به گزارش خبرگزاری دانا از ایسنا، علی زرافشان در همایش تجلیل از دانش‌آموزان برتر کنکور سراسری و مسابقات جشنواره‌های دانش‌آموزی استان مرکزی، گفت: با وجود اینکه کنکور وسیله‌ای است برای شناسایی استعداد دانش‌آموزان، اما همین مقوله خود را به نظام تعلیم و تربیت تحمیل کرده به نحوی که سایر استعدادهای دانش‌آموزان دیگر قابل شناسایی نیست.
وی اظهار کرد: جوایز اعطا شده در این آیین تجلیل، در بخش‌های مختلف و با عناوین متعددی مانند زبان‌انگلیسی، مسابقات دست‌ورزی، مسابقات آزمایشگاهی و غیره بود، تعدد این عناوین، نشان‌دهنده تنوع علایق و استعدادهای دانش‌آموزان است و نشان از آن دارد که هر کدام از این نونهالان دارای ویژگی‌های ممتازی هستند که می‌توانند در آن بخش بدرخشند.
زرافشان با اشاره به رویکرد جدید نظام آموزش و پرورش برای ایجاد زمینه و فرصت بروز استعدادها در بین دانش‌آموزان، افزود: در گذشته استعداد منحصر به هوش افراد بود، البته هنوز هم یکی از انواع استعداد، هوش ذهنی و نظری است. امروزه طبق مطالعات انجام شده، ثابت شده که دانش‌آموزان دارای یک هوش نیستند، بلکه از تنوع هوش بهره‌مندند، به همین جهت این روزها صحبت از تنوع استعدادهای دانش‌آموزان در میان است، اما اینجا چیزی که حائز اهمیت است، شناخت این هوش‌ها در بین دانش‌آموزان است.
وی با بیان اینکه تشخیص درست جایگاه و شغل آینده هر دانش‌آموز، منوط به شناخت استعدادهای منحصر به فرد اوست، افزود: نظام آموزش و پرورش در سال‌های اخیر تلاش کرده تا دانش‌آموزان در ۹ سال ابتدایی تحصیل، فرصتی برای بروز توانمندی‌های متنوع خود را داشته باشند، در همین راستا معلمان با شناسایی نوع استعداد در دانش‌آموزان، زمینه برای حمایت آنها را فراهم می‌کنند.
زرافشان ادامه داد: کلیشه قرار دادن یک استعداد به معنای مسدود کردن فضا برای بروز دیگر استعدادهاست، وظیفه نظام تعلیم و تربیت فراهم آوردن بستری برای بروز استعدادهای دانش‌آموزان در موقعیت‌های مختلف است، قالب‌بندی دانش‌آموزان در یک فرم و حرکت جمعی آنها در یک مسیر، فرصت بروز استعدادهای دیگر را از بین می‌برد، متاسفانه کنکور از جمله این قالب‌هاست که فرصت بروز استعدادها را از دانش‌آموزان می‌گیرد.
زرافشان عنوان کرد: بنا بر آمار ثبت‌نام دانش‌آموزان در کنکور ۹۷ ، در سال آینده ۶۸۰ هزار دواطلب صرفا در رشته تجربی ثبت‌نام خواهند کرد که این میزان نسبت به سال قبل ۱۳۰ هزار نفر افزایش متقاضی را در این بخش نشان می‌دهد، این حجم متقاضی در بخش تجربی حاکی از کاهش متقاضیان در رشته‌های ریاضی و انسانی است و این در حالی است که یک جامعه برای حرکت در مسیر توسعه علاوه بر نیاز به پزشک و پرستار به همان میزان به فارغ‌التحصیلان علوم پایه نیز نیاز دارد.
در سال‌های آتی در حوزه علوم پایه با مشکلات جدی روبرو هستیم
وی اظهار کرد: در مدارس کشورمان در سایه روش برگزاری کنکور، حافظه‌گرایی و تست‌زنی جایگزین فضای تحقیق، مطالعه و درک مفهومی مطالب درسی می‌شود، این موضوع ضمن اینکه آموزش و پرورش را از دستیابی به اهدافش دور می‌کند، توازن جامعه علمی را نیز برهم می‌زند، لذا در سال‌های آتی در حوزه علوم پایه به لحاظ کیفیت و کمیت دچار مشکل جدی خواهیم شد.
