قاطر در روستای صحرارود و باشگاه سوارکاری در جاده دستجه - صحرارود مشاهده شده که ضمن بررسی موضوع با هماهنگی اداره دامپزشکی اقداماتی انجام گرفت.» بر اساس اعلام مهدی شرفی، گزارش به مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، هماهنگی با اداره دامپزشکی برای معاینه سایر حیوانات و بررسی منبع عفونت، معدوم کردن حیوانات و دفن بهداشتی حیوانات توسط دامپزشکی ازجمله این اقدامات است. او تاکید کرده بود: «هماهنگی با سازمان دامپزشکی شهرستان برای یافتن موارد جدید و آموزش صاحبان حیوانات تکسمی و صاحبان باشگاه سوارکاری از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط واحد مبارزه با بیماریهای معاونت بهداشت است.»
عراق منبع ورود مشمشه به ایران
با همه تایید و تکذیبهای خبر قاچاق الاغهای آلوده و ابتلای الاغهای بومی به این بیماری، نگرانی از شیوع این بیماری همچنان پابرجاست و واهمه تکرار ماجرایسال ۹۰ که باغ وحش تهران را به تعطیلی کشاند، را در ذهن تداعی میکند. اتفاقی که تعدادی از حیوانات را کشت و برخی را تا مرز مرگ برد. هنوز هم نگرانیها وجود دارد، تا جایی که یکسال پس از آن ماجرا در اردیبهشتماه سال ۹۱ و حتی بعد از آن در آبان ماهسال ۹۲ نیز مسوولان نسبت به شیوع این بیماری در باغ وحشها، هشدار دادند.
ماجرا اما تنها به این موضوع ختم نمیشود، سازمان دامپزشکی که نگران شیوع این بیماری است، از محیطزیست گلایه فراوان دارد. پیام محبی، رییس بیمارستان دامپزشکی تهران و نایب رییس جامعه دامپزشکان ایران توضیحات بیشتری میدهد. او میگوید: « مشمشه بیماری ای است که در میان الاغها به شکل حاد خود را نشان میدهد، درحالیکه در میان اسبها این یک نوع بیماری مزمن است. بنابراین الاغ به محض ابتلا میمیرد.»محبی رهاسازی الاغها را موضوع جدیدی نمیداند. به گفته او، رهاکردن الاغها در ایران ریشه تاریخی دارد. «چرا که الاغ حیوانی است که گوشت ارزشمندی ندارد، از اینرو پس از پیر شدن، صاحبان آنها را میکشند و در بیابانها رها میکنند. البته این عمل بسیار غیراخلاقی است و حتی در قوانین شرعی برایش حد در نظر گرفته شده. با این حال اما برخی از روستاییان زمانیکه میبینند الاغها دیگر به دردشان نمیخورند، آنها را میکشند. این موضوع کاملا فرهنگی است.»رییس جامعه دامپزشکان ایران ادامه میدهد: «زمانیکه افراد خودشان از نظر تغذیهای با مشکل روبهرو هستند، دیگر تلاشی برای سیرکردن حیواناتشان ازجمله الاغها نمیکنند. از اینرو کشتن الاغها کم اتفاق نمیافتد.»«مشمشه قابلیت ریشهکنی ندارد» این را محبی میگوید و تاکید میکند: «تشخیص بیماری مشمشه در میان الاغها کار بسیار راحتی است و با یک آزمایش مالئین قابل تشخیص است، اما متاسفانه این آزمایش انجام نمیشود، حتی اسبداران که درآمدهای هنگفتی از این حیوانات دارند، باز هم این آزمایشها را انجام نمیدهند، چه رسد به بومیان.» او درباره شایعه رهاسازی الاغهای آلوده از سواحل خلیج فارس به جاسک، تاکید میکند: « این اتفاق بعید به نظر میرسد، چرا که از مرز آبی قاچاق این حیوانات سخت است، از سوی دیگر چرا باید این الاغها از آن کشورها به ایران فرستاده شوند. معمولا قاچاق این حیوانات از کشورهای حاشیه خلیج فارس آنهم از طریق دریا، روال نیست.» به گفته او، مردم عادی نمیتوانند این بیماری را تشخیص دهند، حتی دامپزشکان نیز توانایی تشخیص این بیماری از روی ظاهر حیوان را ندارند، باید حتما آزمایش مالئین گرفته شود.
براساس اعلام رییس بیمارستان دامپزشکی تهران، مشمشه ازجمله بیماریهایی است که همیشه در کشور ما وجود دارد. « مشمشه عمدتا از مرزهای غربی و بهطور مشخص کشور عراق وارد ایران میشود، پیش از این نیز الاغهای بیمار این کشور، باغ وحش تهران را آلوده کردند.»
شیوع مشمشه از اواخر دهه ۷۰
به گفته او، در ایران سالها خبری از بیماری مشمشه نبود و حتی در دهه ۶۰ بهطور کامل ریشه کن شده بود اما از اواخر دهه ۷۰، بار دیگر این بیماری وارد ایران شد. دلیل عمده آن هم حمل و نقل غیرمجاز توسط الاغها و قاطرها از کشور عراق به ایران بود، حیواناتی که اغلب بیمار هستند.
نایب رییس جامعه دامپزشکان ایران معتقد است: « اینها همه قابل پیشگیری است، میتوان در مرزها این حیوانات را قرنطینه کرد، باید موارد بهداشتی رعایت شود تا دیگر این حیوانات آلوده وارد کشور نشوند. » او میگوید: « در مرزهای زمینی الاغهایی هستند که برای قاچاق تربیت میشوند، اینها حیوانات ارزشمندی هستند بنابراین به راحتی از سوی صاحبانشان رها نمیشوند، بنابراین وقتی یک روستایی الاغش را ارزان میفروشد باید مطمئن بود که این الاغ بیماری است.»محبی تاکید میکند که اغلب الاغها در کردستان عراق و ایران این آلودگی را دارند که سرمنشأ آن هم کشور عراق است.
مجوز باغ وحشها را محیط زیست میدهد
نایب رییس جامعه دامپزشکان ایران سیستم مدیریت باغ وحشها را مشکلدار میداند.«متاسفانه باغ وحشها مجوزشان را از سازمان محیط زیست میگیرند و سازمان دامپزشکی هیچ نقشی در دادن این مجوزها ندارد، همین هم مشکلات فراوانی ایجاد کرده که تغذیه مهمترین آنهاست، بیماری مشمشه بسیار خطرناک است و مشترک میان حیوان و انسان است، بنابراین برای جلوگیری از شیوع این بیماری باید مدیریتها اصلاح شوند.»
او میگوید: « سازمان محیطزیست، دامپزشکی را جزیی از خود نمیداند، درحالیکه رکن اصلی محیط زیست ذخیرههای جانوری کشور است، این موضوع باید از سوی سازمان دامپزشکی کنترل شود.»محبی به مساله دیگری اشاره میکند. « اکنون مشکل دیگری که وجود دارد دامهای بومی است، چرا که اینها در روستاها هستند و یک روستایی نمیخواهد هزینه زیادی برای این دامها کند، حتی نمیداند که سازمان دامپزشکی خدمات رایگانی را ارایه میدهد.»