به گزارش خبرگزاری دانا دکتر مهدی زهراوی، عضو هیات علمی بانک ژن گیاهی ملی ایران اظهار داشت: ژنتیک جمعیت، شاخه‌ای از علم ژنتیک است که به مطالعه توارث صفات در گروهی از موجودات زنده می‌پردازد.
وی افزود: در واقع ژنتیک جمعیت، الگوی تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت را مورد کنکاش قرار می‌دهد و با بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت، تغییرات الگوهای مذکور را در طی زمان و در مکان‌های جغرافیایی مختلف، تعیین می کند.
زهراوری ادامه داد: با استفاده از این علم می‌توان مشخص کرد چه مقدار تنوع ژنتیکی در جمعیت‌های طبیعی وجود دارد، چه فرآیندهایی بر میزان تنوع مشاهده شده تأثیر می‌گذارند، چه فرآیندهایی ساختار ژنتیکی جمعیت‌ها را شکل می‌دهند، چه فرآیندهایی سبب ایجاد انشقاق ژنتیکی بین جمعیت‌ها می‌شوند و خصوصیات بیولوژیکی یک جمعیت مانند نظام تولید مثل، باروری، اصلاح ژنتیکی و ساختار سنی، چگونه خزانه ژنتیکی جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
عضو هیئت مدیره انجمن ژنتیک ایران خاطر نشان کرد: دانش ژنتیک جمعیت در عرصه عمل دارای فواید و کاربردهای زیادی است که با استفاده از این دانش، می‌توان دینامیک ژن‌ها و تنوع ژنتیکی را در جمعیت‌ها مورد بررسی قرار داد و از «انقراض گونه‌ها» جلوگیری کرد.
به گفته وی، درحقیقت تنوع ژنتیکی یکی از سه رکن اساسی تشکیل دهنده تنوع زیستی است و لذا بطور مستقیم در حفاظت از گونه‌ها در برابر خطر انقراض، نقش دارد.
زهراوی افزود: تنوع ژنتیکی، ضامن سلامت و بقاء طولانی مدت جوامع موجودات زنده است و کاهش در تنوع ژنتیکی منجر به کاهش شایستگی و درنتیجه، افزایش مرگ و میر در سنین جوانی، کاهش رشد جمعیت، کاهش سطح مصونیت و افزایش خطر انقراض می‌شود.
وی ادامه داد: بدین ترتیب، با مطالعه خصوصیات ژنتیکی جمعیت‌ها در قالب دانش ژنتیک جمعیت، می‌توان عواملی که در انقراض گونه‌ها نقش دارند را، در جوامع متختلف پایش کرده و اقدامات لازم جهت حفاظت و بهره‌برداری پایدار از گونه‌های مفید برای حیات بشر را انجام داد.
عضو هیئت مدیره انجمن بیوتکنولوژی ایران با بیان اینکه امروزه با پیشرفت فناوری، حجم بی‌سابقه‌ای از داده‌ها تولید شده است، افزود: برای استخراج اطلاعات مفیدی که در میان این حجم انبوه از داده‌ها مخفی است، نیاز به تولید، دسترسی و استفاده از برنامه‌های کامپیوتری قدرتمند و اختصاصی است؛ در این راستا، بسته‌های نرم‌افزاری آماری زیادی تولید شده است که انجام تجزیه‌های پیچیده را امکان‌پذیر می‌سازند.
وی عنوان کرد: هریک از این بسته‌ها از لحاظ کیفیت عملکرد، خصوصیات ویژه انحصاری و مفروضاتی که مورد مبنا قرار می‌دهند، دارای نقاط قوت و ضعفی هستند.
وی در خصوص یکی از این نرم افزارها اظهار کرد: « R » یکی از زبان برنامه‌نویسی و محیط نرم‌افزاری برای محاسبات آماری و داده‌پردازی است که از قدرتمندترین زبان‌های برنامه نویسی به شمار می رود و محبوبیت آن بطور روز افزون در حال افزایش است.
وی تاکید کرد: اهمیت این زبان برنامه نویسی به حدی است که به عنوان تهدیدی برای بازار نرم‌افزارهای آماری قدرتمند تجاری مطرح شده است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد این زبان برنامه نویسی، از بازار کار خوبی در سطح جهانی برخوردار است و یادگیری آن فرصتی برای ارتقاء موقعیت شغلی بشمار می‌رود.
زهراوی افزود: آگاهی بخشی و آموزش مهارت‌های تخصصی همگام با جوامع علمی دنیا، پیش نیاز تحقق و تعالی کشور در عرصه دانش و فناوری است که نظر به استقبال روز افزون از این برنامه آماری، و عدم وجود منابع فارسی مرتبط، تهیه مجموعه‌ای در قالب کارگاه آموزشی جهت بهره‌برداری توسط دانشجویان و محققان کشور ضروری به نظر می‌رسید.
به گفته وی، در این راستا انجمن ژنتیک ایران درصدد برگزاری کارگاه آموزشی کاربرد نرم‌افزار R در تجزیه تنوع ژنتیکی و ژنتیک جمعیت است که برای نخستین بار در کشور برگزار می شود.
وی خاطر نشان کرد: این کارگاه آموزشی حاصل سال‌ها کار، تحقیق و تدریس در حوزه حفاظت و بهره‌برداری از ذخایر ژنتیکی و آموزش مهارت‌های مرتبط، از جمله نحوه کار با نرم‌افزارهای آماری مورد استفاده در این حوزه و با شناخت نسبت به نقاط قوت و ضعف سایر نرم‌افزارهای بوده و تلاش دارد که با تجمیع بسته‌های نرم‌افزاریِ ذیلِ برنامه R در حوزه تجزیه تنوع ژنتیکی و ژنتیک جمعیت، و آموزش نحوه کدنویسی و بکار بردن توابع مربوطه،، بتواند تمام کارکردهای نرم‌افزارهای سابق را بطور یک جا و بصورت جامع، پوشش دهد.
وی افزود: این کارگاه آموزشی در ۸ اسفندماه ۱۳۹۵ توسط انجمن ژنتیک ایران و با همکاری مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر برگزار خواهد شد.
