به گزارش خبرگزاری دانا گیاهان دارویی یکی از پتانسیل های بالای هر منطقه در زمینه های دارویی و البته اقتصادی است که در این میان استان آذربایجان شرقی با دارا بودن بیش از ۴۰۰ گونه گیاه دارویی یکی از متنوع ترین استان های کشور در زمینه تولید این گیاه است.
هر شهرستان و منطقه ای در استان برای گیاه دارویی خاصی مستعد است و در این میان شهرستان هایی همچون اسکو، تبریز، شبستر، مراغه، مرند و بستان آباد دارای پتانسیل بالایی در رشد این گیاهان هستند.
گیاهان دارویی استان که قابلیت صادراتی بالایی دارند و طبق نظر کارشناسان حوزه کشاورزی نیاز به بازاریابی و از سوی دیگر تجاری سازی است.
تولید ۴۵۰ گونه گیاهان دارویی در آذربایجان شرقی
ابوالفضل شکوری در خصوص جزئیات تولید گیاهان دارویی در استان گفت: در کل کشور دو هزار و ۳۰۰ نوع گیاه دارویی داریم که حدود ۴۵۰ گونه آن در استان به شکل زراعی و طبیعی تولید می شود و به همین دلیل می توان آذربایجان شرقی را یکی از متنوع ترین استان ها از لحاظ تولید گیاهان دارویی دانست.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در خصوص منابع تولید گیاهان دارویی گفت: این گیاهان از دو منبع طبیعی و همچنین زراعی بدست می آیند اما آنچه جزو اهداف ما محسوب می شود تولید گیاهان به شکل زراعی است تا مناسب با نیازها و به صورت اقتصادی به بازار عرضه شوند.
وی ادامه داد: از آنجایی که اقلیم های متفاوتی در کشور داریم محصولات متنوعی در سراسر آن تولید می شود که در این میان استان آذربایجان شرقی به دلیل اقلیم مناسب محل خوبی برای تولید این گیاهان است.
شکوری با اشاره به تشکیل ستاد فناوری گیاهان دارویی در سطح کشور و به دنبال آن آذربایجان شرقی گفت: با تشکیل این ستاد تحول بزرگی در زمینه تولید گیاهان دارویی را شاهد خواهیم بود.
وی ادامه داد: در این ستاد، گیاهان دارویی در زمینه بازاریابی، تجاری سازی و پژوهش مورد مطالعه قرار می گیرند تا عمده مشکلات این بخش را بتوانیم به شکل مناسبی حل کنیم.
بازاریابی گیاهان دارویی در استان باید ساماندهی شود
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان در ادامه با اشاره به مشکلاتی در تولید و عرضه این گیاهان گفت: بازار مطمئنی برای این محصولات وجود ندارد و برای عرضه مناسب این محصولات نیاز به بازاریابی مناسبی داریم تا در این خصوص زیان نبینیم.
شکوری ادامه داد: از سوی دیگر چون بیشتر این گیاهان به شکل طبیعی می رویند، هر گونه برداشت غیرکارشناسی این نوع گیاهان موجب تخریب آن ها و مراتع می شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان در خصوص برداشت بی رویه از گیاهان دارویی گفت: این برداشت بی رویه زمینه ساز تخریب مراتع شده است که در آینده می تواند برای ادامه فعالیت این صنعت خطرآفرین باشد.
وی افزود: به همین دلیل در ستاد فناوری گیاهان دارویی به دنبال زراعی سازی این محصولات هستیم تا تولید و کیفیت و کمیت آن به دست کشاورزان خودمان باشد و تنها به این صورت است که می توان این محصولات گیاهی را به شکل مقرون به صرفه ای وارد بازار کرد.
شکوری با بیان اینکه می توان از کاشت این گیاهان در حاشیه دریاچه ارومیه نیز بهره برد، گفت: گیاهان دارویی مقاوم به کم آبی بوده و اهلی کردن و كاشت گیاهان مناسب در حاشیه این دریاچه می تواند مفید باشد.
تحقیقات گیاهان دارویی باید با جدیت دنبال شود
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی با اشاره به لزوم تحقیقات گیاهان دارویی در استان گفت: با انجام فعالیت های تحقیقاتی در خصوص این گیاهان می توان شاهد بهبود تولید و از سوی دیگر دسترسی ارگان‌های دانشگاهی و دولتی به آمارهای مربوط به تولید بهینه آن بود که امیدواریم این مراکز نیز بتوانند برای تولید محصول با کیفیت طرح هایی ارائه دهند.
حسین لطفعلی‌زاده ادامه داد: برخی گونه های شناسایی شده در استان اهلی شده و از سوی دیگر فعالیت‌های مرتبط با کاشت و تولید بذر آن ها در مرکز تحقیقات دنبال می شود.
وی افزود: در صورتی که بتوانیم گام موثری برای تولید این محصول برداریم به طور قطع شاهد صادرات بالا و ارزآوری این محصول خواهیم بود.
صادرات گیاهان دارویی به شکل فله ای انجام می شود
دبیر کمیته توسعه گیاهان دارویی استان نیز با اشاره ای به مشکلات این صنعت گفت: متاسفانه در بحث نحوه تهیه، کاشت، بسته‌بندی و صادرات گیاهان دارویی دقت کافی انجام نمی شود و این امر موقعیت صادراتی مناسب این محصول را از بین برده است.
بهمن پاسبان اسلام ادامه داد: این امور سبب صادرات فله ای گیاهان دارویی شده است که مضرات فراوانی می تواند برای کل کشور و درآمد حاصل از صادرات آن داشته باشد و در این میان سود حاصل از صادرات این محصول بسیار پایین خواهد بود.
وی در مورد مشکلات تولید گیاهان دارویی در استان نیز گفت: متاسفانه برداشت بی رویه از این محصول بالا رفته و از سوی دیگر مکانیزاسیون خوبی در این صنعت موجود نیست که این امور مشکلاتی را در این حوزه ایجاد کرده است، همچنین از مراکز علمی می خواهیم به منظور انجام تحقیقات لازم در این زمینه اقدام کنند.
پاسبان اسلام ادامه داد: گاهی نبود فرآیند بسته بندی سبب می شود تا این محصول پس از صادرات به کشورهای دیگر، توسط آن ها بسته بندی شده و با ارزش افزوده بالا به دیگر بازارها عرضه شود که این هشداری برای کشور ما است.
با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در حوزه اقتصادی و سلامت، این موضوع می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور جایگاهی شایسته و درخور توجه داشته باشد. به ویژه توجه به امر صادرات این محصول باید جدی گرفته شود.
