مدیرانجمن نجوم آماتوری ایران اعلام کرد:
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان اینکه یکشنبه 8 تیر آغاز ماه مبارک رمضان است، گفت: رویت این هلال در شامگاه شنبه هفتم تیرماه حتی با چشم غیر مسلح در سراسر کشور به ویژه در رصدگاه های عاری از غبار افق امکان پذیر است.
شنبه شب هلال ماه رویت می شود
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر)، با اشاره به اینکه امسال ماه رمضان طبق تقویم رسمی کشور شروع می شود، گفت: شامگاه روز جمعه 6 تیر بر اساس زمان مقارنه که ساعت 12 و 38 دقیقه ظهر همین روز است، ماه جدایی زاویه ای مناسب را تا لحظه غروب خورشید برای شکل گیری هلال ندارد و رویت هلال امکان پذیر نیست، ضمن آنکه در این شامگاه ماه زودتر از خورشید غروب می کند.
یکشنبه 8تیر روز اول رمضان سال 93
مهندس عتیقی ضمن اشاره به شرایط رویت پذیری این هلال در شامگاه روز شنبه 7 تیر ماه 93، گفت: در این شامگاه هر چند ارتفاع هلال به نسبت کم و مدت مکث هلال در افق کوتاه است اما رویت این هلال حتی با چشم غیر مسلح در سراسر کشور به ویژه در رصدگاه های عاری از غبار افق امکان پذیر است. بنابراین رویت هلال با حرکت از شمال به سمت جنوب کشور آسان تر است و می توان نتیجه گرفت رمضان امسال طبق تقویم رسمی کشور از روز یکشنبه 8 تیر آغاز می شود.
احتمال رویت ماه در روز
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تصریح کرد: اینگونه می توان ارزیابی کرد که حتی در مناطق شمالی کشور به شرط داشتن افقی باز و تمیز و رصدگاهی ایده آل از نظر شرایط آب و هوایی (بدور از گرد و غبار،رطوبت و...)، این امید وجود دارد که این هلال در روز، هم توسط رصدگر با تجربه رویت شود.
وی با بیان اینکه طول کمان و روشنایی زیاد اینگونه هلال های 30 روزه، از جمله ویژگی های آنهاست و نمی توان استدلال کرد که هلال شب دوم است، افزود: فاز ماه 1.83 و طول کمان آن 147 به خوبی مشخص می کند که این هلال شرایط رصدی بسیار مناسبی برای رصد با چشم غیر مسلح دارد.
عتیقی افزود: فقط کافی است رصدگر در منطقه ای که افق غربی باز (بدون آلاینده هوا و یا ابر) داشته باشد مستقر شود و به سمت ماه در لحظه غروب خورشید (جایی که هلال قرار دارد) دقت کند.
34 دقیقه فرصت برای رصد
این کارشناس نجوم یادآورشد: رصدگر از لحظه غروب خورشید در ساعت 20 و 24 دقیقه و 9 ثانیه تا لحظه غروب ماه در ساعت 20 و 58 دقیقه و 3 ثانیه، حدود 34 دقیقه فرصت دارند تا هلال ماه را با ابزارهای رصدی و چشم غیر مسلح جستجو و مشاهده کنند.
وی گفت: به جرات می توان گفت در ایران به ویژه در یک دهه اخیر، رصدگران هلال ماه به صورت علمی و با ابزارهای پیشرفته به استقبال رویت هلال های خاص می روند. این در حالی است که در کشورهای همسایه، اعلام رویت به تبعیت از کشوری ثالث و یا با قواعدی متفاوت از رویت قطعی با چشم یا ابزار انجام می شود و گرنه اختلاف افق ها برای اعلام به این اندازه نیست.
اوقات شرعی در غرب و شرق کشور
مدیر انجمن نجوم آماتور ایران در پاسخ به سوال خبرنگارگروه دانش خبرگزاری دانا مبنی براینکه آیا همیشه اوقات شرعی شهرهای غربی دیرتر از شهرهای شرقی اتفاق می افتد؟ افزود: در کل باید گفت هر چه به سمت غرب برویم زمان طلوع یا غروب خورشید دیرتراتفاق می افتد، اما این گفته دقیق نیست. اوقات شرعی (به‌جز اذان ظهر) علاوه بر طول جغرافیایی، به عرض جغرافیایی نیز وابسته است. در برخی اوقات سال مانند حوالی انقلاب تابستانی یا زمستانی تاثیر عرض جغرافیایی (شمالی یا جنوبی بودن) بیشتر است و ممکن است از روی نقشه یک شهر، غربی تر از شهر دیگر دیده شود. اما درشهر شرقی اذان چند ثانیه زودتر اتفاق می افتد. بنابراین محاسبه اوقات شرعی درهرمکانی نیاز به دانستن موقعیت جغرافیایی دقیق محل و استفاده از نرم‌افزارهای خاص دارد.لذا زمانی اذان دردو شهر یکسان است که هر دو شهر روی یک عرض جغرافیایی قرار گرفته باشند.
