ااستفاده از روش الکترونیکی در آموزش‌های ضمن خدمت دو سالی است که در آموزش‌های کوتاه مدت (ضمن خدمت) اجرایی می‌شود که در سال اول آن که به صورت پایلوت انجام شد، 13 هزار معلم تحت پوشش این روش آموزشی قرار گرفتند. امسال نیز آموزش الکترونیکی با فراگیری بیشتری در کشور در حال برگزاری است.
احمد دانشفر، رییس اداره آموزش‌های کوتاه مدت وزارت آموزش و پرورش درباره گرایش وزارت آموزش و پرورش به برگزاری کلاس‌های ضمن‌خدمت به شیوه الکترونیکی می‌گوید: کیفیت این دوره‌ها نسبت به اکثر دوره‌های حضوری بسیار بالاتر است، به طوری که در کمترین زمان ممکن، بیشترین افراد می‌توانند به آموزش‌ها دسترسی داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: به دلیل محدودیت‌های زمانی و جغرافیایی، نمی‌توانیم از حضور اساتید مجرب و بنام در دوره‌های حضوری استفاده کنیم، به طوری که لزوما نمی‌توانیم همیشه اساتید مجرب را مثلا از تهران به مشهد یا اصفهان و یا هر استان دیگری بفرستیم، اما با بهره‌گیری از تدریس این استادان محتوای الکترونیکی تولید شده و با ارائه آن در دوره‌های آموزشی الکترونیکی، تمام فراگیران در استان‌ها و شهرستان‌های مختلف می‌توانند از علم و تجربیات این اساتید استفاده کنند.
دانشفر با بیان این که در دوره‌های الکترونیکی امکان پرسش و پاسخ میان فراگیران و مولفان کتاب‌های درسی نیز فراهم شده است، عنوان می‌کند: در حالی که اگر قرار باشد، دوره‌های ضمن خدمت به صورت حضوری برگزار شود، شاید تعداد انگشت‌شماری از معلمان بتوانند مولفان کتب درسی را از نزدیک دیده و پاسخ ابهامات خود را دریافت کنند.
رییس اداره آموزش‌های کوتاه مدت وزارت آموزش و پرورش ادامه می‌دهد: در تولید محتوای دوره‌های ضمن خدمت از حضور اساتید مجرب استفاده می‌شود که از هر یک از مدرسان ساعت‌ها فیلمبرداری می‌شود و در اختیار فراگیران قرار می‌گیرد که هر یک از این محتواها را میتوانیم چندین بار استفاده کنیم که این موضوع نیز باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.
وی با اشاره به صرفه‌جویی مالی صورت گرفته در دوره‌های ضمن خدمت الکترونیکی، عنوان می‌کند: بر اساس محاسبات صورت گرفته، هزینه برگزاری دوره‌های الکترونیکی یک دهم دوره‌های حضوری است.
دانشفر با بیان این که برگزاری دوره‌های الکترونیکی، هزینه‌های فرهنگیان را نیز کاهش می‌دهد، می‌گوید: به طور مثال حتی اگر دوره ضمن خدمت در شهر خود معلمان برگزار شود، فراگیران مجبورند حداقل هزینه ایاب و ذهاب پرداخت کنند، اما در دوره‌های الکترونیکی بر اساس برآوردهای انجام شده، معلمان حداکثر با هزینه‌کرد دو تا سه هزار تومان می‌توانند فیلم‌های آموزشی خود را دانلود کرده و بارها و بارها در هر موقع از شبانه‌روز استفاده کنند.
وی با اذعان به این که مشکلات مالی در سال‌های گذشته باعث شده بود که کیفیت و ساعات برگزاری دوره‌های حضوری ضمن‌خدمت کاهش پیدا کند، عنوان می‌کند: از سال 90 تا کنون حدود 12.5 میلیارد تومان صرف برگزاری دوره‌های تامین مدرسی شده است که در این دوره‌ها چند مدرس از چند استان دعوت می‌شوند تا تغییرات کتب درسی را در تهران یاد بگیرند و سپس این افراد با مراجعت به استان خود، به سایر معلمان آموزش می‌دهند.
رییس اداره آموزش‌های کوتاه مدت وزارت آموزش و پرورش ادامه می‌دهد: هنگامی که هزینه‌های دوره‌های استانی، منطقه‌ای، هزینه رفت و برگشت، حق ماموریت، اسکان و تغذیه را اضافه کنیم، از سال 90 تا 95، حدود 54 میلیارد تومان تنها هزینه برگزاری دوره‌های حضوری ضمن‌خدمت کتب تازه التالیف شده است.