زرافشان افزود: هجوم متقاضیان به سمت رشته تجربی، برای آنها آسیب‌هایی را بدنبال دارد، مجموع رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی تنها ۱۵ هزار نفر را جذب خواهند کرد، در نتیجه خیل عظیم پشت کنکوری‌ها و ازدحام بیش از حد در این رشته شانس قبولی افراد را کاهش خواهد داد.
وی با اشاره به استعدادهای خارق‌العاده دانش‌آموزان در جشنواره‌های متعدد، خاطرنشان کرد: در وهله اول آموزش و پرورش باید شرایط را برای بروز تفاوت‌ها در ابعاد مختلف وجودی دانش‌آموزان فراهم کند که این مهم در روانشناسی به هوش‌های چندگانه معروف است. استعدادهای متعدد، روحیه تحقیق و پژوهش‌گری و یافتن پاسخ پرسش‌ها در میدان عمل، دستاوردهای ارزشمند دانش‌آموزان ماست که البته کنکور هیچ کدام از این دستاوردها را به رسمیت نمی‌شناسد.
زرافشان تصریح کرد: آموزش و پرورش بایستی شرایط را برای انتخاب‌های مختلف دانش‌آموزان فراهم کند تا آنها بتوانند در این زمینه خود را محک زده و استعدادهای خود را بسنجند، ما باید شرایط را در دوره ابتدایی و اول متوسطه به نحوی فراهم کنیم تا قالب‌های خاص در مدارس ما وارد نشوند، حذف آزمون نمونه و استعدادهای درخشان برای پایه هفتم، نمونه‌ای از سیاست‌های اتخاذ شده در همین راستاست.
وی بیان کرد: در سال ۹۶ در کنکور سراسری رشته ریاضی، تعداد ۱۵۰ هزار داوطلب برای ۳۰۰ هزار صندلی شرکت کردند و این بدان معنی است که برای هر دواطلب دو صندل ی وجود داشت، در رشته انسانی نیز اوضاع به همین منوال است. همچنین ۳۵۰ هزار داوطلب پایه ششم برای شرکت در آزمون نمونه دولتی شرکت می‌کنند که فقط ۵۰ هزار نفر در این آزمون پذیرفته می‌شوند یا در آزمون استعدادهای درخشان ۲۵۰ هزار نفر شرکت می‌کنند که پذیرفته‌شدگان ۱۵ هزار نفر هستند و این در حالی است که خیل عظیمی از دانش‌آموزان برای اولین‌بار شکست آموزشی را تجربه خواهند کرد.
زرافشان با بیان اینکه درست است رقابت کردن برای دانش‌آموزان امری مطلوب است اما این امر تبعاتی نیز در برداشته، ادامه داد: تبلیغات گسترده کلاس‌های کنکور و پایین آمدن سن آمادگی برای کلاس‌های کنکور تا سطح اول دبستان از جمله تبعات این رقابت نفس‌گیر برای دانش‌آموزان است.
وی عنوان کرد: در سال ۱۳۹۰ سند راهبردی نخبگان و استعدادهای برتر تصویب شد که بر پایه آن آموزش و پرورش به جای فضای گلخانه‌ای باید شرایط باغچه‌ای را برای دانش‌آموزان مهیا می‌کرد، تا افراد در یک فضای طبیعی به یک رشد نسبی دست یابند، در همان سند ضمن تاکید بر عدم جداسازی دانش‌آموزان به ایجاد زمینه برای فعالیت‌های دورن و برون‌مدرسه‌ای اشاره شده است، شرکت دانش‌آموزان در جشنواره های متعدد مانند جابر بن حیان همان فعالیت‌های برون مدرسه‌ای است که زمینه برای بروز خلاقیت‌های آنان را فراهم می‌آورد.