فاصله بین 2وقت شرعی
وی به فاصله بین دو وقت شرعی اشاره کرد و گفت: فاصله بین دو وقت شرعی یعنی بین غروب آفتاب واذان مغرب همیشه ثابت است چون 4 ونیم درجه همیشه ثابت بوده، بنابراین خورشید باید 4 و نیم درجه زیر افق قرار بگیرد. لذا 20دقیقه طول می کشد و برای شهرهای مختلف هم یکی است. اما برای اینکه بخواهیم دقیق تر بیان کنیم نیاز به تحقیقات بیشتر است. ولی از لحاظ اینکه اوقات شرعی به موقعیت خورشید در طی سال بستگی دارد این فاصله زمانی نیز می تواند متغیر باشد اما به دلیل نا محسوس بودن آن به زمان وعمر ما نمی رسد.
مهندس مسعود عتیقی در پاسخ به این سوال که آیا هرسال اوقات شرعی باید تعیین شود و یا یک معیار ثابت و همیشگی است؟ گفت:بله تقریبا ثابت است. اما از آن‌جایی که طول سال شمسی عدد صحیحی نیست، اوقات شرعی یک سال نسبت به سال قبل یا بعد ممکن است حداکثر چند ثانیه تفاوت داشته باشد. اما پیش از این درخصوص روش تعیین اوقات شرعی توضیحاتی داده شد و باید بگویم که تعیین اوقات شرعی نیز مانند تعیین قبله ثابت است و هرساله تغییر محسوسی نمی کند و نیاز به تعیین مجدد ندارد، به طور مثال 10سال آینده را با 25 تیر ماه امسال مقایسه کنید وقت اذان صبح، ظهر و مغرب یکی است و تغییری در آن به وجود نیامده است.
تفاوت اذان در بین مذاهب
عتیقی به تفاوت در اذان ظهر بین مذاهب مختلف نیز اشاره کرد و افزود: در کره آسمان، نصف‌النهار ناظر به صورت کمانی قابل تصور است که از شمال شروع شده و از بالای سر (سمت الراس) عبور کرده و به جنوب سماوی می‌رسد. زمان اذان ظهر وقتی است که مرکز قرص خورشید در حرکت روزانه خود که بین فاصله طلوع و غروب، یعنی وقتی به میانه راه یا نصف‌النهار ناظر برسد و یا به صورت عامیانه زمانی که خورشید به بیشترین ارتفاع و سایه شاخص نیز به کمترین مقداربرسد، وقت اذان ظهراست. لذا اذان ظهر در تمام مذاهب اسلامی یکسان است. وقتی خورشید به نصف النهارمحلی برسد در آن شهر اذان ظهر است. نصف النهار محلی در هر شهری متفاوت است این به این معنی است که وقت اذان هر شهری با شهر دیگر فرق دارد.
وی در مورد اذان مغرب در گفت و گو با خبرگزاری دانا گفت: پس از آنکه خورشید غروب می کند، تا مدتی آسمان همچنان روشن است و در واقع برای ناظری که روی زمین قرار گرفته، خورشید غروب کرده است؛ اما اگر درهمان لحظه در ارتفاع قابل توجهی قرار بگیریم مشاهده می شود که هنوز خورشید بالای افق است. در اذان مغرب خورشید 4 ونیم درجه زیر افق قرارمی گیرد، یعنی حدود 20 دقیقه بعد ازغروب خورشید اذان مغرب گفته می شود، اهل تسنن معتقدند که بلافاصله پس ازاینکه خورشید پشت افق قراربگیرد لحظه اذان مغرب است، اما مذهب شیعه معتقد به این هستند که باید سرخی افق گرفته شود، یعنی خورشید 4نیم درجه زیر افق قرار بگیرد که این اتفاق 20 دقیقه وقت نیاز است بنابراین پس ازگذشت20دقیقه اذان گفته می شود.
