به گزارش خبرگزاری دانا، اکوتوریسم، قدمت هنری، فرهنگی و تاریخی، زندگی، تولد و آرامگاه شخصیتهای برجسته جهانی در نیشابور، این شهر را به یک منطقه خاص گردشگری تبدیل کرده است؛ بسیاری نیشابور را به شهر خیام و عطار میشناسند، البته شخصیتهای برجسته بسیاری در این دیار بودهاند، اما به واسطه تعدد و بعضا بیمهری، بسیاری از آنها برای مردم عوام ناشناخته ماندهاند، شهری که شهد شعر از آن میریزد و از 5 روز ملی که در کشور به عنوان روزهای ملی شاعران وجود دارد، دو روزش متعلق به نیشابور است.
شهرستان نیشابور دارای مناطق بسیار تاریخی و گردشگری است که به برخی از آنها در ذیل اشاره خواهد شد:
آرامگاه حکیم عمر خیام نیشابوری
خیام فیلسوف، ریاضیدان، منجم و شاعری که از مفاخر ملی ایران است، آرمگاه و بنای یادبود خیام هدف گردشگری بسیاری از توریستها و مسافرین است، روی این بنا اشعار خیام نوشته شده و باغ آرامگاه جزو باغ های دیدنی ایران به شمار میرود و طراح و معمار این بنای یادبود و محوطه اطراف آن مهندس هوشنگ سیحون بوده است.
آرامگاه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری
عطار یکی از شاعران و عارفان مشهور ایران زمین است که به دست سپاهیان مغول کشته شد، مولانا درباره وی میگوید: " هفت شهر عشق را عطار گشت / ما هنوز اندر خم یک کوچهایم " از مهم ترین آثار او میتوان به منطق الطیر و تذکرهالاولیاء اشاره کرد؛ آرامگاه عطار به شکل گنبدی کاشی کاری شده است.
قدمگاه رضوی و کاروانسرای قدمگاه
نیشابور را شهر قلمدانهای مرصع نیز میدانند، قدمگاه رضوی یک مجموعه تاریخی – مذهبی است که در فاصله 24 کیلومتری شرق نیشابور واقع شده و پس از عزیمت امام رضا(ع) و به یاد اجتماع دوستداران اهل بیت نام قدمگاه را به خود گرفت که هر ساله گردشگران زیادی از آن دیدن میکنند.
قدمگاه منزلگاه کاروانهایی بوده که نیشابور را به سمت بلخ، بخارا و سمرقند ترک میکردند؛ کاروانسرای قدمگاه مربوط به دوره صفویه است .
دهکده و مسجد چوبین
این مسجد در ایران منحصر به فرد و بیهمتاست که به وسیله زنده یاد مهندس حمید مجتهدی ساخته شد، مسجد چوبی دارای دو مناره است که طوری به سقف اتصال دارند که در داخل مسجد ستونی وجود ندارد و دارای200 متر زیربناست و از انواع چوب های صنعتی و با استانداردهای روز جهان ساخته شده است و در مقابل زلزلههایی با قدرت 7 تا 8 ریشتر مقاومت میکند، این مجموعه شامل کتابخانه، موزه، رستوران، آلاچیق و ... در فاصله 7 کیلومتری نیشابورخودنمایی میکند؛ بسیاری از گردشگران با دیدن این بنا با معماری خاص و فضای زیبا به وجد میآیند.
آرامگاه استاد کمال الملک
محمد غفاری معروف به کمال الملک یکی از اساتید برجسته و مطرح نقاشی ایران بود که در سال 1319 هجری شمسی درگذشت و در جوار شیخ عطار به خاک سپرده شد، طراح بنای یادبود کمال الملک نیز مهندس هوشنگ سیحون بوده است.