دانشفر در ادامه با اشاره به برخی محدودیت‌های دوره‌های الکترونیکی ضمن‌خدمت فرهنگیان، می‌گوید: تعداد افرادی که در زمینه تولید محتوای الکترونیکی فعالیت می‌کنند، انگشت‌شمار هستند که این موضوع کار را با کندی مواجه کرده است. همچنین مشکلات موجود در زیرساخت‌های اینترنتی کشور نیز موجب بروز برخی مشکلات در نقاط مختلف کشور می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: همچنین فعالیت در فضای مجازی باعث رشد بستر تقلب می‌شود، به طوری که تعداد محدودی از شرکت‌کنندگان در دوره‌های ضمن خدمت تنها به دنبال کسب گواهینامه به جای دانش‌افزایی هستند که این امر موجب شده که زمینه تقلب فراهم شود، به طوری که به جای یکدیگر امتحان می‌دهند و یا این که چند شرکت‌کننده به یک نفر پول می‌دهند تا در آزمون به جای آن‌ها شرکت کرده و نمره قبولی بگیرد و یا در مواردی نیز گزارش شده که افراد به صورت دست‌جمعی امتحان می‌دهند.
رییس اداره آموزش‌های کوتاه مدت وزارت آموزش و پرورش راه مقابله با این روش تقلب را ساده‌سازی، عنوان می‌کند و می‌گوید: اگر روند آموزش الکترونیکی ساده‌سازی شود، درصد وقوع تقلب‌ها نیز کاهش می‌یابد، به طورمثال اگر از ابتدای دوره، نمونه سوالاتی را در اختیار معلمان قرار دهیم و عنوان کنیم که تعدادی از این سوالات در آزمون نهایی مورد سوال قرار می‌گیرد، دیگر دلیلی برای تقلب نمی‌ماند. همچنین در این شرایط دست افراد سودجو برای کلاهبرداری همچون خرید و فروش سوالات و پاسخ‌های آزمون نهایی و ... کوتاه می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: باید فعالیت‌ها و تکالیفی که معلمان در طول دوره ضمن خدمت انجام می‌دهند نیز در نمره نهایی لحاظ شود. محدود کردن زمان برگزاری آزمون نهایی که آن هم به صورت الکترونیکی و آنلاین برگزار می‌شود نیز جزو مواردی است که می‌تواند از سوءاستفاده و تقلب در روند اجرای این دوره‌ها بکاهد.
دانشفر با اشاره به کلاهبرداری‌های صورت گرفته در این روند، لزوم استفاده از برنامه‌های سخت‌افزاری و نرم افزاری را خاطرنشان می‌کند و می‌گوید: به طور مثال در دوره‌های برون سازمانی که همکاران با مجوز استان خود در آن دوره‌ها شرکت می‌کنند باید دقت کنند، تا مراحل قانونی را طی کرده و در دام کلاهبرداران نیفتند.
وی درباره اقدامات وزارت آموزش و پرورش برای کاهش کلاهبرداری از معلمان می‌گوید: وزارت آموزش و پرورش از طریق کارتابل خود در سامانه LTMSکه شبیه ایمیل است، تمام اطلاعیه‌ها درباره ثبت‌نام، برگزاری دوره‌ها، نحوه برگزاری دوره‌ها، زمان آزمون، کارنامه‌ها و یا هر تغییر ایجادشده در روند دوره‌ها را با استفاده از کد پرسنلی برای تک تک معلمان ارسال می‌کند.
رییس اداره آموزش‌های کوتاه مدت وزارت آموزش و پرورش همچنین عنوان می‌کند: تمام روند اجرایی دوره‌های آزمون الکترونیکی ضمن خدمت توسط سایت وزارت آموزش و پرورش (LTMS) صورت می‌گیرد که امکان هر نوع کلاهبرداری و تقلب در این سامانه هم تقریبا صفر است.
گفتنی است، بر اساس اعلام مجری دوره‌های ضمن‌خدمت فرهنگیان، بیشترین میزان سوءاستفاده‌ها و تقلب‌ها در زمینه شرکت در آزمون به صورت گروهی، شرکت در آزمون به جای چند نفر در ازای دریافت پول، ایجاد اپلیکشن برای دانلود محتوای دوره ها در ازای خرید برنامه و فروش فیلم های دوره‌ها عنوان شده است.