مدیر آماتور نجوم ایران در پایان در خصوص چگونگی تعیین اوقات شرعی توضیحاتی داد و تصریح کرد: اوقات شرعی مانند رویت هلال ماه در بین فرقه های مختلف اسلامی تفاوت هایی دارد، همه مسلمانان به رویت ماه معتقد هستند، اما اختلاف بر سرضوابط است که در بین فرقه ها متفاوت بوده بنابراین درفقه شیعه متداول است که وقتی خورشید 17 و نیم درجه زیر افق قرار دارد فجرصادق می دمد و صبح آغاز می شود. (فجرصادق به این معنی است که وقتی خورشید قبل از طلوع می تابد نور خورشید به لایه های فوقانی جو برخورد کرده و منعکس می شود، ابتدا یک فجر کاذب ایجاد می شود یعنی پایین روشن و بالا تاریک است، اما در فجر صادق، بالا روشن است و به مرور تمام پرده افق را می پوشاند و روشن می کند، بنابراین وقتی خورشید 17 و نیم درجه زیر افق قرار می گیرد یک ساعت و نیم قبل از طلوع خورشید است که این لحظه زمان اذان صبح است).
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر)، با اشاره به اینکه امسال ماه رمضان طبق تقویم رسمی کشور شروع می شود، گفت: شامگاه روز جمعه 6 تیر بر اساس زمان مقارنه که ساعت 12 و 38 دقیقه ظهر همین روز است، ماه جدایی زاویه ای مناسب را تا لحظه غروب خورشید برای شکل گیری هلال ندارد و رویت هلال امکان پذیر نیست، ضمن آنکه در این شامگاه ماه زودتر از خورشید غروب می کند.
مهندس عتیقی ضمن اشاره به شرایط رویت پذیری این هلال در شامگاه روز شنبه 7 تیر ماه 93، گفت: در این شامگاه هر چند ارتفاع هلال به نسبت کم و مدت مکث هلال در افق کوتاه است اما رویت این هلال حتی با چشم غیر مسلح در سراسر کشور به ویژه در رصدگاه های عاری از غبار افق امکان پذیر است. بنابراین رویت هلال با حرکت از شمال به سمت جنوب کشور آسان تر است و می توان نتیجه گرفت رمضان امسال طبق تقویم رسمی کشور از روز یکشنبه 8 تیر آغاز می شود.
احتمال رویت ماه در روز
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تصریح کرد: اینگونه می توان ارزیابی کرد که حتی در مناطق شمالی کشور به شرط داشتن افقی باز و تمیز و رصدگاهی ایده آل از نظر شرایط آب و هوایی (بدور از گرد و غبار،رطوبت و...)، این امید وجود دارد که این هلال در روز، هم توسط رصدگر با تجربه رویت شود.
وی با بیان اینکه طول کمان و روشنایی زیاد اینگونه هلال های 30 روزه، از جمله ویژگی های آنهاست و نمی توان استدلال کرد که هلال شب دوم است، افزود: فاز ماه 1.83 و طول کمان آن 147 به خوبی مشخص می کند که این هلال شرایط رصدی بسیار مناسبی برای رصد با چشم غیر مسلح دارد.
عتیقی افزود: فقط کافی است رصدگر در منطقه ای که افق غربی باز (بدون آلاینده هوا و یا ابر) داشته باشد مستقر شود و به سمت ماه در لحظه غروب خورشید (جایی که هلال قرار دارد) دقت کند.
34 دقیقه فرصت برای رصد
وی گفت: به جرات می توان گفت در ایران به ویژه در یک دهه اخیر، رصدگران هلال ماه به صورت علمی و با ابزارهای پیشرفته به استقبال رویت هلال های خاص می روند. این در حالی است که در کشورهای همسایه، اعلام رویت به تبعیت از کشوری ثالث و یا با قواعدی متفاوت از رویت قطعی با چشم یا ابزار انجام می شود و گرنه اختلاف افق ها برای اعلام به این اندازه نیست.
اوقات شرعی در غرب و شرق کشور
مدیر انجمن نجوم آماتور ایران در پاسخ به سوال خبرنگارگروه دانش خبرگزاری دانا مبنی براینکه آیا همیشه اوقات شرعی شهرهای غربی دیرتر از شهرهای شرقی اتفاق می افتد؟ افزود: در کل باید گفت هر چه به سمت غرب برویم زمان طلوع یا غروب خورشید دیرتراتفاق می افتد، اما این گفته دقیق نیست. اوقات شرعی (به‌جز اذان ظهر) علاوه بر طول جغرافیایی، به عرض جغرافیایی نیز وابسته است. در برخی اوقات سال مانند حوالی انقلاب تابستانی یا زمستانی تاثیر عرض جغرافیایی (شمالی یا جنوبی بودن) بیشتر است و ممکن است از روی نقشه یک شهر، غربی تر از شهر دیگر دیده شود. اما درشهر شرقی اذان چند ثانیه زودتر اتفاق می افتد. بنابراین محاسبه اوقات شرعی درهرمکانی نیاز به دانستن موقعیت جغرافیایی دقیق محل و استفاده از نرم‌افزارهای خاص دارد.لذا زمانی اذان دردو شهر یکسان است که هر دو شهر روی یک عرض جغرافیایی قرار گرفته باشند.
