گروه راهبرد خبرگزاری دانا- بانک مرکزی ایران در سال
1339 تاسیس شد و طی این 54 سال، 17 رییس به خود دیده است. مرحوم محسن نوربخش با 14
سال ریاست رکورددار روسای این بانک است. چند صباحی است که طرح 7 ساله شدن دوره
ریاست بانک مرکزی مطرح شده است.
نصب رییس بانک مرکزی توسط رهبری با رییس جمهوری؟
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از آغاز بررسی مجمع برای تدوین فرایند انتخاب و عزل و نصب رییس کل بانک مرکزی خبر داد و گفت: پیشنهاد ۷ ساله شدن ریاست کل بانک مرکزی نیز مطرح است که در کمیسیون اقتصادی مجمع در دست بررسی است.
غلامرضا مصباحی مقدم در ارتباط با اخبار مطرح شده مبنی بر طرح تغییر شیوه عزل و نصب رییس کل بانک مرکزی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، اظهار داشت: اصل این موضوع که نصب و عزل رییس کل بانک مرکزی یا قبول استعفا توسط رییس‌جمهور انجام می‌شود در نامه ابلاغی مقام معظم رهبری به رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد تاکید قرار گرفته است.
غلامرضا کاتب عضو دیگر کمیسیون برنامه و بو دجه مجلس نیز به گفته است: 5 سال زمان ریاست بر بانک مرکزی زمان مناسبی است و اینکه قوه مجریه این انتخاب را انجام دهد بهتر است.
در این رابطه مرتضی عزتی، استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران در گفت وگو با خبرگزاری دانا، می گوید: زمان طولانی برای همه مدیریت ها دو نکته اساسی دارد. یکی پیام دهنده «ثبات مستمر بلند مدت» برای اقتصاد است که می تواند بسیار مفید باشد. دوم اینکه افرادی که این پست را می گیرند، می توانند برنامه های بلند مدت برای کارهای خودشان داشته باشند که این مساله هم برای ایجاد ثبات برنامه ها بسیار مفید است.
وی افزود: اساسا ریاست های بلند مدت به خصوص در مدیریت های اقتصادی می تواند بسیار مفید باشد چون اقتصاد نیازمند برنامه های بلند مدت چندین ساله برای پیشبرد اهداف بلند مدت است.
این تحلیلگر مسایل اقتصادی با اشاره به دوره 14 ساله ریاست مرحوم محسن نوربخش و بروز تورم زیاد و آشوب های پولی آن دوره، بیان کرد: اینکه شخصی مدت زیادی ریاست بانک مرکزی را در دست داشته باشد، به معنای این نیست که آن شخص می تواند جلوی تورم را بگیرد مهم برنامه های بلند مدت صحیح و با ثبات تر است. شاید اصلا برنامه ریزی شود که تورم در حد خاصی در اقتصاد جریان داشته باشد ولی به هر حال تصمیم گیری بلند مدت، روند باثباتی می تواند در پی داشته باشد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران، در ادامه اظهار کرد: نکته بسیار مهمی که در این زمینه باید گفت این است که ریاست بانک مرکزی و هر پست پایه ای اقتصادی پیش از اینکه به مدت ریاست آن پست نگاه کنیم، باید بدانیم که این پست ها نیاز به تخصص زیادی دارند چون پست های اقتصادی بسیار حساس هستند. رییس بانک مرکزی پیش از هر فکر دیگری باید اقتصاددان برجسته ای باشد. هیچ جای دنیا یک غیراقتصاددان را رییس بانک مرکزی قرار نمی دهند.
رییس بانک مرکزی فعلی ما اقتصاددان نیست
عزتی با بیان اینکه «رییس بانک مرکزی فعلی ما اقتصاددان نیست»، خاطر نشان کرد: این مساله ضعف بسیار بزرگی است آقای سیف نه تنها اقتصاددان بزرگی نیست، بلکه در زمینه علمی هم کسی ایشان را آنچنان به عنوان یک متخصص در رشته خودشان هم نمی شناسد که این مساله ضعف بزرگی برای اقتصاد کشور است.
وی ادامه داد: چیزی که به غیر از اینها می تواند در برنامه های اقتصادی تاثیرگذار باشد و ثبات را به اقتصاد بیاورد، تخصصی بودن برنامه های اقتصادی دولت است یعنی مهم این است که کلیت برنامه های اقتصادی دولت چیست؟ اگر تیم اقتصادی دولت هماهنگ کار نکنند و دنبال برنامه های اقتصادی مشخص و مدون نباشند، نه ثبات مدیریتی، نه شخص رییس بانک مرکزی خیلی کارگشا نخواهد بود و باید تیم اقتصادی دولت هماهنگ باشد.
کاهش نسبی تورم
استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران با اشاره به اقدامات سیف، رییس بانک مرکزی، طی دوره چند ماهه، گفت: همانطور که اشاره کردم من هیچ انتظاری ندارم آقای سیف که اقتصاددان برجسته ای نیست – هرچند تجربه بانکی زیادی دارد- بتواند سیاست های اقتصادی را به خوبی بشناسد، آقای سیف مدیر خوب و مجربی است. اما افراد دیگری کنار ایشان هستند که اقتصاددان های خوبی هستند و اگر فرض را بر این بگذاریم که آنها سیاست گذاری کرده اند و نتیجه را کنار آن ببینیم، می توانیم بگوییم به طور نسبی، تورم طی این یک سال رو به کاهش بوده که این یک امتیاز مثبت است.
وی افزود: تورم فعلی آنقدر پایین نیامده که بگوییم سیاست های پایه ای خیلی موثر بوده اند، قبل از آن تورم به قدری زیاد بود که خارج از ظرفیت اقتصاد کشور شده بود که کمی این تورم کاهش یافت. شاید سیاست های اقتصادی بدتری تدوین می شد که وضعیت بدتر هم بشود اما به هر حال باید گفت که وضعیت اقتصاد کشور رو به بهبودی رفته است.
عزتی با اشاره به نرخ ارز در کشور گفت: برنامه کلی دولت ثبات نرخ ارز کشور است هرچند که گاهی ارز تلاطم ها و نوسان هایی را در این دوره تجربه کرده است و تا 20 درصد تلورانس داشته که این برای اقتصاد کشور زیاد مثبت نیست و سیاست ثبات دهنده خوبی به چشم نمی خورد.
این تحلیلگر مسایل اقتصادی با اشاره به دخالت آقای سیف در مقطعی، درباره کاهش نرخ ارز، بیان کرد: در کشور ما دولت نرخ ارز را تعیین می کند، چون خود دولت عرضه کننده ارز است، هر قیمتی که دوست داشته باشد می تواند بفروشد و هر از گاهی هم چند تا کار شعاری انجام می دهد برای اینکه جلوی برخی از تلاطم های موقت را بگیرند. به نظر من جایگاه رییس مرکزی این نیست که با مصاحبه در بازار ارز تاثیرگذار باشد. علم می گوید که با سیاست های درست می توان نرخ ارز را تغییر داد.
دولت برنامه های سیاست اقتصادی منسجمی ندارد
عزتی در پایان با نگاهی کلی به سیاست های اقتصادی دولت یازدهم، گفت: به نظر من دولت سیاست اقتصادی خیلی روشنی نداشته است و من هیچ برنامه منسجمی در سیاست های اقتصادی دولت نمی بینم و خیلی از کارها روزمرگی بوده است و نگاهی موقتی داشته اند و اصلا توجه به پایه های علمی اقتصاد نشده است.