بازار سرپوشیده
بازار سرپوشیده یا سرپوش یا سوق القدیم که در آن حجرههای مشاغل سنتی و بومی نیز وجود دارد که البته رفته رفته این مشاغل کمرنگتر شدهاند، قدمت این بازار به دوره صفوی میرسد و بجا مانده از بازار بزرگی است که از حوالی دروازه شهر شروع و به دروازه عراق منتهی میشود که متاسفانه بخش زیاد آن از بین رفته، این بازار تنها بازار سرپوشیده خراسان است و البته گرمابه مرمر نیز در این بازار است که قدمت آن به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی میرسد.
سایت موزه باستان شناسی شادیاخ
شهر کهن نیشابور با وسعت بیش از 4500 هکتار در صدر اسلام دارای محلات متعددی بوده که یکی از این محلهها شادیاخ نام داشته، در شادیاخ عمارتی امیرنشین و منازلی برای سپاهیان بنا و محل اقامت پادشاهان شد و سرانجام با حمله مغول از میان رفت؛ شادیاخ در جنوب شرقی آرامگاه عطار از سال 78 مورد کاوشهای باستانی قرار گرفته و یکی از سایت موزههای باستان شناسی در استان است.
عمارت و باغ امین الاسلامی
بنای واقع در میان باغ با زیربنای تقریبی 1200 مترمربع و در دو طبقه ساخته شده است و فضاهایی مانند سالن مرکزی، پیشخوان ستون دار ، سردابه و ... در آن دیده میشود و در مجاورت باغ ملی نیشابور واقع شده است .
آرامگاه فضل بن شاذان
فضل بن شاذان یکی از متکلمان و متفکران تشیع است، آرامگاه فضل بن شاذان در 6 کیلومتری شرق نیشابور قرار دارد .
بقعه امامزاده محمد محروق و ابراهیم
در سوی دیگر بنای یادبود خیام، بنای مذهبی از کاشیکاریهای معرق جلب نظر میکند، این مکان مدفن امامزاده محمد محروق و ابراهیم است.
کاروانسرای شاه عباسی
کاروانسرا یا رباط شاه عباسی با بافت قدیمی دارای 24 حجره است و قدمت این بنا به دوره صفویه میرسد و در دوران قاجار و اوایل پهلوی به عنوان محل نگهداری فقرا و ایتام استفاده میشده است که در حال حاضر به عنوان مرکز عرضه صنایع دستی نیشابور پذیرای گردشگران است .
اردوگاه شهید رجایی باغرود
این اردوگاه در مجاورت روستای غار از ییلاقات رشته کوه بینالود در 12 کیلومتری شمال شهر نیشابور قرار دارد و همه ساله پذیرای کاروانهای دانش آموزی از تمامی نقاط ایران است و از قدیمیترین اردوگاههای کشور محسوب میشود.
شهرستان نیشابور دارای نقاط گردشگری بسیاری است که در این مجال اندک نمیگنجد از جمله روستاهای دیزباد علیا، بوژان، خرو ، بار و ... طبیعت مثال زدنی زیبایی را به بازدیدکنندگان هدیه میدهد و البته از دیگر جاذبههای گرشگری و مناطق گردشگری، تاریخی و مذهبی میتوان به مسجد جامع نیشابور که از بناهای با ارزش دوره تیموری است، گنبد کلیدر، ستونهای یادبود خیام که به دست توانمند استاد اخویان از اساتید برجسته آجرتراش ساخته شده است؛ آب انبار بازار نو، بنای چشمه علی، گنبد آجری بزرگ مهرآباد و ... اشاره کرد و در نهایت، این نوشتار تنها میتواند گوشه بسیار کوچکی از فرهنگ و قدمت شهرستان هنرخیز نیشابور را به تصویر بکشد، شهری که بزرگان زیادی در آن زیستهاند و تاریخ کهنی را بر دوش خود دارد، این گزارش را با یک رباعی از ابوسعید ابوالخیر پایان میدهم:
گفتی که منم ماه نشابور سرا / ای ماه نشابور نشابور ترا آن تو ترا و آن ما نیز ترا / با ما بنگویی که خصومت ز چرا