فاصله بین 2وقت شرعی
وی به فاصله بین دو وقت شرعی اشاره کرد و گفت: فاصله بین دو وقت شرعی یعنی بین غروب آفتاب واذان مغرب همیشه ثابت است چون 4 ونیم درجه همیشه ثابت بوده، بنابراین خورشید باید 4 و نیم درجه زیر افق قرار بگیرد. لذا 20دقیقه طول می کشد و برای شهرهای مختلف هم یکی است. اما برای اینکه بخواهیم دقیق تر بیان کنیم نیاز به تحقیقات بیشتر است. ولی از لحاظ اینکه اوقات شرعی به موقعیت خورشید در طی سال بستگی دارد این فاصله زمانی نیز می تواند متغیر باشد اما به دلیل نا محسوس بودن آن به زمان وعمر ما نمی رسد.
تفاوت اذان در بین مذاهب
عتیقی به تفاوت در اذان ظهر بین مذاهب مختلف نیز اشاره کرد و افزود: در کره آسمان، نصف‌النهار ناظر به صورت کمانی قابل تصور است که از شمال شروع شده و از بالای سر (سمت الراس) عبور کرده و به جنوب سماوی می‌رسد. زمان اذان ظهر وقتی است که مرکز قرص خورشید در حرکت روزانه خود که بین فاصله طلوع و غروب، یعنی وقتی به میانه راه یا نصف‌النهار ناظر برسد و یا به صورت عامیانه زمانی که خورشید به بیشترین ارتفاع و سایه شاخص نیز به کمترین مقداربرسد، وقت اذان ظهراست. لذا اذان ظهر در تمام مذاهب اسلامی یکسان است. وقتی خورشید به نصف النهارمحلی برسد در آن شهر اذان ظهر است. نصف النهار محلی در هر شهری متفاوت است این به این معنی است که وقت اذان هر شهری با شهر دیگر فرق دارد.
وی در مورد اذان مغرب در گفت و گو با خبرگزاری دانا گفت: پس از آنکه خورشید غروب می کند، تا مدتی آسمان همچنان روشن است و در واقع برای ناظری که روی زمین قرار گرفته، خورشید غروب کرده است؛ اما اگر درهمان لحظه در ارتفاع قابل توجهی قرار بگیریم مشاهده می شود که هنوز خورشید بالای افق است. در اذان مغرب خورشید 4 ونیم درجه زیر افق قرارمی گیرد، یعنی حدود 20 دقیقه بعد ازغروب خورشید اذان مغرب گفته می شود، اهل تسنن معتقدند که بلافاصله پس ازاینکه خورشید پشت افق قراربگیرد لحظه اذان مغرب است، اما مذهب شیعه معتقد به این هستند که باید سرخی افق گرفته شود، یعنی خورشید 4نیم درجه زیر افق قرار بگیرد که این اتفاق 20 دقیقه وقت نیاز است بنابراین پس ازگذشت20دقیقه اذان گفته می شود.
مدیر آماتور نجوم ایران در پایان در خصوص چگونگی تعیین اوقات شرعی توضیحاتی داد و تصریح کرد: اوقات شرعی مانند رویت هلال ماه در بین فرقه های مختلف اسلامی تفاوت هایی دارد، همه مسلمانان به رویت ماه معتقد هستند، اما اختلاف بر سرضوابط است که در بین فرقه ها متفاوت بوده بنابراین درفقه شیعه متداول است که وقتی خورشید 17 و نیم درجه زیر افق قرار دارد فجرصادق می دمد و صبح آغاز می شود. (فجرصادق به این معنی است که وقتی خورشید قبل از طلوع می تابد نور خورشید به لایه های فوقانی جو برخورد کرده و منعکس می شود، ابتدا یک فجر کاذب ایجاد می شود یعنی پایین روشن و بالا تاریک است، اما در فجر صادق، بالا روشن است و به مرور تمام پرده افق را می پوشاند و روشن می کند، بنابراین وقتی خورشید 17 و نیم درجه زیر افق قرار می گیرد یک ساعت و نیم قبل از طلوع خورشید است که این لحظه زمان اذان صبح است).
