به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) تبلیغات متنوع، سرگرم‌کننده، طنز و حتی
آزاردهنده، بخشی از زندگی مردم شده است و مردم نیز ناگزیر باید احساس نیاز به مصرف
بیشتر کنند.
جام جم نوشت: در این میان، اما نهادی برای حراست و پاسداشت حریم جامعه در برابر این هجمه تبلیغاتی یا اصلا وجود ندارد یا بود ونبودش چندان تاثیرگذار نیست.
دو جنبه از موضوع تبلیغات در این نوشتار مدنظر است: نخست آگهی‌های اغراق گونه و دوم حمایت یا عدم حمایت جامعه در برابر تبلیغات بی‌رویه.
دروغ در روز روشن!
خیلی از صاحبان کالا هم آگهی می‌دهند و کرشمه می‌آیند و اولویت خرید تعیین می‌کنند تا مشتریان ناخودآگاه خیز نیاز بردارند و کالای مورد نظر را در دل خانه خود زورکی جای دهند.
اما تبلیغ و آگهی‌های تجاری پا را از این هم فراتر نهاده و با خیال نازک مخاطبان خود عشوه‌گری می‌کنند: «خانه‌ای با چشم‌انداز ادبی، پنجره‌های آن رو به دریای شعر گشوده خواهد شد!» این تنها یک جمله ادبی نیست، بلکه آگهی تبلیغاتی است برای فروش یک واحد مسکونی! این نوع آگهی‌ها را باید فهمید و حتی شاعرانگی آن را نیز احساس کرد؛ درک آن یک «باید» است.
شعار ما: مشتری را به حال خود نگذارید!
کارشناسان عرصه تبلیغات به این نتیجه رسیده‌اند که به منظور تولید و پخش چنین آگهی‌هایی، یک هدف را می‌توان برای طراحان آگهی و صاحبان کالا متصور شد؛ هدف غایی طراحان، فروش آگهی خود است به صاحبان صنایع و هدف صاحبان صنایع از تایید چنین آگهی‌هایی، عموما یادآوری نام «برند» مورد نظر است.
آنها می‌دانند اگر هر روز نام کالایی به مشتریان یادآوری نشود، آنها خیلی زود آن را فراموش می‌کنند. از این روی مشتری باید همیشه در معرض سیل بی‌دفاع این تبلیغات باشد.
کمی خلاقیت هم بد نیست
شما باید هر روز تیزرهای طنز و گاه کسل‌کننده پفک نمکی، سس سالاد، شامپو، جوراب، بخاری، یخچال و موتورسیکلت را از تلویزیون ببینید.
صاحبان کالا و خدمات گویا از یاد برده‌اند یکی از جنبه‌های تبلیغات، اطلاع‌رسانی است نه صرفا نمایش یک فیلم؛ نمایشی که بیشتر به مذاق صاحبان خود آگهی خوش می‌آید، نه مخاطبانی که بی‌هیچ حمایتی این‌گونه مورد تهاجم تبلیغاتی قرار می‌گیرند.
حرکت آگهی از در و دیوار شهر
نه این که تبلیغات بامزه و بی‌مزه صرفا به مصرف کالا محدود شود، خدمات هم از این عرصه بی‌نصیب نمانده است. هر روز که در خانه را باز می‌کنی، انواع تراکت‌های تبلیغاتی ـ از آموزشگاه‌های کلاس کنکور و موسیقی گرفته تا سالن‌های آرایش و بهداشتی و تخلیه چاه فاضلاب ـ جلوی چشمان شما رژه خواهد رفت.
صاحبان این خدمات به ارزانی این نوع تبلیغات بدون آن که مالیاتی بپردازند پی برده‌اند. آنها تن نحیف دیوار شهروندان را از این داستان بی‌نصیب نگذاشته‌اند و البته این لطف بزرگی از جانب آنهاست که با اسپری رنگ‌پاش در و دیوار خانه‌ها را مزین نمی‌کنند.
حدیث پیاده‌روهای خیابان نیز فارغ از این ماجرا نیست. مبلمان شهری برای این گروه از صاحبان خدمات قصه‌ای ناآشناست. حتی گفتن این جمله که «تبلیغات در این مکان پیگرد قانونی دارد» تاثیری بر کاهش و ممانعت آنها نخواهد داشت. متولیان هم بخوبی می‌دانند دو مقوله آموزش و اقدام حقوقی و قضایی می‌تواند در کاهش و ممانعت یا به عبارت دیگر در حفظ حریم شهروندان موثر افتد، اما این کار در اولویت برنامه‌های آنان نیست.
چه کسی از مخاطب حمایت می کند؟
تبلیغات، بخش جدایی‌ناپذیر چرخه اقتصادی به شمار می‌آید که با زندگی اجتماعی مردم درآمیخته است. این آگهی‌ها چه این که به لحاظ محتوایی اقناع کننده باشند و انتظار مصرف‌کننده را برآورده سازند یا این که فریبنده باشند، هر دو یک هدف را دنبال خواهند کرد؛ فروش بیشتر! اما جای یک چیز در این میان خالی است؛ انجمن‌های حمایت ازمصرف‌کننده.
هر چند دولت سابق آیین‌نامه اجرایی ماده 7 قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان را تصویب کرد که براساس آن، موارد هفده گانه تبلیغ خلاف واقع و اطلاعات نادرست مشخص شده، اما اثر مشهود چندانی در جامعه نداشته است.
حتی در ماده 16 قانون حمایت از مصرف‌کنندگان به صراحت تصریح شده است «مسوولیت جبران خسارات وارده به مصرف‌کننده با تشخیص مرجع رسیدگی‌کننده به‌عهده شخص حقیقی یا حقوقی اعم از خصوصی و دولتی است که موجب خسارات وارده و اضرار به مصرف‌کننده شده است. در مورد شرکت‌های خارجی علاوه بر شرکت مادر، شعبه یا نمایندگی آن در ایران مسوول خواهد بود.»
اکنون این پرسش مطرح است که چگونه باید یا می‌توان شکستن حریم شخصی، هجمه بی‌رویه تبلیغات و تاثیر سو آن بر زندگی مردم را که گاه تغییر سبک زندگی را در پی دارد، جبران کرد؟
به تعهد خود پای بند باشید
مساله ساده است. اگر در تبلیغات‌تان تعهدی را می‌پذیرید و قولی می‌دهید باید به آن عمل کنید. در غیر این صورت مانند همان فردی که آگهی داده بود موهای مشکی دارد و چشم‌های مشکی، مالک آپارتمان است و ماشین آخرین مدل می‌راند، اما قصد ازدواج با هیچ‌کس را ندارد؛ شما هم تکلیف خود را با مخاطب صادقانه روشن کنید. البته کارشناسان دلیل افزایش حجم تبلیغات غیرمجاز را نبود الزامات قانونی و حقوقی لازم و به روز جهت برخورد با متخلفان تبلیغات غیرمجاز می‌دانند.
